Urwany film po alkoholu – czym jest i jak mu zapobiec

„Urwany film” po alkoholu to stan, w którym dochodzi do zaburzeń pamięci na skutek oddziaływania etanolu na funkcje mózgu. Jakie są przyczyny trudności w przypomnieniu sobie zdarzeń, które działy się po wypiciu napojów z procentami? Jak zapobiec „urwaniu się filmu”? Czy można przypomnieć sobie, co działo się po spożyciu alkoholu, jeśli skutkiem picia był zanik pamięci?

Czym jest „urwany film” po alkoholu?

„Urwany film” po alkoholu to zjawisko polegające na zaniku pamięci dotyczącej wydarzeń następujących po spożyciu dużej dawki etanolu. Po wypiciu alkoholu możesz wykonywać różne czynności, od całkowicie zwyczajnych, codziennych, po takie, które wywołują spore emocje – i żadnej z nich nie będziesz mogła sobie przypomnieć, albo twoje wspomnienia będą fragmentaryczne.

Dlaczego po alkoholu „urywa się film”?

Jeśli zdarzył ci się kiedyś epizod „urwanego filmu”, być może zastanawiasz się nad tym, dlaczego po alkoholu nic nie pamiętałaś.

Alkohol jest substancją, która po wchłonięciu z przewodu pokarmowego do krwi częściowo przenika do mózgu. „Urwanie filmu” następuje na skutek jego oddziaływania na strukturę tego narządu nazywaną hipokampem. Odpowiada ona m.in. za funkcje związane z pamięcią.

Kiedy alkohol dociera do hipokampa, łączy się z jego receptorami. To skutkuje zmniejszeniem aktywności elektrycznej neuronów tworzących tą część mózgu i ograniczeniem przesyłania impulsów pomiędzy komórkami nerwowymi.

Właśnie ten mechanizm odpowiada za zjawisko „urwanego filmu” – mniejsza ilość przesyłanych impulsów nerwowych w hipokampie zaburza procesy związane z pamięcią zdarzeń. Wspomnienia nie są „zapisywane” i przez to później nie wiesz, co się działo.

Typowe dla „urwania filmu” jest to, że pamięta się wydarzenia mające miejsce przed spożywaniem alkoholu (nie niszczy on pamięci, która już została utworzona – utrudnia tylko zapamiętywanie tego, co dzieje się, gdy jest się już pod wpływem tej substancji).

Czy da się przypomnieć „urwany film”?

Jeśli po alkoholu urwał ci się film, prawdopodobnie nic nie da się już zrobić, żeby przypomnieć sobie, co się wydarzyło, gdy byłaś pod wpływem. Wynika to właśnie z faktu, że na skutek działania alkoholu twój mózg nie utrwalił w pamięci wspomnień przeżywanych doświadczeń.

Kto jest najbardziej narażony na „urwanie filmu”?

Generalna zasada jest prosta: im więcej wypijesz alkoholu, tym bardziej jesteś narażona na „urwanie filmu”. Nie oznacza to jednak, że u każdej osoby po wypiciu określonej dawki pojawi się ten problem. Trudno także wskazać konkretną ilości alkoholu, którą można uznać za „bezpieczną” dla wszystkich. Jest to spowodowane kilkoma czynnikami.

Po pierwsze, występują różnice osobnicze w metabolizmie takich samych dawek spożywanego alkoholu. Szybkość rozkładu tej substancji zależy m.in. od:

• czynników genetycznych,
• masy ciała,
• płci,
• spożywanego pokarmu,
• występujących chorób.

Dodatkowo, naukowcy zajmujący się wyjaśnianiem powstawania „urwanego filmu” stwierdzili, że nawet przy identycznym stężeniu alkoholu we krwi, nie u każdego ryzyko wystąpienia tego zjawiska jest tak samo duże.

W badaniach potwierdzono, że osoby, które w przeszłości częściej miały za sobą epizody jednorazowego picia dużych ilości alkoholu są bardziej narażone na występowanie „luk w pamięci”. Jedna z hipotez tłumaczących powyższe obserwacje głosi, że powtarzająca się ekspozycja na znaczące dawki alkoholu powoduje rodzaj trwałych uszkodzeń mózgu, który predysponuje do powstawaniu zaburzeń pamięci w czasie kolejnych epizodów picia.

Jak zapobiec „urwaniu się filmu” po alkoholu?

„Urwaniu się filmu” najłatwiej zapobiec spożywając mniej alkoholu, a szczególnie unikając bardzo szybkiego picia dużej jego ilości. Jednorazowe wypicie kilku jednostek alkoholu z większym prawdopodobieństwem spowoduje zanik pamięci niż rozłożenie w czasie przyjmowania tej samej ilości napojów procentowych.

Spożywanie alkoholu na pusty żołądek również zwiększa ryzyko uszkodzenia funkcji mózgu związanych z pamięcią. Alkohol szybciej wchłania się wtedy do krwi i przez to osiąga wyższe stężenie (organizm „nie nadąża” z jego metabolizowaniem).

W dłuższej perspektywie warto postarać się o ograniczenie ogólnej ilości epizodów jednorazowego picia dużych ilości alkoholu, ponieważ to również może przyczynić się do zwiększenia podatności na „urywanie się filmu”.

Bibliografia:

1. White A. M., Hingson R. (2014) The Burden of Alcohol Use. Excessive Alcohol Consumption and Related Consequences Among College Students, Alcohol Research Current Reviews, 35(2): 201-218.
2. White A. M. (2003) What Happened? Alcohol, Memory Blackouts, and the Brain, Alcohol Research & Health, 27(2): 186-196.
3. The Alcohol Pharmacology Education Alcohol, Memory, and the Hippocampus.