USG grasicy – co wykrywa, wskazania, przygotowanie do badania

Chociaż grasica jest mało znanym gruczołem,  jest odpowiedzialna za kilka bardzo ważnych procesów w organizmie. Wraz z migdałkami i śledzioną wchodzi w skład układu limfatycznego, jest także częścią układu hormonalnego. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu grasicy, które pojawiają się w dzieciństwie, rzutują na całe życie. Dlatego USG grasicy jest ważnym badaniem przesiewowym, które pozwala wykryć odchylenia w obrębie tego gruczołu.

Co wykrywa USG grasicy?

Ocenę stanu grasicy wykonuje się zazwyczaj podczas USG śródpiersia. Bardzo rzadko zdarza się, aby dorosła osoba dostała skierowanie na szczegółowe obrazowanie ultrasonograficzne akurat tego organu – zwykle nieprawidłowości grasicy wykrywa się, gdy pacjent odczuwa niepokojące objawy ze strony płuc, krtani lub przełyku i zostaje skierowany na USG klatki piersiowej i śródpiersia.

Najczęstszymi nieprawidłowościami grasicy wykrywanymi poprzez USG jest przetrwała grasica (powiększenie gruczołu z powodu choroby lub brak prawidłowego zaniku w okresie dorosłym) oraz guzy grasicy (grasiczaki).

Wskazania do USG grasicy

Choroby grasicy wykrywane poprzez USG dają zwykle objawy nieswoiste. Najczęściej diagnozowanym zaburzeniem jest miastenia – choroba autoimmunologiczna wywoływana przez grasicę, której głównym symptomem jest osłabienie mięśni, zwłaszcza powiek, twarzy i przełyku.

Grasiczak również nie daje charakterystycznych objawów. Chory może skarżyć się na uporczywy kaszel, ból w klatce piersiowej i kłopoty z oddychaniem. Rzadziej zdarzają się:

• trudności w połykaniu,
• utrata apetytu i utratę masy ciała,
• bóle głowy,
• obrzęk głowy, twarzy lub szyi,
• niebieskawe zabarwienie skóry,
• zawroty głowy.

Grasiczak jest zazwyczaj złośliwy w około 35 procentach przypadków.

Lekarze najczęściej zlecają USG grasicy po wykonaniu badań neurologicznych lub szukając przyczyny dolegliwości w obrębie szyi i klatki piersiowej. USG grasicy należy też do badań prenatalnych. Grasica płodu jest o wiele większa niż dorosłego człowieka i pełni też ważniejsze funkcje, dlatego jej niedorozwój lub zanik powoduje, że dziecko rodzi się z poważnym obniżeniem odporności.

Jak przygotować się do USG grasicy?

Jeśli lekarz podejrzewa którąś z powyższych chorób, może zalecić USG grasicy. Zazwyczaj USG grasicy nie wymaga dodatkowego przygotowania, jako badanie nieinwazyjne i na wynik którego nie wpływają czynniki związane ze stylem życia lub dietą.

Ultrasonografia umożliwia rozpoznanie grasicy poprzez dostęp nadmostkowy, przymostkowy i mostkowy oraz przez szyję, gdy jej położenie jest nietypowe. W okresie dojrzewania ocena ultrasonograficzna grasicy jest utrudniona ze względu na jej inwolucję i zmniejszenie rozmiaru oraz umieszczenie płuc. Wygląd normalnej grasicy jest typowy w badaniu ultrasonograficznym i daje unikalny wzór echa. Rozpoznanie prawidłowej tkanki grasicy może być bardzo ważne, aby uniknąć niepotrzebnych badań lub operacji normalnej grasicy naśladującej nieprawidłową masę.

Przygotowania wymaga jednak biopsja grasicy, która jest przeprowadzana pod kontrolą USG. Ten zabieg pozwala na pobranie wycinka zmiany wykrytej w obrębie gruczołu i przeprowadzenie dalszej diagnostyki. Przed biopsją cienkoigłową grasicy pacjent – jeśli je przyjmuje – powinien odstawić leki przeciwzakrzepowe (powinno się to odbywać pod kontrolą lekarza).

Cena USG grasicy prywatnie to około 80-200 zł.

Funkcje grasicy

Grasica wytwarza komórki progenitorowe, które dojrzewają do komórek T. Organizm wykorzystuje te komórki do niszczenia zakażonych lub zrakowaciałych komórek. Komórki T wytwarzane przez grasicę pomagają również we właściwym wzroście innym narządom układu odpornościowego.

Te komórki są na tyle ważne, że często są przekazywane potrzebującym. Grasica jest głównym dawcą komórek układu limfatycznego, podobnie jak szpik kostny jest dawcą komórek układu sercowo-naczyniowego.

Rozmiar i kształt grasicy

Grasica znajduje się tuż pod mostkiem. U niemowląt jest to stosunkowo duży organ i rośnie aż do okresu dojrzewania. U dorosłych zaczyna się powoli kurczyć, natomiast u osób starszych grasica może ważyć tylko pięć gramów.

W miarę upływu lat ten gruczoł staje się coraz mniej ważny dla ogólnego rozwoju organizmu. Usunięcie grasicy u osoby dorosłej ma niewielki wpływ na jej zdrowie, ale po usunięciu grasicy u noworodka, limfocyty T we krwi i tkance limfatycznej ulegają wyczerpaniu, a niewydolność układu odpornościowego powoduje stopniową, śmiertelną chorobę immunologiczną.

Źródła:

1. Kumar V, Abbas AK, Fausto N, Aster JC (2014-08-27). „Chapter 13. Diseases of White Blood Cells, Lymph Nodes, Spleen, and Thymus: Thymus.”. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease;
2. Goldstein, Alan J.; Oliva, Isabel; Honarpisheh, Hedieh; Rubinowitz, Ami (1 February 2015). „A Tour of the Thymus: A Review of Thymic Lesions with Radiologic and Pathologic Correlation”. Canadian Association of Radiologists Journal. 66(1): 5–15.
3. Wadhera A, Maverakis E, Mitsiades N, Lara PN, Fung MA, Lynch PJ (October 2007). „Thymoma-associated multiorgan autoimmunity: a graft-versus-host-like disease”. Journal of the American Academy of Dermatology. 57(4): 683–9;
4. Miller JF (May 2011). „The golden anniversary of the thymus”. Nature Reviews. Immunology. 11(7): 489–95.