86-letnia pacjentka przyjmowała 36 leków jednocześnie. „Lekarze nie mówili, żeby poprzednie odstawić”

Wraz z upływem czasu lista chorób i przyjmowanych leków często się wydłuża, zamiast skracać. Jednak w przypadku 86-letniej pacjentki, o której napisał kardiolog dr Michał Chudzik w swoich mediach społecznościowych, lista ta była podejrzanie długa. Kobieta brała aż 36 leków na raz. Jak to się stało? I czy można było tego uniknąć?

Ponad 30 leków na raz

Osoby starsze często chodzą do różnych lekarzy i nie informują ich, jakie leki przyjmują, ponieważ albo o tym zwyczajnie zapominają, albo myślą, że takie dane znajdują się w systemie – a niestety tak nie jest. Bardzo obrazowym przykładem takiej sytuacji jest historia 86-letniej pacjentki, która przyjmowała jednocześnie ponad 30 leków. Opisał ją na Twitterze kardiolog dr Michał Chudzik. Jak podkreślił, nie mógł uwierzyć w to, że kobieta przyjmowała tak dużo leków, dopóki nie zobaczył listy preparatów przygotowanej przez jej syna.

„Jak mówi chora, lekarze zapisywali, ale nie mówili, żeby poprzednie odstawić. Nawet w szpitalu (…) nikt nie powiedział, żeby odstawić. Przyjmowała je zależnie 'jak się czuła na siłach’ – napisał na Twitterze lekarz.

Post kardiologa wywołał spore poruszenie, pojawiło się pod nim mnóstwo komentarzy. Głos zabrał między innymi Marcin Repelewicz – farmaceuta i prezes Dolnośląskiej Izby Lekarskiej.

„Polipragmazja (sytuacja, w której chory przyjmuje więcej niż jeden lek jednocześnie – przyp. red.) przy starzejącym się społeczeństwie to wyzwanie, z którym będzie mierzył się cały SOZ. Powyższy problem mogą pomóc rozwiązać farmaceuci. Usługi farmaceutyczne 'pierwszy lek’ i przegląd lekowy realnie ograniczą powielanie, nadużywanie i koszt refundacji” – napisał.

Wpis skomentowała również Anna Leder, rzecznika łódzkiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, która zaznaczyła, że według niej opisana sytuacja to „wstrząsający przykład polipragmazji”.

„Do lekarza bierz zawsze listę leków, ziół, suplementów diety, które przyjmujesz. To pozwala uniknąć niekorzystnych reakcji między lekami i daje ci pewność, że leczenie jest bezpieczne” – apeluje Leder.

Co to jest polipragmazja i jakie są jej skutki?

Polipragmazja to stosowanie wielu leków przez jednego pacjenta. Według niektórych ekspertów o zjawisku możemy mówić już przy stosowaniu dwóch leków, jednak zgodnie z najczęściej podawanymi w badaniach naukowych definicjami, tego terminu używamy w odniesieniu do terapii co najmniej pięcioma-sześcioma różnymi preparatami. Polipragmazja bywa opisywana również jako zlecanie przyjmowania większej liczby leków niż jest to odpowiednie dla pacjenta w kontekście jego chorób i stanu klinicznego.

Negatywne skutki stosowania wielu leków najczęściej związane są z wystąpieniem interakcji między przyjmowanymi środkami farmakologicznymi. Oddziaływania między zawartymi w nich substancjami aktywnymi mogą powodować zwiększenie siły działania jednego lub wielu leków albo wręcz przeciwnie – osłabiać ich efektywność.

Przy polipragmazji rośnie także ryzyko wystąpienia zjawiska tzw. kaskady przepisywania leków. Polega ono na zlecaniu przez lekarzy przyjmowania środków farmakologicznych w celu łagodzenia działań niepożądanych leków, błędnie diagnozowanych jako objawy choroby.

Michał Chudzik – kim jest?

Dr n.med. Michał Chudzik to specjalista kardiolog, internista, ekspert medycyny stylu życia i medycyny przeciwstarzeniowej, członek Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego; prowadzi liczne aktywności edukacyjne dla lekarzy z Europy Środkowo-Wschodniej.

To autor i współautor wielu prac naukowych, członek Komitetów Naukowych europejskich kongresów kardiologicznych. Wykładowca akademicki w Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Jest autorem pierwszego w Polsce programu leczenia nagłego zgonu sercowego – „Nie pozwólmy choremu umrzeć po raz drugi”. Dr Chudzik jest również inicjatorem i wykonawcą pionierskiego w Europie programu skoordynowanej opieki nad chorymi po COVID-19 z oceną powikłań sercowo-naczyniowych – „STOP-COVID”.