Itrakonazol – zastosowanie, dawkowanie, cena leku

Itrakonazol to substancja wykorzystywana w do produkcji leków o działaniu przeciwgrzybiczym. Stosuje się je m.in. w terapii grzybic powierzchownych (skóry, paznokci) oraz narządów wewnętrznych. Leki występują w postaci kapsułek i wydawane są na receptę. Do najczęściej występujących działań niepożądanych przyjmowania preparatów itrakonazolu należą dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

Co to jest itrakonazol?

Itrakonazol jest związkiem przeciwgrzybiczym o szerokim spektrum działania. Substancję wykorzystuje się do produkcji leków, które mają za zadanie uniemożliwić rozwój grzybów odpowiedzialnych za infekcje skóry, paznokci, przewodu pokarmowego, sromu i pochwy, rzadziej innych narządów.

Itrakonazol wydawany jest na receptę. Przyjmuje się go w postaci doustnej, najczęściej w formie kapsułek o przedłużonym uwalnianiu.

Wskazania do stosowania itrakonazolu

Stosowanie itrakonazolu jest wskazane w przypadku występowania zakażeń układowych (dotyczących przynajmniej kilku rodzajów tkanek lub narządów) lub powierzchownych, wywołanych przez czynniki chorobotwórcze, takie jak drożdżaki, dermatofity, grzyby pleśniowe z rodzaju Aspergillus i grzyby dimorficzne. Itrakonazol wykorzystuje się m.in. w leczeniu:

• grzybicy skóry (w tym grzybicy tułowia, pachwin, stóp, dłoni),
• grzybicy paznokci,
• kandydozy sromu i pochwy,
• kandydozy jamy ustnej,
• grzybiczego zapalenia rogówki,
• łupieżu pstrego.

Leczenie grzybic zewnętrznych (np. grzybicy skóry, paznokci) zazwyczaj rozpoczyna się od zastosowania preparatów o działaniu miejscowym – maści lub kremów. Dopiero w przypadku nieskuteczności terapii wprowadzane są leki doustne w formie tabletek lub kapsułek, takie jak itrakonazol.

Przeciwwskazania do stosowania itrakonazolu

Itrakonazolu nie należy stosować u pacjentów:

• wykazujących nadwrażliwość na tę substancję,
• przyjmujących jednocześnie leki, które wchodzą w interakcje z itrakonazolem (szczegółową listę wszystkich przyjmowanych środków farmakologicznych należy przedstawić lekarzowi, który dobiera rodzaj terapii choroby grzybiczej),
• z rozpoznanymi zaburzeniami czynności komór serca,
• z zaburzeniami czynności wątroby.

Itrakonazolu nie powinny zażywać również kobiety w ciąży, ponieważ substancja może zwiększać ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u dzieci. Leku nie należy stosować także w okresie karmienia piersią (związek w niewielkich ilościach przenika do mleka).

Wyjątkami uzasadniającymi przyjmowanie preparatu w powyższych przypadkach jest występowanie ciężkich, zagrażających życiu zakażeń.

Dawkowanie itrakonazolu

Wielkość dawek itrakonazolu i czas terapii zależy od rodzaju leczonego zakażenia grzybiczego. W przypadku grzybicy skóry i paznokci pacjent zazwyczaj przyjmuje 100-200 mg substancji jeden lub dwa razy dziennie przez okres od tygodnia do miesiąca. U osób z chorobami układowymi czas leczenia jest zwykle znacznie dłuższy – terapia trwa kilka miesięcy.

Czasami wskazane jest przeprowadzenie leczenia cyklicznego itrakonazolem. Polega ono na przeplataniu okresów przyjmowania substancji i okresów przerywania stosowania leku. Najczęściej pacjent zażywa wtedy lek przez jeden tydzień, po czym następuje okres trzech tygodni bez leczenia. Takie cykle powtarzane są dwa lub trzy razy.

Kapsułki z itrakonazolem należy połykać w całości, bez wcześniejszego rozgryzania. Zaleca się przyjmowanie leku bezpośrednio po posiłku. Spożywanie alkoholu w okresie terapii jest odradzane, ponieważ może przyczyniać się do powstawania uszkodzeń wątroby metabolizującej itrakonazol.

W przypadku grzybic powierzchownych (szczególnie grzybicy paznokci) brak widocznych efektów stosowania itrakonazolu podczas terapii nie musi oznaczać, że jest ona nieskuteczna. Poprawę obserwuje się często dopiero po 6-12 miesiącach od rozpoczęcia leczenia (tyle czasu potrzeba na odbudowę płytek paznokci).

Czas odstawienia leku należy skonsultować z lekarzem.

Działania niepożądane itrakonazolu

Do skutków ubocznych stosowania itrakonazolu zalicza się przede wszystkim:

• dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: bóle brzucha, biegunki, zaparcia, gazy, wzdęcia, zgagę, nieprzyjemny posmak w ustach, nudności,
• wysypkę,
• bóle głowy,
• przy długotrwałym stosowaniu: zaburzenia hormonalne, hipokaliemię (obniżone stężenie potasu we krwi), obrzęki, zapalenie wątroby.

Cena itrakonazolu

Cena itrakonazolu po uwzględnieniu finansowania przez NFZ to około 30-50 złotych za opakowanie 28 kapsułek po 100 mg (lek podlega 50-procentowej refundacji u wszystkich pacjentów ze wskazaniami do jego stosowania).

Terbafilina a itrakonazol

W terapii grzybicy skóry i paznokci oprócz itrakonazolu można wykorzystać także inny związek podawany doustnie – terbafilinę. Istnieją dane wskazujące na większą skuteczność tej substancji w porównaniu z itrakonazolem w poprawie wyglądu paznokci i eliminowaniu zakażenia – przy podobnej częstości występowania działań niepożądanych. Terbafilinę (w odróżnieniu od itrakonazolu) można stosować również w postaci maści i kremów dostępnych bez recepty, choć tego rodzaju terapię miejscową grzybicy uznaje się za mniej efektywną.

Bibliografia:

1. National Institutes of Health (2017) Itraconazole, Medline Plus.
2. Charakterystyka Produktu Leczniczego (2012) Orungal.
3. Charakterystyka Produktu Leczniczego (2011) Itragen.
4. Kreijkamp-Kaspers S., Hawke K., Guo L. i wsp. (2017) Oral antifungal medication for toenail onychomycosis, Cochrane Database of Systematic Reviews, 7, CD010031.