Kinezyterapia – co to jest? Ćwiczenia, rodzaje, wskazania

Kinezyterapia to bardzo istotna gałąź medycyny. Jest ona podstawą rehabilitacji leczniczej przede wszystkim układu ruchu, zwłaszcza jeżeli był on dotychczas ograniczony. Warto jednak pamiętać, że zabiegi w ramach kinezyterapii powinny odbywać się pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty.

Co to jest kinezyterapia?

Co to jest kinezyterapia? To inaczej „leczenie ruchem”, stanowiące ważny element fizjoterapii. Polega ona na wykonywaniu ćwiczeń gimnastycznych, których celem jest przywrócenie sprawności całkowitej lub częściowej. Ma ona pozytywny wpływ niemal na cały organizm, w tym mięśnie, kości i stawy, ale też układ oddechowy, pokarmowy czy nawet krążenia.

Kinezyterapia pomaga m.in. przywracać ruchomość oraz czucie przy różnego rodzaju niedowładach kończyn. Ma duże znaczenie w korygowaniu i leczeniu wad postawy. Pozwala też eliminować dolegliwości bólowe, dyskopatie i stany zwyrodnieniowe, a także ograniczenia ruchowe stawów i kręgosłupa. Wspomaga również leczenie otyłości. Stosuje się ją przy zaniku mięśni, a także w terapii chorób kardiologicznych. Pomaga po różnego rodzaju zabiegach oraz urazach.

Kinezyterapia – ćwiczenia i ich rodzaje

Można wyróżnić dla podstawowe rodzaje kinezyterapii:

• kinezyterapia miejscowa – obejmuje ćwiczenia w obrębie układów dotkniętych chorobą,
• kinezyterapia ogólna – dotyczy również tych części ciała, których nie zaatakowała choroba.

W ramach kinezyterapii wykonuje się ćwiczenia:

• czynne – robi to pacjent,
• bierne – zajmuje się tym kinezyterapeuta lub wykorzystuje się do nich nowoczesną aparaturę,
• wspomagane – określa się je mianem „czynno-biernych”, w tym przypadku fizjoterapeuta pomaga pacjentowi ćwiczyć daną kończynę,
• samowspomagające – pacjent wykonuje ruchy, wspomagając się zdrową kończyną.

Do kinezyterapii zalicza się również:

• ćwiczenia w odciążeniu – mają one na celu redukcję obciążenia mięśni lub stawów, aby pacjent mógł wykonywać ruchy, których nie jest w stanie;
• ćwiczenia specjalne – są to ćwiczenia wykonywane według różnych metod;
• gimnastykę wyrównawczą – ma na celu zmniejszanie dysfunkcji postawy u dzieci i młodzieży;
• kinezyterapia przyrządowa – obejmuje ćwiczenia, w których korzysta się z różnych przyrządów, a więc np. z bieżni czy roweru stacjonarnego;
• gimnastyka korekcyjna – jej celem jest zarówno zapobieganie wadom postawy, jak i ich leczenie;
• ćwiczenia izometryczne – napina się przy nich mięśnie bez zmiany długości, a więc bez poruszania kończynami, dzięki temu można zwiększyć ich siłę oraz wytrzymałość;
• ćwiczenia w podwieszeniu – w tym przypadku kończyny umieszcza się w obejmach zawieszonych na linach, pacjent porusza nimi samodzielnie, ćwiczenia te przydadzą się u osób z zanikiem lub osłabieniem mięśni;
• ćwiczenia oddechowe – dzięki nim pacjenci mogą nauczyć się prawidłowego oddychania, zwiększa się również ich pojemność płuc, co z kolei wiąże się z większym utlenieniem krwi.

Kinezyterapia indywidualna

Kinezyterapia indywidualna bazuje na pracy terapeuty z pacjentem. Terapeuta może tu wykorzystywać m.in. takie metody, jak: terapia manualna, mobilizacja tkanek miękkich, PNF (nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu) czy też ćwiczenia na macie lub materacach. Warto pamiętać, aby na zabiegi kinezyterapii zabierać ze sobą zawsze strój sportowy oraz buty na zmianę. Na pierwszą sesję pacjent powinien przynieść również ze sobą wyniki badań obrazowych wraz z opisami.

Kinezyterapia kolana biegacza

Często można usłyszeć o kinezyterapii kolana biegacza. W tym przypadku na początku należy wykonywać ćwiczenia bez obciążania stawu kolanowego. Nacisk stawia się na ich rozciąganie i aktywność, która ma prowadzić do wzmocnienia. Stosuje się więc m.in. ćwiczenia rozciągające mięsień czworogłowy uda i ćwiczenia izometryczne, ale też takie, które stymulują mięśnie i nerwy w obrębie stawu.

Później sukcesywnie wprowadza się ćwiczenia obejmujące obszar kolana. Z czasem zwiększa się elastyczność tkanek miękkich, a staw się stabilizuje. Z czasem wykonuje się ćwiczenia całej kończyny dolnej, dzięki którym poprawia się dynamika i zakres ruchów. Dodatkowo można zastosować również trening funkcjonalny, a więc ćwiczenia intensywne i dynamiczne o pełnym obciążeniu, takie jak pływanie, bieganie czy też przysiady.

Wskazania do kinezyterapii

Główne wskazania do kinezyterapii to:

• bóle kręgosłupa,
• zwyrodnienie kręgosłupa,
• choroby reumatoidalne,
• niedowłady kończyn,
• dysfunkcje narządu ruchu,
• problemy z ruchomością kończyn,
• stwardnienie rozsiane,
• udar mózgu,
• zanik mięśni,
• problemy ortopedyczno-urazowe,
• wady postawy,
• choroba Parkinsona,
• dyskopatia,
• nadciśnienie tętnicze,
• rwa kulszowa,
• niektóre choroby układu oddechowego.

Kinezyterapię wykonuje się również u osób po udarze, zawale serca, jak również i nowotworach.

Przeciwwskazania do kinezyterapii

Nie wszystkie osoby mogą poddać się zabiegowi kinezyterapii. Do głównych przeciwwskazań należą:

• ostre zmiany skórne,
• wady serca,
• duże problemy z krążeniem,
• ciąża (o ile lekarz nie podejmie innej decyzji),
• tętniaki,
• obszerne zmiany miażdżycowe,
• zakrzepy,
• choroby zakaźne,
• poważne zaburzenia psychiczne.

Rehabilitacja kręgosłupa szyjnego – jakie zabiegi się stosuje?

Okazuje się, że kinezyterapia ma duże znaczenie w rehabilitacji kręgosłupa szyjnego – pod warunkiem, że stosuje się ją razem z jonoferazą, masażami, kinesiotapingiem, TENS czy też hydroterapią. Doskonale sprawdza się przy osteoporozie, artretyzmie oraz wielu innych chorobach zwyrodnieniowych.

Co więcej, kinezyterapia świetnie zdaje egzamin również w przypadku kręgosłupa lędźwiowego – pomaga rozluźnić napięcie mięśni i zniwelować ból. Często polega ona na wykonywaniu ćwiczeń w odciążeniu, które zwiększają ruchomość kręgosłupa. Czasem przydaje się również gimnastyka rozluźniająca.

Zapalenie kaletki podbarkowej – jak leczyć?

Kinezyterapię warto zastosować również u osób, które mają zdiagnozowane zapalenie kaletki podbarkowej. Dzięki niej można m.in. zwiększyć zakres ruchu w stawie ramiennym. Powinna być ona jednak indywidualnie dopasowana do potrzeb pacjenta, tak aby nie spowodować większej destrukcji stawów. W przypadku tej choroby ważne jest jednak także chłodzenie bolesnego miejsca. Dobre efekty przynosi również terapia manualna w połączeniu z terapią falą uderzeniową. Co więcej, pomocny może okazać się masaż lecznicy oraz trening funkcjonalny.

Ceny kinezyterapii

Cena kinezyterapii może się różnić w zależności od gabinetu, w którym się ją wykonuje. Najczęściej w ofertach zaprezentowane są ceny za pojedynczy zabieg trzydziesto- lub czterdziestopięciominutowy. Wyglądają one mniej więcej tak:

• cena za zabieg trwający 30 min – 30-70 zł,
• cena za zabieg trwający 45 min – 70-100 zł.

W przypadku grupowych cena jest niższa. Kinezyterapia obejmuje jednak wiele innych, specjalistycznych terapii, których koszt może być bardzo różny.

Bibliografia:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16673857/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24575646/