Lek. Joanna Adamiak: załamanie nerwowe jest naturalną reakcją organizmu na przeciążenie i jest poniekąd reakcją obronną

„W stresie myślimy i spostrzegamy „tunelowo”, skupiając się na problemie, nie widząc wkoło pozytywów, i tak nakręcamy pętlę” – wyjaśnia na swoim profilu na Instagramie lek. Joanna Adamiak. Jakie objawy daje kryzys nerwowy i co dzieje się z naszym organizmem, kiedy się stresujemy?

Czym jest załamanie nerwowe?

Załamanie nerwowe może pojawić się u osób w każdym wieku i na każdym etapie życia. Najczęściej związane jest z tragicznymi lub trudnymi emocjonalnie wydarzeniami. Dla każdego może to być coś innego, jednak można wymienić tu np. śmierć bliskiej osoby, konflikt w rodzinie czy trudną sytuację finansową.

Załamanie nerwowe nie jest fachowym terminem medycznym, ma natomiast odzwierciedlenie w samopoczuciu psycho-fizycznym. Każdy z nas inaczej może je doświadczać. Załamanie nerwowe jest naturalną reakcją organizmu na przeciążenie i jest poniekąd reakcją obronną organizmu – wyjaśnia Adamiak.

Na czym polega załamanie nerwowe, nazywane też kryzysem psychicznym czy załamaniem rozwojowym? To ostre zaburzenie homeostazy, czyli równowagi psychicznej organizmu, które następuje w odpowiedzi na traumatyczne wydarzenia.

Wielu spośród badaczy śmie twierdzić, że mózg specjalnie wywołuje załamanie nerwowe w celu ” (…) przetrwania eskalacji stresu do poziomu, na którym mogłyby wystąpić trwałe uszkodzenia”

W stresie myślimy i spostrzegamy „tunelowo”, skupiając się na problemie, nie widząc wkoło pozytywów… i tak nakręcamy pętlę… – tłumaczy ekspertka.

Objawy załamania nerwowego

Kryzys psychiczny sprawia, że człowiek czuje się wyniszczony psychicznie, brakuje mu sił do stawiania czoła codziennym sytuacjom, nie radzi sobie z błahymi problemami i może odczuwać stany lękowe. Pierwsze objawy mogą także zostać niezauważone. Początkowo chory nie odczuwa satysfakcji z pracy, odkłada wykonywanie zadań na później i wykazuje mniejszą aktywność. Z czasem wycofuje się z życia społecznego i rezygnuje z kontaktów z przyjaciółmi. Pojawia się u niego poczucie braku sensu, niepohamowane i nagłe wybuchy płaczu, agresji i lęku.

Objawy psychiczne mogą również odbić się na zdrowiu fizycznym i powodować:

• zawroty i bóle głowy,
• pocenie się,
• spadek masy ciała,
• duszności,
• migreny,
• ogólne osłabienie organizmu,
• problemy trawienne, nudności i wymioty.

Osoby z załamaniem nerwowym także gorzej śpią, mają problemy z zasypaniem lub często budzą się w nocy. Występuje u nich również utrudniona komunikacja werbalna i potrzeba przebywania w samotności, najlepiej w izolacji, w zaciszu własnych czterech ścian. Objawom tym może towarzyszyć zaburzenie postrzegania przestrzeni i czasu.

W jaki sposób stres działa na organizm?

Lekarka wyjaśnia, że stres działa na układ nerwowy w taki sposób, że nawet małe rzeczy mogą eskalować problem.

Układ nerwowy w stresie jest jak cięciwa: „w ciągłej gotowości, zdolny zareagować na najlżejszy bodziec”.

Stresory ograniczają możliwość działania, wywołują zmęczenie, obniżony nastrój, lęk, zaburzenia, snu, apetytu, czasami psychozy – wyjaśnia Adamiak.

Jak zaznacza jednak specjalistka, nie każdy stres obezwładnia. Stres jest naturalną reakcją organizmu na trudności lub zagrożenia i bywa pomocny.

Z reguły jesteśmy w stanie go opanować, bo dysponujemy takimi mechanizmami obronnymi, które pozwalają nam w odpowiedni sposób zrównoważyć reakcje stresowe.

Podczas stresu wydziela się kortyzol – tzw. hormon stresu, natomiast jego wydzielanie jest czynnikiem spustowym dla uruchomienia przywspółczulnego układu autonomicznego, pędzącego „na ratunek”. Jeśli jednak stres przeciąga się w czasie, właściwości kompensacyjnego układu przywspółczulnego słabną i nie dają sobie rady, co skutkuje pojawianiem się „załamania nerwowego” – tłumaczy ekspertka.

Jelita to nasz drugi mózg

Warto również pamiętać, że dieta ma duży wpływ na to, jak nasz organizm poradzi sobie ze stresem. To właśnie jelita i sygnały, jakie nam wysyłają, działają na mózg. Co się dzieje z tym narządem, kiedy się stresujemy?

Jelita dostarczają mózgowi wiele energii, aby radził sobie ze stresem. Podczas, gdy mózg zmaga się ze stresującym problemem, pożycza energię z jelit dzięki nerwom układu współczulnego. Układ ten w stresie oszczędza energię w jelitach, skupiając się na pomocy mózgowi, co skutkuje m.in. zaburzeniem czynności jelit, które długoterminowo użyczając energii mózgowi same przestają sprawnie działać. Stąd wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, zmęczenie, wyczerpanie – wyjaśnia lekarka.

Joanna Adamiak

Joanna Adamiak jest lekarką ze specjalizacją z psychiatrii. W mediach społecznościowych prowadzi profil „swiat_oczami_psychiatry”, który obserwuje niemal 5 tys. osób. Psychiatra dzieli się na nim swoją wiedzą w prosty, przystępny sposób.