Terapia CAR-T to nowa metoda leczenia raka. Uratowała życie pierwszej Polce chorej na chłoniaka

Nowa metoda leczenia raka polega na wykorzystaniu własnych zmodyfikowanych genetycznie komórek odpornościowych. Pozwoliła uratować chorą na chłoniaka pacjentkę, gdy lekarze byli już bezsilni. 

Terapia CAR-T – dlaczego jest skuteczna?

62-letnia pani Jadwiga, pacjentka Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach, jest pierwszą kobietą, u której w Polsce zastosowano terapię CAR-T, czyli immunoterapię polegającą na wykorzystaniu zmodyfikowanych genetycznie komórek odpornościowych pacjenta. Kilka tygodni wcześniej zastosowano ją u chorego na ten sam rodzaj nowotworu pacjenta w Poznaniu.

– To najbardziej zaawansowana forma immunoterapii komórkowej, czyli wykorzystania komórek naszego własnego układu odpornościowego do walki z nowotworem. Terapia, która stwarza wielkie nadzieje dla pacjentów, również oczekiwania u lekarzy, ale która wiąże się z szeregiem trudności, a co za tym idzie – dostęp do niej jest póki co bardzo ograniczony – powiedział na konferencji prasowej w Gliwicach prof. Sebastian Giebel, kierownik Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii w gliwickim oddziale Narodowego Instytutu Onkologii.

Pacjentka wcześniej otrzymała 9 cykli chemioterapii, jednak nie przyniosły one oczekiwanych efektów. Jak przyznał na konferencji prof. Giebel, możliwość zastosowania nowej terapii pojawiła się w optymalnym momencie, bo lekarze nie mieli już jak pomóc pacjentce. Teraz pani Jadwiga czuje się dobrze, choć wciąż pozostaje pod opieką lekarzy i czekają ją kolejne badania.

Terapia CAR-T – na czym polega?

Terapia CAR-T wiąże się z wysokimi kosztami leczenia i możliwymi skutkami ubocznymi. Nie jest łatwa do przeprowadzenia, bo wymaga wielu przygotowań, dopasowanych indywidualnie do każdego pacjenta. Pierwszy krok to pobranie z krwi pacjenta limfocytów T – najbardziej wyspecjalizowanych komórek naszego układu odpornościowego. Następnie w laboratorium komórki zostają przeprogramowane, zmodyfikowane genetycznie. Wprowadza się do nich za pomocą specjalnych wirusów sztucznie przygotowany gen, który koduje receptor pozwalający limfocytom T rozpoznawać antygeny nowotworu.

– Zmieniamy optykę tych komórek – limfocytów T, które na co dzień walczą z wirusami, bakteriami – tak, żeby rozpoznawały w sposób celowany cechy komórki nowotworowej. Te komórki się dalej stymuluje, pobudza, namnaża i końcu trafiają z powrotem do pacjenta w formie infuzji dożylnej – wyjaśnił prof. Giebel.

Na razie terapia CAR-T zarejestrowana jest tylko w dwóch wskazaniach: opornym na chemioterapię chłoniaku rozlanym z dużych komórek B i ostrej białaczce limfoblastycznej u chorych do 25. roku życia. Certyfikaty uprawniające do stosowania tej metody mają obecnie trzy ośrodki w Polsce: gliwicki, poznański oraz dziecięcy we Wrocławiu.

Chłoniak – diagnoza, objawy, leczenie

Chłoniaki to nowotwory o różnym stopniu złośliwości wywodzące się z układu chłonnego. Ich najczęstszymi objawami są powiększenie węzłów chłonnych, śledziony i wątroby. Leczenie może obejmować chemioterapię, radioterapię oraz niekiedy przeszczep szpiku kostnego. Do rozpoznania choroby stosuje się:

• badanie histologiczne
• badanie krwi
• biopsję szpiku – w przypadku podejrzenia zajęcia szpiku
• RTG klatki piersiowej, tomografię komputerową
• USG jamy brzusznej
• badanie scyntygraficzne