Macica dwurożna – objawy, leczenie, powikłania, ciąża i poród

Macica dwurożna jest czasami nazywana „macicą w kształcie serca”, ponieważ rzeczywiście wygląda jak serce. Kształt macicy jest ważny, ponieważ wpływa na ułożenie w niej dziecka. Nieprawidłowości tego narządu są stosunkowo rzadkie, około trzech procent kobiet rodzi się z defektem wielkości, kształtu lub budowy. Macica dwurożna jest jednym z najczęstszych rodzajów nieprawidłowości.

Co to jest macica dwurożna?

Macica dwurożna jest wadą wrodzoną związaną z budową macicy, w klasyfikacji wad wrodzonych macicy znajduje się w grupie IV. Jej nazwa pochodzi od charakterystycznych „rogów”. Wyróżniamy macicę dwurożną całkowitą, kiedy obecne są dwie szyjki macicy, a także macicę dwurożną częściową, gdy szyjka macicy jest jedna.

Przyczyny macicy dwurożnej

Macica dwurożna powstaje, gdy macica płodu nie rozwija się prawidłowo w życiu prenatalnym – niektóre przewody tylko częściowo łączą się ze sobą, co prowadzi do oddzielenia dwóch górnych części narządu. Nie ma sposobu, aby zapobiec tej wadzie.

Macica dwurożna – objawy

Kobiety z dwurożną macicą rodzą się z tą przypadłością, ale przez długi czas mogą nie wiedzieć, że ją mają. O istnieniu wady dowiadują się podczas USG lub innego badania obrazowego. Dzieje się tak, ponieważ macica dwurożna często nie powoduje żadnych zauważalnych objawów.

Zdarza się jednak, że niektóre kobiety z dwurożną macicą zgłaszają następujące objawy:

• nieregularne krwawienia z pochwy,
• powtarzające się poronienia,
• bolesne miesiączki,
• dyskomfort w jamie brzusznej,
• ból podczas stosunku.

Macica dwurożna – diagnoza

Lekarze mogą wykorzystać następujące badania do zdiagnozowania dwurożnej macicy:

• USG,
• obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI),
• histerosalpingografię (rodzaj badania rentgenowskiego),
• badanie miednicy.

Najczęściej wada jest wykrywana podczas badania ultrasonograficznego przeprowadzanego w celu obejrzenia macicy w czasie ciąży lub w przypadku wystąpienia niepożądanych objawów.

Leczenie macicy dwurożnej

Do korygowania dwurożnej macicy u kobiet po poronieniu czasami jest stosowana laparoskopia zwana metroplastyką Strassmana. Według jednej z analiz, 88 proc. kobiet, które przeszły leczenie tą metodą, udało się donosić ciążę. Jednak większość kobiet nie potrzebuje operacji, aby skorygować dwurożną macicę. Wiele zależy od wielkości anomalii. W przypadku, gdy istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że wada może wpłynąć negatywnie na rozwój płodu, zalecana jest operacja korekcyjna przez zajściem w ciążę.

Wykonanie metroplastyki Strassmana u kobiet z dwurożną macicą, które doświadczają niepłodności, jest kontrowersyjne w środowisku medycznym. Dzieje się tak, ponieważ większość badań sugeruje, że stan ten nie wpływa na szanse zajścia w ciążę.

Macica dwurożna – powikłania

Posiadanie dwurożnej macicy prawdopodobnie nie wpłynie na płodność. Badania wykazały, że wada nie zmniejsza szans kobiety na zajście w ciążę. Może za to prowadzić do innych powikłań, takich jak poronienie i przedwczesny poród. Ciąża pacjentki, która ma dwurożną macicę powinna być dokładnie monitorowana.

Dwurożna macica a ciąża

Kobiety z macicą dwurożną zazwyczaj nie mają problemów z płodnością lub wczesną ciążą, ale nieprawidłowości mogą pojawić się później, ponieważ dziecko ma mniej miejsca na rozwój i poruszanie się. Macica w kształcie serca wiąże się ze zwiększonym ryzykiem poronienia i przedwczesnego porodu. Niektórzy badacze sugerują, że problemy te pojawiają się z powodu nieregularnych skurczów macicy lub zmniejszonej jej pojemności. Statystyki różnią się, jeśli chodzi o określenie, ile kobiet doświadcza tych problemów. W jednej z analiz stwierdzono, że częstość powtarzających się poronień u kobiet z tą wadą macicy waha się od 1,8 do 37,6 proc.

Ponadto dzieci urodzone przez matki z dwurożną macicą narażone są na większe ryzyko rozwoju wad wrodzonych, w porównaniu z dziećmi urodzonymi przez kobiety, które mają macicę o normalnej budowie. Bez dodatkowego miejsca do poruszania się, dziecko może doświadczyć wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrostu, co będzie potencjalnie prowadzić do innych problemów w ciąży.

Ciąża pacjentki z dwurożną macicą jest traktowana jako obarczona wysokim ryzykiem. Aby monitorować ułożenie dziecka, lekarze zazwyczaj wykonują częste USG. U kobiet z tą wadą w budowie macicy, istnieje większe prawdopodobieństwo, że dziecko ułoży się w pozycji pośladkowej, a ciąża często kończy się cesarskim cięciem.

Macica dwurożna a poród

Dzieci kobiet z macicą dwurożną często rodzą się jako wcześniaki. Innym częstym następstwem tej anomalii jest poród pośladkowy. Ma to miejsce, gdy dziecko zamiast rodzić się głową do przodu, ustawia się stopami lub pośladkami w stronę pochwy. Poród drogami natury jest w takiej sytuacji możliwy, jednak wielu lekarzy będzie zalecać wtedy cesarskie cięcie, z uwagi na bezpieczeństwo matki i dziecka. Szanse na poród naturalny mogą zależeć od tego, jak macica jest podzielona i jak bardzo rośnie w czasie ciąży.

Macica dwurożna a inne anomalie w budowie

Macica dwurożna należy do szerszej grupy wad wrodzonych macicy. Inne to:

• macica przegrodzona: normalna zewnętrzna powierzchnia macicy, ale dwie jamy endometrium,
• macica łukowata: nieprawidłowe wgłębienie w macicy,
• macica jednorożna: rozwinęła się tylko połowa organu.

Macica przegrodzona i macica dwurożna to najczęstsze wady wrodzone macicy. Wielu lekarzy położników i ginekologów uważa, że macica łukowata jest odmianą normalnego rozwoju macicy. Macica dwurożna rzadko występuje skojarzona z innymi wadami budowy.

Źródła:

1. Bauman, D. (2013). „Pediatric & Adolescent Gynecology”. CURRENT Diagnosis & Treatment: Obstetrics & Gynecology. McGraw-Hill;
2. Cunningham F, Leveno KJ, Bloom SL, Dashe JS, Hoffman BL, Casey BM, Spong CY (eds.). „Congenital Genitourinary Abnormalities”. Williams Obstetrics (25 ed.). McGraw-Hill;
3. Acién P, Acién M, Sánchez-Ferrer ML (2008). „Müllerian anomalies „without a classification”: from the didelphys-unicollis uterus to the bicervical uterus with or without septate vagina”. Fertil. Steril. 91 (6): 2369–75.