Wypalenie rodzicielskie w czasie pandemii. Psycholożka podpowiada, jak sobie z nim poradzić

Badania mówią, że już 20 proc. Polaków ma objawy ostrego stresu pandemicznego. Ta trudna sytuacja szczególnie dotyka rodziców, którzy łącząc zdalną pracę zawodową z opieką nad dziećmi i edukacją online, czują się wypaleni, przemęczeni i zrezygnowani. Jak temu zaradzić? Psycholog Joanna Węglarz udziela 10 praktycznych rad, jak odzyskać radość z życia i czasu spędzanego z dzieckiem.

Wypaleni rodzice, czyli jacy?

Wypalenie rodzicielskie wynika z tego, że sił i zasobów jest mniej niż potrzeb. Szczególnie to widać podczas pandemii, gdyż rodzice pozbawieni pomocy dziadków, niań i szkoły, sami muszą dźwigać ciężar opieki nad dziećmi. Do tego dochodzi jeszcze własna praca zdalna, brak poczucia bezpieczeństwa finansowego i zdrowotnego, utrata lub ograniczenie możliwości rozwoju osobistego, a także izolacja społeczna. Te wszystkie czynniki mogą wywołać wypalenie rodzicielskie, które dotyczy trzech obszarów:

• wyczerpania psychofizycznego, gdy rodzic czuje się stale zmęczony, zniechęcony, a sen czy wypoczynek nie regeneruje jego sił;
• nieefektywności – zarówno tej realnej, jak i poczucia braku bycia skutecznym i efektywnym rodzicem;
• dystansu emocjonalnego w stosunku do dziecka, partnera a czasem i innych osób. Taka osoba może zamknąć się w sobie i odizolować emocjonalne od bliskich.

Skąd bierze się wypalenie rodzicielskie?

Przyczyn wypalenia rodzicielskiego może być kilka:

• brak wystarczających zasobów emocjonalnych, które mogą wynikać z trudnego dzieciństwa, problemów emocjonalnych, braku wsparcia w partnerze czy przeciążenia codziennymi problemami;
• wysokie oczekiwania społeczne, zarówno zewnętrzne, czyli wymagania otoczenia, jak i wewnętrzne – związane z pewną dozą perfekcjonizmu i kontroli;
• poczucie osamotnienia i utraty autonomii mogą spowodować, że rodzic czuje się zredukowany do roli osoby opiekującej się i takiej, która musi być zawsze odpowiedzialna.

– Pandemia to czas, kiedy możemy czuć się przygnębieni, bezsilni i osamotnieni. Przedłużająca się sytuacja osłabiła nasze poczucie bezpieczeństwa oraz przynależności. Wiele osób nie potrafi się odnaleźć w nowej rzeczywistości i tęskni za wieloma aspektami życia sprzed pandemii. Może to powodować, że zaradne osoby nie radzą sobie w tej trudnej sytuacji, a widmo pandemii, której końca nie widać, może tylko pogarszać ich stan psychofizyczny – podkreśla Joanna Węglarz, psycholożka i specjalistka psychologii klinicznej, wykładowczyni akademicka i terapeutka EMDR ze Studia Psychologicznego.

10 porad dla wypalonych rodziców

– Warto wziąć pod uwagę, że czas na przeczekanie się skończył, COVID-19 zostanie z nami na dłużej i teraz należy szukać nowych sposobów na działanie. Inaczej nasze życie stanie się jeszcze trudniejsze lub nie do zniesienia – mówi Joanna Węglarz.

I podpowiada, jak sobie poradzić z wypaleniem rodzicielskim:

1. Określ swoje emocje i nie próbuj im zaprzeczać.
2. Sprawdź swoje zasoby zastanów się, na kogo ze znajomych możesz liczyć, a kto być może odbiera ci energię.
3. Dbaj o zdrowy balans pomiędzy pracą i życiem rodzinnym.
4. Naucz się odpuszczać – wybierz jeden dzień w tygodniu, w którym pozwolisz sobie na urlop od  niektórych obowiązków.
5. Pamiętaj o zdrowym egoizmie – zadbaj o 15-30 minut dla siebie każdego dnia.
6. Szukaj tego co, daje ci radość.
7. Praktykuj wdzięczność – postaraj się każdego dnia znaleźć choć jedną rzecz, za którą możesz być wdzięczna.
8. Stosuj metody relaksacyjne np. ćwiczenia oddechowe lub mindfulness.
9. Pielęgnuj swoje hobby, ale też dbaj o nowe rytuały i sposoby na spędzanie czasu.
10. Pamiętaj, że nie musisz być idealnym rodzicem.

Materiał powstał przy współpracy ze studiem psychologicznym Joanny Węglarz.

Joanna Węglarz – ma ponad 17 lat doświadczenia w pracy z dziećmi i młodzieżą i osobami dorosłymi. Psycholog, specjalista psychologii klinicznej, wykładowca akademicki, trener i terapeuta EMDR. Jest także autorką wielu programów szkoleniowych oraz współautorką trzch książek „Mruczący Kotek. Zajęcia relaksacyjne dla przedszkolaków”, „Wspólna przygoda. Zestaw do prowadzenia umiejętności społecznych” oraz „Trening Umiejętności Społecznych dzieci i młodzieży Przewodnik dla terapeutów”.