Wenlafaksyna – działanie, skutki uboczne, odstawienie

Wenlafaksyna jest jednym z leków najczęściej stosowanych w terapii farmakologicznej depresji. Wykorzystuje się ją również w leczeniu uogólnionych zaburzeń lękowych, fobii społecznej oraz lęku napadowego. Po jakim czasie od rozpoczęcia zażywania zaczyna działać wenlafaksyna? Jakie skutki uboczne może powodować przyjmowanie leku? Z jakimi objawami wiąże się odstawienie wenlafaksyny?

Co to jest wenlafaksyna?

Wenlafaksyna jest lekiem wykorzystywanym w leczeniu depresji, uogólnionych zaburzeń lękowych (nerwicy lękowej), fobii społecznej oraz lęku napadowego. Należy do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny – produkowanych w organizmie substancji, które biorą udział m.in. w regulacji nastroju, snu, odczuwania bólu. Działanie wenlafaksyny skutkuje zwiększaniem się ilości serotoniny i noradrenaliny w mózgu.

Przyjmowanie i dawkowanie wenlafaksyny

Wenlafaksyna jest przyjmowana doustnie w postaci tabletki lub kapsułki o standardowym czasie uwalniania (zwykle w liczbie dwóch lub trzech dawek dziennie) albo przedłużonym uwalnianiu (stosowanej jeden raz dziennie). Należy zażywać ją wraz z posiłkiem, najlepiej każdego dnia o tej samej porze.

Wenlafaksyna – dawkowanie

Dawkowanie wenlafaksyny rozpoczyna się od podawania 37,5-70 mg substancji. W przypadku nieskuteczności leku przyjmowanego w takiej ilości, lekarz zazwyczaj zaleca stopniowe zwiększanie zażywanej dawki w odstępach co około dwa tygodnie, aż do zaobserwowania korzystnych efektów. Maksymalna dzienna dawka stosowana w leczeniu depresji to 375 mg.

Wenlafaksyna – dawka śmiertelna

Ilość dwóch gramów może stanowić dawkę śmiertelną wenlafaksyny u części pacjentów.

Działanie wenlafaksyny

Kiedy wenlafaksyna zaczyna działać? Na zauważalne efekty stosowania leku trzeba poczekać – zwykle około dwóch tygodni, choć czasami terapia przynosi pozytywne skutki dopiero po sześciu lub ośmiu tygodniach przyjmowania preparatu.

Przez pierwsze dni stosowania wenlafaksyny u niektórych pacjentów obserwuje się pogorszenie stanu klinicznego. Ryzyko wystąpienia zachowań samobójczych może zwiększać się zarówno w początkowym okresie stosowania leku, jak i w następstwie zmiany wielkości dawek (zarówno ich zwiększania, jak i zmniejszania). W grupie ryzyka pojawienia się takich zmian są przede wszystkim osoby poniżej 25. roku życia.

Wenlafaksyna – skutki uboczne

Stosowanie wenlafaksyny może wiązać się z wystąpieniem licznych działań niepożądanych. Do najczęściej odnotowywanych skutków ubocznych stosowania tego środka, występujących u powyżej 10 proc. pacjentów należą:

• ból głowy,
• zawroty głowy,
• nudności,
• pocenie się (w tym poty nocne),
• suchość w jamie ustnej.

Rzadziej (u 1-10 proc. osób przyjmujących lek) obserwuje się objawy, takie jak:

• bezsenność,
• zmniejszenie apetytu i chudnięcie,
• bóle brzucha, zaparcia, biegunki,
• kołatanie serca,
• nadciśnienie,
• zwiększenie stężenia cholesterolu,
• osłabienie i zmęczenie,
• nerwowość,
• dezorientacja,
• dzwonienie w uszach,
• zaburzenia widzenia,
• problemy z oddawaniem moczu,
• zaburzenia funkcji seksualnych,
• zaburzenia cyklu miesiączkowego,
• mrowienie,
• dreszcze,
• wzmożone napięcie mięśniowe.

U poniżej jednego proc. pacjentów skutkami ubocznymi stosowania wenlafaksyny mogą być m.in.:

• tycie,
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• apatia,
• zaburzenia odczuwania smaku,
• łysienie,
• wysypka.

Odstawienie wenlafaksyny

Wenlafaksyna jest z założenia lekiem stosowanym długoterminowo, co najmniej przez kilka miesięcy. W przypadku depresji zaleca się, by kontynuować terapię farmakologiczną przez mimimum pół roku od czasu wystąpienia remisji.

Przerwanie leczenia, szczególnie nagłe, może skutkować wystąpieniem objawów odstawienia wenlafaksyny, do których zalicza się:

• zawroty i/lub ból głowy,
• zaburzenia czucia,
• zaburzenia snu,
• pobudzenie,
• lęk,
• nudności i/lub wymioty,
• drżenie.

Powyższe objawy odstawienia obserwowane są u części pacjentów, zazwyczaj mają łagodny lub umiarkowany stopień nasilenia. Na ogół występują tylko przez pierwsze kilka dni po przerwaniu leczenia. Sporadycznie odnotowuje się jednak utrzymywanie objawów nawet przez dwa lub trzy miesiące lub dłużej. Ryzyko niekorzystnych zmian związanych z zaprzestaniem przyjmowania leku można zminimalizować zmniejszając dawki wenlafaksyny stopniowo przez okres kilku tygodni lub miesięcy.

Cena wenlafaksyny

Wenlafaksyna jest lekiem dostępnym na receptę. Osoby ze zdiagnozowaną chorobą psychiczną mogą skorzystać z refundacji preparatu na poziomie 70 proc. (lub 100 proc. w przypadku pacjentów od 75. roku życia). Miesięczny koszt terapii wenlafaksyną dla osób uprawnionych do częściowej refundacji to około 10 zł.

Duloksetyna a wenlafaksyna

Duloksetyna jest innym dostępnym w Polsce lekiem, który – podobnie jak wenlafaksyna – należy do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny. Badania wykazały, że te dwie substancje w zalecanych dawkach charakteryzują się zbliżoną skutecznością w leczeniu epizodów depresji. Istnieją dane wskazujące na mniejsze ryzyko podwyższenia ciśnienia krwi oraz wystąpienia objawów odstawienia po zaprzestaniu stosowania duloksetyny w porównaniu z wenlafaksyną. W sprawie dopasowania optymalnego leku warto zasięgnąć opinii lekarza, który dostosuje rodzaj substancji do indywidualnego stanu klinicznego pacjenta.

Bibliografia:

1. Gorostowicz A., Siwek M. (2018) Wenlafaksyna – właściwości farmakologiczne oraz zastosowanie w praktyce klinicznej, Medycyna Faktów, 11, 3(40).
2. National Institutes of Health (2017) Venlafaxine, MedlinePlus.
3. CHPL – Charakterystyka Produktu Leczniczego (2010) Faxigen XL.
4. CHPL – Charakterystyka Produktu Leczniczego (2013) Venlectine.
5. Tafliński T. (2018) Duloksetyna i wenlafaksyna – SNRI takie same czy też nie?, Psychiatria, 15,2: 82-87.