Sekretyna – co to jest, funkcje, badanie. Sekretyna a autyzm

Sekretyna to jeden z kilku hormonów, które umożliwiają prawidłowe działanie układu pokarmowego. Reguluje on pracę żołądka, trzustki i jelit. Jego nieprawidłowe stężenie może wskazywać na różne choroby. Czy sekretyna ma związek z autyzmem? I kiedy sprawdza się jej poziom w organizmie? 

Sekretyna – co to jest?

Sekretyna to hormon produkowany w błonie śluzowej jelita cienkiego, a zwłaszcza – w dwunastnicy. Powstaje, gdy treść pokarmowa przedostaje się do dwunastnicy z żołądka. Cały proces stymulują jony wodorowe. Komórki dwunastnicy wytwarzają nieaktywną postać sekretyny (prosekretynę), jednak jest ona przekształcana w aktywną, w wyniku zetknięcia się z kwasem solnym z treści żołądkowej.

Sekretyna umożliwia sprawną współpracę pomiędzy poszczególnymi częściami przewodu pokarmowego. Zaliczana jest do hormonów żołądkowo-jelitowych. Złożona jest z 27 resztek aminokwasowych.

Funkcje sekretyny w organizmie

Sekretyna jest odpowiedzialna za:

• hamowanie perystaltyki jelit i żołądka – dzięki temu pokarm może pozostać w dwunastnicy i jelicie cienkim do momentu całkowitego strawienia;
• zapobieganie wytwarzaniu zbyt dużej ilości soku żołądkowego;
• stymulowanie trzustki do wytwarzania soku trzustkowego (wraz z insuliną), zawierającego lipazę, amylazę oraz trypsynę, a także chymotrypsynę, fosfolipazę i elastazę;
• stymulowanie produkcji soku jelitowego i żółci, co z kolei usprawnia perystaltykę jelit.

Sekretyna maksymalizuje również produkcję enzymów trzustkowych pod wpływem cholecystokininy.

Ilość sekretyny wzrasta w organizmie, gdy pokarm wydostaje się z żołądka i wymaga trawienia w kolejnych fragmentach układu pokarmowego.

Badanie sekretyny – wskazania

Badanie sekretyny zleca się najczęściej przy podejrzeniu zespołu Zollingera-Ellisona, innych schorzeń trzustki oraz zaburzeń trawienia. Norma sekretyny wynosi poniżej 80 ng/l.

Badanie sekretyny polega na pobraniu krwi żylnej. Pacjent powinien być na czczo. Na wynik trzeba czekać od jednego do kilku dni. W przypadku choroby Zollingera-Ellisona oznacza się poziom gastryny we krwi po podaniu sekretyny – jest to tzw. test stymulacji gastryny. U osób chorych na tę chorobę odnotowuje się zwiększone stężenie gastryny we krwi.

Czym jest tzw. próba sekretynowa?

Istnieje również inne badanie, zwane „próbą sekretynową” – pozwala ona ocenić funkcjonowanie trzustki. Najpierw podaje się pacjentowi dożylnie hormon, w dawce 1 jednostki (4 mikrogramów) na każdy kg masy ciała. Później ocenia się pracę trzustki oraz objętość wydzielanych soków – robi się to przy wykorzystaniu odpowiedniej sondy. W tym przypadku norma wynosi: 2 ml na kg masy ciała na godzinę – jest to prawidłowa objętość soku trzustkowego. Inne wyniki mogą wskazywać na:

• marskość wątroby,
• stany zapalne jelit,
• zaburzenia wchłaniania,
• znaczną hiperlidemię.

Sekretynę stosuje się również w badaniach obrazowych trzustki. Pełni ona rolę stymulatora czynności wydzielniczej tego organu.

Sekretyna a autyzm

Pod koniec XX wieku niektórzy naukowcy podejrzewali, że sekretyna może pomagać w minimalizowaniu objawów autyzmu. Koncepcja ta wynikała z założenia, że jelita są w pewien sposób połączone z mózgiem, co z kolei miało mieć związek z postawaniem zaburzenia.

Interesować się sekretyną zaczęto w 1996 roku, kiedy to Parker Beck, chłopiec z ciężkim autyzmem, został przewieziony na Uniwersytet Marylandu. Cierpiał on na ciągłe wymioty oraz biegunkę i należało go zbadać. W tym celu podano mu sekretynę. Okazało się, że po powrocie do domu problemy trawienne uległy dużej poprawie. Złagodzone zostały również objawy autyzmu. Po tym wydarzeniu, mama Parkera, Victoria Beck, stała się entuzjastką sekretyny i zaczęła promować ją jako środek na autyzm.

Po przeprowadzeniu wielu badań wykazano jednak, że sekretyna nie ma związku z autyzmem. Na siedem badań klinicznych sześć wykazało całkowitą nieskuteczność. Niektórzy do dziś próbują stosować do minimalizowania objawów autyzmu sekretynę homeopatyczną, jednak nie ma żadnego medycznego dowodu na to, że taka „kuracja” działa.

Sekretyna – gdzie kupić?

W Polsce praktycznie nie da się kupić sekretyny w postaci osobnego preparatu. Można ją znaleźć np. w suplementach z pokrzywy czy też – również dostępnym w wybranych aptekach – soku ze szpinaku. W sieci można znaleźć jednak sklepy zagraniczne, w których istnieje możliwość jej nabycia.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537116/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC53674/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4200670/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14673718/
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25332973/