Afty w jamie ustnej? Periodontolożka tłumaczy, dlaczego lepiej nie leczyć ich „na własną rękę”

Afty pojawiające się w jamie ustnej to bardzo powszechna dolegliwość. To także najczęściej występująca choroba błony śluzowej jamy ustnej, która nie ma charakteru infekcji. Aft nie wywołują wirusy i bakterie. Dlaczego u jednych pojawiają się częściej, a u niektórych wcale? I jak je leczyć? Mamy odpowiedź Magdaleny Latkowskiej-Wiśniewskiej, periodontolożki z Medicover Stomatologia Inflancka.

Afty – czyli co?

Afty to okrągłe, bolesne nadżerki lub owrzodzenia występujące na niezmienionej zapalnie błonie śluzowej policzków, języka, warg, dna jamy ustnej i podniebienia. Goją się do dwóch tygodni i często mają tendencję do nawracania. Mogą występować kilka razy w roku. U niektórych z nas nowe zmiany mogą pojawiać się bez przerwy, nawet przez wiele miesięcy, utrudniając codzienne funkcjonowanie.

Jakie są przyczyny pojawiania się aft? Możemy podzielić je na miejscowe (działające w jamie ustnej) i ogólne. Przyczyną miejscową może być uraz błony śluzowej nazywany „urazem nieuszkadzającym”– czyli takim, którego nie odczuwamy na co dzień, ponieważ nie wywołuje on dolegliwości bólowych, a może poprzez drażnienie śluzówki przyczynić się do powstawania aft.

Jego źródłem mogą być starte, ostre brzegi zębów, niewyleczone ubytki próchnicowe, nierówne brzegi wypełnień, złogi kamienia nazębnego, mikrourazy błony śluzowej występujące w trakcie zgrzytania zębami.

Do przyczyn ogólnych zaliczamy:

• niedokrwistości związane z niedoborem żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12,
• celiakię, której afty mogą być nawet pierwszym objawem,
• alergie pokarmowe lub związane ze składem past do zębów i płukanek,
• choroby pasożytnicze,
• stres,
• zmiany hormonalne związane z cyklem menstruacyjnym (wtedy afty mogą czasowo wycofać się w ciąży),
• leki, szczególnie z grupy NLPZ-tów.

Afty – jak wygląda leczenie?

Zmagasz się z nawracającymi aftami w jamie ustnej? Sama ich nie wyleczysz.

– Jeśli uda się znaleźć przyczynę powstawania aft, ich leczenie polega na jej eliminacji. Stomatolog powinien ocenić stan uzębienia i usunąć wszystkie czynniki drażniące, jak ostre brzegi wypełnień, próchnicę, kamień nazębny. Następnie należy wykonać szereg badań dodatkowych, w celu wykluczenia niedokrwistości, celiakii i innych schorzeń ogólnych.

Bardzo ważna jest rozmowa i wywiad z pacjentem. Mogą być konieczne dodatkowe konsultacje hematologiczne, gastrologiczne, alergologiczne, ginekologiczne – wyjaśnia Magdalena Latkowska-Wiśniewska, periodontolożka z Medicover Stomatologia Inflancka.

Specjalistka dodaje, że po wyrównaniu poziomu żelaza lub przejściu na dietę bezglutenową w celiakii afty powinny ustąpić. W przypadku alergii ważne jest unikanie konkretnych pokarmów. Należy rozważnie dobierać produkty do higieny jamy ustnej (najbardziej drażniące i uczulające są te zawierające SLS).

Możemy sobie również pomóc leczeniem miejscowym. Istnieje szereg preparatów przyspieszających gojenie aft, są również preparaty działające znieczulająco. O metodach leczenia zawsze powinien decydować jednak lekarz.

Afty – ile trwa leczenie?

– Szukamy, aż znajdziemy. Niestety zdarzają się przypadki, w których pomimo wielu badań dodatkowych nie udaje się znaleźć żadnej uchwytnej przyczyny powstawania aft. Rozpoznajemy wtedy afty idiopatyczne. Stosowane jest wtedy leczenie modulujące układ odpornościowy. Ponieważ przyczyna powstawania takich aft nie jest do końca poznana, leczenie to jest bardzo trudne. Na szczęście nie są to częste przypadki i cały czas trwają badania, dzięki którym w przyszłości będziemy mogli pomóc takim pacjentom – wyjaśnia periodontolożka.

Właśnie pojawiła ci się afta? Specjalistka wyjaśnia, co robić w takiej sytuacji.

– Najlepiej nie leczyć się „na własną rękę” i zawsze skonsultować zmiany u stomatologa lub periodontologa. Stosowane przez pacjentów płukanki lub żele, jeśli nie są odpowiednio dobrane, na dłuższą metę mogą tylko pogorszyć sytuację. Lekarz na podstawie wywiadu i badania pacjenta może określić przyczynę występowania zmian i zlecić badania dodatkowe oraz preparaty, które przyspieszą gojenie i zmniejszą dolegliwości bólowe – tłumaczy Magdalena Latkowska-Wiśniewska.

Artykuł powstał na podstawie materiałów Medicover Stomatologia Inflancka & 38PR.