Osobowość zależna (DPD) – co to jest, przyczyny, leczenie

Głównym objawem osobowości zależnej (DPD) jest długotrwała potrzeba bycia podmiotem opieki. Prowadzi to osobę chorą do zachowań zależnych i uległych, które mają wywołać u innych odruchy opiekuńcze.

Osobowość zależna – co to?

Osoby z osobowością zależną stają się nadmiernie zależne emocjonalnie od innych ludzi i poświęcają wiele wysiłku, próbując zadowolić innych. Chorzy mają skłonność do przejawiania pasywnych i lgnących zachowań oraz obawiają się separacji. Inne typowe cechy tego zaburzenia osobowości obejmują niezdolność do podejmowania decyzji, unikanie odpowiedzialności poprzez bierne i bezradne działanie; zależność od małżonka lub przyjaciela i intensywny strach przed porzuceniem.

Objawy osobowości zależnej

Osoby z osobowością zależną mogą podporządkować się woli innych w nieudanej próbie uzyskania obietnicy opieki i ochrony. Mogą myśleć o sobie lub przedstawiać się jako niezdolne do samodzielnego radzenia sobie w codziennym życiu. Przy podejmowaniu nawet drobnych decyzji żądają rady i otuchy.

Nie przejmują inicjatywy i pozwalają innym brać odpowiedzialność za swoje życie. Ponieważ bardzo boją się dezaprobaty, mogą być nadmiernie przymilne. Trudno jest im się nie zgodzić lub odrzucić prośbę, zwłaszcza od kogokolwiek, wobec kogo są zależni. Dają się zastraszyć i unikają nawet uzasadnionej złości z obawy przed wyobcowaniem innych. Aby uzyskać wsparcie, mogą zgłaszać się na ochotnika do nieprzyjemnych zadań, poddawać się nieracjonalnym żądaniom i tolerować przemoc słowną, fizyczną lub seksualną.

Osoba z osobowością zależną przejawia większość następujących objawów:

• Ma trudności z podejmowaniem codziennych decyzji bez porad ze strony innych;
• Wymaga od innych przejęcia odpowiedzialności za większość dziedzin jej życia;
• Ma trudności z wyrażaniem sprzeciwu wobec innych z powodu strachu przed utratą wsparcia lub aprobaty;
• Ma trudności z inicjowaniem projektów lub robieniem rzeczy samodzielnie (z powodu braku pewności siebie w ocenie lub umiejętności, a nie braku motywacji lub energii);
• Dokłada wszelkich starań, aby uzyskać opiekę i wsparcie od innych, do tego stopnia, że ​​zgłasza się na ochotnika do robienia rzeczy, które są nieprzyjemne;
• Czuje się nieswojo lub bezradnie, gdy jest sama, z powodu przesadnych obaw, że nie będzie w stanie zadbać o siebie;
• Pilnie szuka innego związku jako źródła opieki i wsparcia;
• Jest nierealistycznie zaabsorbowana lękiem, że zostanie pozostawiona sama sobie.

Ponieważ zaburzenia osobowości opisują długotrwałe i trwałe wzorce zachowań, najczęściej diagnozuje się je w wieku dorosłym. Rzadko zdarza się, że są diagnozowane w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania, ponieważ dziecko lub nastolatek jest okresie ciągłego rozwoju, zmian osobowości. Jeśli jednak zostanie zdiagnozowana u dziecka lub nastolatka, cechy muszą występować przez co najmniej 1 rok.

Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, osobowość zależna jest diagnozowana u 0,5 do 0,6 procent populacji ogólnej.

Osobowość zależna – przyczyny

Przyczyny osobowości zależnej są zasadniczo nieznane, jednak specjaliści zajmujący się zdrowiem psychicznym sformułowali szereg hipotez. Wydaje się, że osoby z DPD mają biologiczny, wrodzony temperament, czasami określany jako tendencja do skupiania się na unikaniu krzywd. Charakteryzują się skłonnością do martwienia się o wynik różnych sytuacji, nawet błahych. Pesymistyczne nastawienie również odgrywa rolę w zaburzeniu.

Badania wykazały wysoką korelację między zachowaniami zależnymi u dzieci w wieku 6- lub 7 lat a ich kontynuacją w wieku dorosłym. Badacze zauważyli w rodzinach osób z DPD tendencję do nadmiernego kontrolowania swoich dzieci i zniechęcania do ich niezależności. Niektóre osoby z DPD, które były w trakcie leczenia, spodziewają się krytyki, jeśli próbują podejmować niezależne decyzje, sugerując, że powtarzają swoje oczekiwania wobec członków rodziny.

Chociaż przyczyna DPD jest nieznana, najlepszą teorią jest to, że osoby z tym zaburzeniem mają wrodzoną biologiczną skłonność do lęku i pesymistycznych oczekiwań, a wpływ na to ma środowisko, które może zachęcać do polegania na innych i ostrożności przed niezależnym myśleniem i zachowaniem.

Osobowość zależna – leczenie

Długotrwała terapia behawioralna jest jedynym sposobem leczenia osobowości zależnej. Pomocna jest psychoterapia psychodynamiczna, czyli intensywna forma terapii rozmową, której celem jest zbadanie pełnego zakresu emocji oraz relacji pomiędzy jednostką a jej światem zewnętrznym. Z pomocą terapeuty i dogłębnej analizy przeszłych i obecnych zachowań, myśli i emocji, osoby żyjące z osobowością zależną mogą nauczyć się zmieniać zachowanie i rozwijać bardziej zrównoważone, satysfakcjonujące relacje.

Osobowość zależna – leki

Zasadniczo oprócz psychoterapii przepisuje się leki w celu leczenia określonych objawów, a nie leczenia samej DPD. Osoby z osobowością zależną często doświadczają objawów związanych z depresją i lękiem. Jednakże, ponieważ chorzy mają zwykle zwiększone ryzyko uzależnienia, należy zachować ostrożność przepisując benzodiazepiny w celu złagodzenia niepokoju.

Bibliografia:

1. Stephen Johnson: Osobowość symbiotyczna i jej leczenie. Wyd. I. Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, 1993;
2. Beitz, Kendra (2006). „Dependent Personality Disorder”. Practitioner’s Guide to Evidence-Based Psychotherapy(Practitioner’s Guide to Evidence-Based Psychotherapy. ed.). Springer, Boston, MA. pp. 230–237;
3. Simonelli, Alessandra; Parolin, Micol (2017). „Dependent Personality Disorder”. Encyclopedia of Personality and Individual Differences. Springer, Cham. pp. 1–11;
4. Stone, Michael H. (1993). Abnormalities of Personality: Within and Beyond the Realm of Treatment
5. Millon, Theodore; Davis, Roger Dale (1996). Disorders of Personality: DSM-IV and Beyond