Mętny mocz – czy zawsze jest powodem do zmartwień? 

Mętny mocz może być niegroźnym następstwem stosowania diety wegetariańskiej lub wegańskiej, ale też objawem infekcji, kamicy nerkowej czy cukrzycy. Nie warto więc bagatelizować tego symptomu, bo konsekwencje mogą być groźne. Jak wygląda mętny mocz? O czym zwykle świadczy? Jak postępować, kiedy zaobserwujesz mętny mocz?

Jak wygląda mętny mocz? 

Skład moczu jest zmienny. Jego właściwości warunkowane są przez m.in. przemiany metaboliczne, efektywność filtracji w nerkach i nawodnienie. Mocz powinien być jałowy. Obecność bakterii świadczy często o toczącej się infekcji, ale nie zawsze. Czasami to efekt nieprawidłowego pobrania próbki do analizy laboratoryjnej – wystarczy niedokładne umycie narządów płciowych czy niełapanie moczu ze środkowego strumienia. 

Mocz powinien być klarowny – w kolorze od słomkowego po jasnożółty. Czasami są w nim obecne pasma śluzu czy kryształki, które powodują zmętnienie próbki. Wówczas zmienia się też odcień samego moczu, na białawy, choć zdarza się, że staje się nawet brązowawy. Zmętnienie trudno jest zauważyć podczas załatwiania się do toalety. Dopiero pobranie próbki do sterylnego pojemnika kupionego w aptece pozwala dostrzec tę odmienność.

Jakie są przyczyny mętnego moczu? 

Zmętnienie moczu nie zawsze oznacza poważną patologię. Nie jesteś jednak zwykle w stanie samodzielnie wskazać przyczyny utraty jego klarowności. Tylko wyniki analizy laboratoryjnej pozwolą lekarzowi ocenić kondycję twojego zdrowia i wskazać podłoże zmienionego wyglądu moczu. Przyczyną zmętnienia moczu może być: 

• odwodnienie, przez które mocz staję się bardziej skoncentrowany, a przez to mętny 
• kamica nerkowa, w której przebiegu wraz z moczem wydalane są nierozpuszczalne złogi zaburzające jego klarowność, 
• infekcja dróg moczowych – duża liczba bakterii i leukocytów powoduje zmętnienie moczu, 
• stosowanie diety wegetariańskiej lub wegańskiej zwiększa ilość wydalanych fosforanów, co wpływa na klarowność moczu, 
• cukrzyca – wysokiemu poziomowi glukozy towarzyszy obecność białka w moczu, co wpływa na jego mętność, 
• nowotwór pęcherza moczowego, któremu towarzyszy obecność w moczu markerów białkowych. 

Nieczęsto zmętnienie moczu występuje jako objaw izolowany. Najczęściej jest jednym z symptomów rozwijającej się patologii. Jeśli wynika z infekcji pęcherza moczowego, pojawia się pieczenie przy wypróżnianiu, ból brzucha, uczucie parcia na pęcherz, a często także gorączka. Przy kamicy nerkowej mogą pojawiać się przemijające bóle w okolicy lędźwi i miednicy. Czasami występują też wymioty, biegunka i wzdęcia, a także gorączka i zatrzymanie moczu. Podczas wizyty u lekarza rodzinnego albo urologa opowiedz o wszystkich zaobserwowanych objawach. Mają one ogromne znaczenie dla trafnej diagnostyki i skutecznego leczenia.

Co zrobić, gdy mocz jest mętny? 

To nie mętny mocz jest problemem, ale jego przyczyna. Choć trzeba przyznać, że nie zawsze – terapii nie wymaga zmętnienie spowodowane stosowaną dietą wegetariańską lub wegańską. Najmniejszym wyzwaniem jest uzupełnienie płynów, gdy klarowność moczu została utracona przez odwodnienie. Gospodarkę wodną odbudujesz, przyjmując 0,02 litra wody na każdy kilogram masy ciała. Jest to wartość uśredniona. W czasie upałów zapotrzebowanie na płyny może być nawet dwukrotnie wyższe. 

W przypadku cukrzycy konieczna będzie wizyta u diabetologa, a przy podejrzeniu zaburzenia pracy nerek – u nefrologa. Infekcję pęcherza moczowego pomoże ci natomiast wyleczyć lekarz rodzinny. W zależności od skali zaburzenia, wystarczające będzie zwiększenie wypijanej wody, aby wypłukać bakterie albo wdrożenie antybiotyku. 

Mętny mocz w ciąży 

Szczególny niepokój budzi mętny mocz w ciąży, nic w tym dziwnego. W tym szczególnym czasie wzrost pęcherza moczowego sprzyja rozwojowi infekcji. To bardzo niebezpieczne dla płodu, ponieważ na wczesnym etapie rodzi ryzyko poronienia, a w III trymestrze – porodu przedwczesnego i niskiej masy urodzeniowej. 

Kontroli wymaga także wówczas poziom glukozy, który może oznaczać rozwijającą się cukrzycę. Nieprawidłowość ta diagnozowana jest u 4 proc. ciężarnych. Jej skutkiem może być makrosomia płodu. Warto przy tym mieć na uwadze, że u ciężarnych dochodzi do licznych zmian w obrębie nerek, co sprawia, że po 20. tygodniu występuje fizjologiczny białkomocz i glikozuria, co może wpływać na zmętnienie moczu i nie jest przy tym traktowane jako nieprawidłowość. 

Mętny mocz u dziecka  

Za mętny kolor moczu u dzieci najczęściej odpowiada nadmierne wydalanie fosforanów, co jest całkowicie naturalne i nie wymaga leczenia. Utrata klarowności moczu może być jednak także efektem infekcji. Wówczas pojawia się dodatkowo drażliwość, utrata apetytu i gorączka. Konsultacja lekarska i wdrożenie leczenia są niezbędne, aby nie dopuścić do poważnych powikłań, jak niewydolność nerek. 

Bibliografia: 

1. Kinalski M., Śledziewski A., Kuźmicki M., Buraczyk M., Krętowski A., Kinalska I., Wskaźniki ryzyka ujawnienia się cukrzycy ciężarnych, Diabetologia Praktyczna 2003, t. 4, nr 4, s. 257-263.

2. Lichodziejewska-Niemierko M., Kicińska A., Rutkowski B., Wpływ ciąży na funkcję i strukturę nerek, Forum Nefrologiczne 2009, t. 2, nr 4, s. 250-253. 

3. McKay C., Kamica nerkowa, Pediatria po Dyplomie 2011, vol. 15, nr 4, s. 36-47. 

4. Ossowski M., Kasela M., Wlazło Ł., Nowakowicz-Dębek B., Ocena właściwości bakteriobójczych moczu ludzkiego wobec ziarniaków z rodzaju staphylococcus, [w:] Nauki Przyrodnicze i Medyczne: Najnowsze doniesienia dotyczące nauk medycznych i biotechnologicznych, Lublin 2018, s. 95-105. 

5. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/pij-wiecej-wody [dostęp 16.07.2021]. 

6. https://www.researchgate.net/profile/Michal-Jedrzejek/publication/328829502_Zakazenie_ukladu_moczowego_u_dzieci_-_objawy_alarmowe/links/5be5656e4585150b2ba91a0b/Zakazenie-ukladu-moczowego-u-dzieci-objawy-alarmowe.pdf [dostęp 16.07.2023].