USG szyi – co wykrywa i jakie są wskazania do badania

USG szyi to bezbolesne i nieinwazyjne badanie obrazowe wykorzystywane w diagnostyce powiększonych węzłów chłonnych, chorób tarczycy, ślinianek i tętnic szyjnych. Za jego pomocą możliwe jest wykrycie nieprawidłowości takich jak stany zapalne, guzki i torbiele. Co pokazuje USG szyi, ile kosztuje badanie i jakie są wskazania do jego wykonania? 

Co to jest USG szyi?

USG szyi to badanie ultrasonograficzne narządów oraz struktur szyjnych takich jak: tarczyca i przytarczyce, tętnice szyjne, węzły chłonne, ślinianki, migdałki podniebienne i krtań. Ultrasonografia należy do metod obrazowych wykorzystujących impulsy fal utradźwiękowych. Wytwarzane przez sondę fale ultradźwiękowe wysyłane są w stronę badanego ośrodka, następnie rozchodzą się w nim, odbijają na granicy ośrodka i wracają do odbiornika. Echo akustyczne prezentowane jest na monitorze i odczytywane przez radiologa.

Jak przygotować się do badania USG szyi?

Badanie USG szyi jest bezbolesne i nieinwazyjne. Do badania należy założyć wygodne, luźne ubranie oraz zdjąć biżuterię z szyi. Warto przynieść ze sobą wyniki poprzednich badań USG. Badanie właściwe poprzedza krótki wywiad lekarski. Następnie pacjent proszony jest o położenie się na plecach i delikatne odgięcie głowy do tyłu. Lekarz zabezpiecza ubranie osoby badanej ligniną i nanosi na daną powierzchnię szyi żel, który jest obojętny dla skóry i łatwo usuwalny. Za pomocą specjalnej głowicy przesuwanej po skórze na ekranie urządzenia obserwuje się badany obszar ciała w czasie rzeczywistym. Czas trwania badania wynosi 5-15 minut.

Kiedy wykonać USG szyi? Wskazania do badania

USG szyi wykonuje się w przypadku podejrzenia nieprawidłowości w funkcjonowaniu struktur szyjnych. USG szyi obejmuje następujące badania:

USG tarczycy

W badaniu USG tarczycy ocenia się lokalizację i kształt tarczycy, wielkość obu płatów (norma objętości tarczycy u kobiet wynosi 18 ml, u mężczyzn 25 ml), grubość cieśni tarczycy, miąższ tarczycy, istnienie lub brak obszarów i ognisk wyróżniających się od otaczającego miąższu tarczycy, obecność zmian patologicznych (torbiele, guzki) oraz stan unaczynienia.

Wśród przyczyn, z których zleca się badanie USG tarczycy wymienia się:

• nieprawidłowe wyniki badania hormonów tarczycy: TSH, fT4 i fT3,
• powiększenie tarczycy,
• dolegliwości bólowe w okolicy tarczycy,
• niepokojące objawy wskazujące na choroby tarczycy,
• dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób tarczycy,
• badanie kontrolne w przebiegu chorób tarczycy.

USG tętnic szyjnych

USG tętnic szyjnych ocenia wygląd kompleksu błony wewnętrznej środkowej (zwiększona grubość kompleksu IMT wiąże się ze wzrostem ryzyka zawału serca i udaru niedokrwiennego mózgu), lokalizację i echogeniczność zmian miażdżycowych oraz pomiar prędkości przepływu krwi w tętnicach.

Wskazania do USG tętnic szyjnych to: bóle i zawroty głowy, miażdżyca, przebyty udar i zespoły niedokrwienia mózgu, ocena ryzyka sercowo-naczyniowego.

USG węzłów chłonnych szyi

USG węzłów chłonnych ocenia węzły chłonne podżuchwowe, szyjne, karkowe i potyliczne. Sprawdzana jest wielkość, budowa oraz kształt węzłów chłonnych. W badaniu wykorzystywana jest technika dopplerowska, która umożliwia zbadanie przepływu krwi w węzłach. USG umożliwia także wykrycie zmian nowotworowych. Węzły chłonne mogą ulec powiększeniu w przebiegu infekcji bakteryjnych, wirusowych i pasożytniczych.

USG ślinianek

USG ślinianek ocenia wielkość i strukturę ślinianek podżuchwowych i przyusznych, obecność lub brak guzów, kamicy lub zapalenia ślinianek. Badanie USG ślinianek jest zalecane w przypadku powiększenia gruczołów ślinowych, powiększenia obwodu szyi, twardości gruczołów ślinowych, trudności w przełykaniu śliny oraz bolesności szyi. Przeprowadzenie USG ślinianek daje możliwość wykrycia zmian nowotworowych.

Przeciwwskazania do badania USG szyi

Badanie USG szyi nie powoduje żadnych skutków ubocznych, dlatego jest w pełni bezpieczne dla pacjenta. Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania USG jest obecność otwartych ran, infekcji i oparzeń na szyi. W innym przypadku badanie może być wykonane nawet kilkukrotnie w krótkich odstępach czasowych, jeśli istnieje taka potrzeba.

Co wykrywa USG szyi?

USG szyi jest przydatną metodą diagnozowania takich nieprawidłowości jak:

• guzy tarczycy łagodne i złośliwe,
• torbiele środkowe i boczne szyi , które mogą dawać objawy takie jak: utrudnione przełykanie (torbiel znajdująca się blisko przełyku), problemy z oddychaniem (torbiel sąsiadująca z tchawicą), bolesność, obrzęk szyi,
• rozlane i ograniczone stany zapalne ślinianek, powiększone węzły chłonne,
• choroby tarczycy, w tym choroba Hashimoto,
• tłuszczaki, nerwiaki i naczyniaki szyi.

Wiele osób zastanawia się, czy USG szyi wykrywa raka. Zmiany nowotworowe mogą zostać wykryte dzięki badaniu ultrasonograficznemu, ale wszystko zależne jest od wielkości i umiejscowienia patologicznej struktury.

USG szyi – cena

Bezpłatne badanie USG szyi wykonywane jest w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Do placówki należy zgłosić się ze skierowaniem na badanie. Badanie można również wykonać prywatnie. Ceny USG szyi są zróżnicowane. Za USG tarczycy zapłacimy około 100-170 zł. USG ślinianek to koszt 1oo-150 zł. USG doppler tętnic szyjnych i kręgowych kosztuje miedzy 120 a 250 zł. Cena USG obwodowych węzłów chłonnych wynosi 120-220 zł.

Bibliografia:

1. T. Budlewski i E. Franek, “Diagnostyka obrazowa chorób tarczycy”, Chor. Serca i Naczyń, vol. 1, no. 6, pp. 37–41, 2009.
2. P. Zajkowski i M. Szlązak, “Rola ultrasonografii we współczesnej laryngologii”, Terapia, no. 10, pp. 59–60, 2014.
3. E. J. Białek, W. Jakubowski, „Ultrasonograficzna diagnostyka tarczycy, przytarczyc i węzłów chłonnych szyi”, Roztoczańska Szkoła Ultrasonografii, Zamość 2004.