Bulging krążka międzykręgowego – przyczyny, objawy, leczenie

Bulging krążka międzykręgowego (wypuklina krążka międzykręgowego typu bulging) to schorzenie typowo występujące u osób wykonujących pracę przeciążającą kręgosłup, mało aktywnych fizycznie i z nadmiarem masy ciała. Co to jest bulging krążka międzykręgowego? Jak diagnozuje się i leczy uwypuklenie dysku?

Co to jest bulging krążka międzykręgowego?

Bulging krążka międzykręgowego jest stanem, w którym dochodzi do uwypuklenia krążka międzykręgowego poza prawidłowo zajmowany obszar. Żeby lepiej zrozumieć, na czym polega to schorzenie, przyjrzyjmy się najpierw bliżej budowie kręgosłupa.

Czym są krążki międzykręgowe?

Kręgosłup zbudowany jest z kości nazywanych kręgami, pomiędzy którymi znajdują się krążki międzykręgowe, inaczej nazywane dyskami. Krążki międzykręgowe zbudowane są z mocnej, przypominającej nieco gumę tkanki, dzięki czemu umożliwiają kręgosłupowi zachowanie elastyczności. Dyski mają mocniejszą część zewnętrzną (pierścień włóknisty) oraz miękką, galaretowatą część środkową określaną mianem jądra miażdżystego.

Wypuklina krążka międzykręgowego

Zachodzące się z wiekiem zużywanie się krążków międzykręgowych powoduje, że zaczynają się one kurczyć, a przestrzenie między kręgami stają się węższe. W dyskach zmniejsza się zawartość wody, tkanka chrzęstna sztywnieje. Wszystkie te zmiany mogą przyczynić się do uwypuklenia zewnętrznej części krążka. Stan, w którym wypuklina obejmuje 25-50 proc. obwodu dysku to właśnie bulging krążka międzykręgowego.

Czym bulging różni się od przepukliny krążka międzykręgowego?

Przepuklina krążka międzykręgowego pojawia się, gdy jądro miażdżyste (miękka część środkowa dysku) wychodzi poza włóknistą część zewnętrzną dysku. Krążek zmienia więc swoją podstawową budowę. W przypadku bulgingu, uwypukleniu ulega część zewnętrzną dysku, czyli pierścień otaczający część środkową.

Jądro miażdżyste, w przypadku wystąpienia przepukliny często uciska rdzeń kręgowy i korzenie nerwów. Dodatkowo wydzielają się wtedy substancje odpowiedzialne za powstawanie stanu zapalnego. To skutkuje pojawieniem się bólu i innych, zwykle bardzo uciążliwych, objawów przepukliny.

Bulging krążka międzykręgowego rzadziej niż przepuklina wywołuje objawy bólowe. Dzieje się tak, ponieważ jest mniej prawdopodobne, by część zewnętrzna dysku wysunęła się na tyle mocno, żeby móc uciskać nerwy.

Przyczyny uwypuklenia krążka międzykręgowego typu bulging

Wypuklina krążka międzykręgowego typu bulging może być spowodowana przez szereg czynników, które – najczęściej działając w połączeniu – wywołują zmiany i (czasami) związane z nimi objawy bólowe. Wśród przyczyn bulgingu krążka międzykręgowego wymienia się:

• nadmiar masy ciała,
• często powtarzane czynności, które przeciążają kręgosłup, np. podnoszenia ciężarów (szczególnie przy nieprawidłowej technice), praca w zgiętej pozycji,
• nieprawidłowa postawa ciała,
• dużo czasu spędzanego na jeździe samochodem,
• niski poziom aktywności fizycznej,
• palenie papierosów,
• urazy.

Objawy bulgingu krążka międzykręgowego

Bulging krążka międzykręgowego czasami nie daje żadnych objawów. W niektórych przypadkach, gdy dochodzi do ucisku na nerwy, odczuwany jest silny ból, najczęściej w dolnej części kręgosłupa. Może on promieniować do nóg i pośladków.

Inne symptomy wypukliny dysku to drętwienie oraz mrowienie nogi i/lub stopy. Niektórzy pacjenci obserwują u siebie także osłabienie tych partii ciała i niedowład, który może objawiać się np. jako opadanie stopy. Czasami następuje również ograniczenie zakresu wykonywanych ruchów.

Diagnostyka bulgingu krążka międzykręgowego

Rozpoznania bulgingu krążka międzykręgowego można dokonać w oparciu o wywiad i badanie lekarskie. Czasami wskazane jest również przeprowadzenie testów obrazowych, najczęściej rentgenu lub rezonansu magnetycznego.

Leczenie bulgingu krążka międzykręgowego

Do głównych sposobów leczenia bulgingu krążka międzykręgowego należą:

• przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych,
• fizjoterapia,
• zabieg operacyjny.

W profilaktyce uwypuklenia krążka międzykręgowego bardzo istotną rolę pełni regularna, częsta aktywność fizyczna. Należy także zwracać uwagę na zachowywanie prawidłowej postawy ciała, co jest szczególnie ważne przy podnoszeniu przedmiotów. Wykręcenie tułowia przy tego typu ruchach może być przyczyną zarówno bulgingu krążka międzykręgowego, jak i przepukliny dysku.

Bibliografia:

1. Mayo Clinic (2019) Bulging disk vs. herniated disk: What’s the difference?
2. American Academy of Orthopaedic Surgeons (2018) Herniated Disk in the Lower Back, OrthoInfo.
3. National Health Services (2012) Prolapsed Disc (Slipped Disc), Patient.co.uk.