Kapilaroskopia – na czym polega zabieg i jak się do niego przygotować?

Całkowicie bezbolesne badanie pozwala ocenić stan tkanki łącznej – zmieniony m.in. przy chorobach naczyń obwodowych, cukrzycy czy łuszczycy. Aby kapilaroskopia umożliwiła precyzyjną diagnozę, należy się do niej dobrze przygotować. Sprawdź, jak to zrobić i czego spodziewać się podczas samego badania.

Kapilaroskopia jako metoda diagnostyczna znana jest już od połowy XX wieku. Jednak dopiero w roku 2013 wpisano ją w kryteria kwalifikacyjne twardziny układowej i zaczęto stosować na szeroką skalę. Stało się to za sprawą wprowadzenia w medycynie zaawansowanych technologicznie wideokapilaroskopów – urządzeń umożliwiających uzyskanie dokładnego obrazu naczyń włosowatych.

Wskazania do kapilaroskopii

Kapilaroskopię wykonuje w celu zdiagnozowania chorób tkanki łącznej. Wszelkie zmiany w naczyniach krwionośnych mogą prowadzić do rozwoju poważnych nieprawidłowości, a nawet powikłań wielonarządowych. To zaawansowane, a przy tym zupełnie niebolesne badanie. Wykorzystuje się w nim mikroskop świetlny. Ta specjalistyczna aparatura pozwala ocenić morfologię naczyń włosowatych. Najczęściej powiększa się obraz naczyń krwionośnych z pogranicza paznokci i skóry palców. Rzadziej kapilaroskopię wykonuje się w rejonie warg, spojówek oczu i dziąseł.

Badanie to wykorzystuje się przede wszystkim w reumatologii. Pozwala ono zdiagnozować chorobę oraz ocenić jej przebieg. Kapilaroskopia okazuje się też nieoceniona w diagnozie m.in. schorzeń naczyń obwodowych, cukrzycy i jej powikłań, łuszczycy czy choroby Raynauda. Kapilary, czyli naczynia włosowate, to najcieńsze i najmniejsze naczynia krwionośne, jakie występują w ludzkim organizmie. Docierają one do każdej komórki naszego ciała. Właśnie dlatego kapilaroskopia jest badaniem tak precyzyjnym i skutecznym pod względem dalszego leczenia.

Przygotowanie do kapilaroskopii

Aby badanie przyniosło miarodajny wynik, należy się do niego odpowiednio przygotować. Skierowanie na kapilaroskopię wałów paznokciowych wymaga od pacjenta powstrzymania się od wycinania skórek i manicure – na minimum 2 tygodnie przed badaniem. W tym czasie możliwe jest jednak obcinanie paznokci. Na 6 godzin przed kapilaroskopią całkowicie odstawiamy alkohol i papierosy. Nie należy też pić w większych ilościach kawy i herbaty.

Kapilaroskopia – przebieg badania

Przed wykonaniem kapilaroskopii na badany obszar nakład się olejek immersyjny. Zapewnia on większą przejrzystość naskórka – czynnik niezbędny do zyskania dokładnego obrazu. Mikroskop świetlny powiększa go nawet 200-krotnie. Jednocześnie stosuje się naświetlenie źródłem światła o zimnym zabarwieniu, które zapobiega rozszerzaniu naczyń krwionośnych. W przypadku kapilaroskopii wałów paznokciowych pomija się kciuki. W praktyce bowiem to właśnie na nich najczęściej występują uszkodzenia i inne zmiany pourazowe, które zaburzają obraz badania.

Przy użyciu wideokapilaroskopu specjalista dokonuje interpretacji uzyskanego obrazu. Jeśli naczynia włosowate są w porządku, wynik będzie oscylował wokół 10-30 pętli naczyniowych w 1 mm2. Natomiast jeśli zaszły w nich patologiczne zmiany, kapilaroskopia wykaże wynaczynienie, nieregularność pętli, a nawet brak naczyń włosowatych w tzw. obszarach awaskularyzacji. Warto przy tym pamiętać, iż nieprawidłowości wykazane przez kapilaroskopię nie zawsze wynikają ze zmiany morfologii kapilar. Na wynik badania ma też wpływ prędkość przepływu erytrocytów, zmiany w obrębie podścieliska czy stopień wypełnienia naczyń.