W tężni solankowej zadbasz o swoje zdrowie? Poznaj jej niezwykłe właściwości i zastosowanie

Tężnia solankowa to sposób na problemy z drogami oddechowymi, tarczycą i ciśnieniem, a także na alergię czy astmę. W Polsce najbardziej znane tężnie solankowe znajdują się w uzdrowiskach, ale coraz częściej spotkać można je w ośrodkach wypoczynkowych, SPA, a nawet w dużych miastach. Jak działa tężnia solankowa? Co to jest domowa tężnia solankowa i czy może ona zastąpić wizytę w Ciechocinku lub Wieliczce?

Co to jest tężnia solankowa?

Tężnie solankowe (tzw. gradiernie) to drewniane budowle, które pokryte są gałązkami tarniny lub brzozy. Podstawą tężni są wielkie bale wbite w ziemię, w środku zaś znajduje się specjalne urządzenie do pompowania wody. To ono rozprowadza solankę po wiciach, co powoduje z kolei wytwarzanie w powietrzu aerozolu bogatego w mikroelementy. Jest to przede wszystkim jod, a także brom, wapń, magnez, potas, żelazo i sód.

Warto dodać, że mikroklimat panujący wokół tężni solankowej jest bardzo podobny do tego, którym można oddychać nad morzem. Uważa się, że podczas godzinnej inhalacji w tężni możesz zażyć tyle jodu, co przez trzy dni nad polskim Bałtykiem.

Historia tężni solankowych

Początkowo zastosowanie tężni solankowych ograniczało się do produkcji soli kuchennej. Z czasem zaś zaczęto doceniać bogate w mikroelementy powietrze, które występowało wokół tężni i wykorzystywano je w celach leczniczych. Miało to niewątpliwy związek z rozwojem medycyny i nauk biologicznych, które potwierdziły terapeutyczne działanie soli, w tym aerozolu solnego.

Pierwsze dobrze udokumentowane tężnie solankowe pojawiły się na przełomie XIX i XX wieku w Lombardii. Do niedawna uznawano, że historia tężni w Polsce sięga XVII i XVIII wieku, zaś XIX wiek przyniósł rozkwit tej dziedziny. Jednak ostatnie badania, prowadzone na początku obecnego stulecia w okolicach Inowrocławia, wskazują, że na tym terenie pomiędzy II a IV wiekiem istniał ośrodek solowarski. W jego skład wchodziło zaś pięć drewnianych konstrukcji, które na podstawie współczesnej wiedzy, można uznać za tężnie solankowe.

Jak korzystać z tężni solankowej i jakie są jej właściwości?

Tężnia solankowa wytwarza specyficzny klimat, który bogaty jest w mikroelementy. Optymalne stężenie solanki powinno wynosić około 6, 66 proc., zaś najlepsza temperatura w tężni to 36 st. Celsjusza. Z mikroklimatu tężni korzysta się za pomocą inhalacji, która powinna trwać minimum pół godziny, optymalnie – godzinę. Warto w tym czasie spacerować, choćby spokojny marsz lub lekki jogging przyczynią się bowiem do przyspieszenia krążenia krwi i tym samym do szybszego dostarczenia mikroelementów do organizmu.

Najlepiej korzystać jest z tężni w ciepłe, słoneczne, ale i wietrzne dni. Solanka paruje wtedy najbardziej intensywnie. Jednak obecnie, z uwagi na temperatury panujące zimą, przyjmuje się, że z tężni można korzystać także o tej porze roku.

Jakie są wskazania do inhalacji w tężni solankowej?

Podstawowym wskazaniem do stosowania inhalacji w tężni solankowej są choroby dróg oddechowych. Szczególnie polecana jest ona także mieszkańcom dużych miast, którzy na co dzień oddychają zanieczyszczonym powietrzem – smogiem, dymem tytoniowym. Inhalacje z solanki pomagają zregenerować błonę śluzową górnych dróg oddechowych, a także stymulują układ odpornościowy. Sprawdzą się również dla astmatyków i przy przewlekłych lub nawracających nieżytach nosa.

Inhalacja bogatym w jod powietrzem jest polecana osobom, które borykają się z chorobami tarczycy. Dzięki wysokiej zawartości wapnia tężnie są doskonałym sposobem walki z alergiami, pozytywnie wpływają na kości i pracę serca. Solanki z wysoką zawartością poleca się także, jeśli cierpisz na nadciśnienie tętnicze. Żelazo niweluje zaś uczucie zmęczenia, zwiększa odporność. Jeśli planujesz ciążę, warto odwiedzać regularnie tężnie solankowe. Jod jest bowiem szczególnie ważny w ciąży, a także w okresie dojrzewania.

Warto także pamiętać, że mimo pozytywnego wpływu na zdrowie i samopoczucie, inhalacje w tężni solankowej nie powinny być zażywane przez określoną grupę osób. Do przeciwwskazań zalicza się:

• świeżo przebyty zawał,
• choroby wieńcowe,
• nadczynność tarczycy,
• choroby nowotworowe,
• niskie ciśnienie krwi,
• gorączka,
• nadwrażliwość na składniki solanki.

Tężnie solankowe w Polsce

W Polsce tężnie, które chcą otrzymać miano „miejsca leczniczego” muszą spełnić określone prawem warunki. Jednym z nich jest to, że do wytwarzania aerozolu powinna być stosowana woda uznana za leczniczą. Jej rodzaj i stężenie muszą być zaś zbadane.

W Polsce znajduje się wiele uzdrowisk, które stosują kuracje w tężniach solankowych. Są to m.in.

• Tężnia solankowa w Ciechocinku – to największa i najbardziej znana tężnia w Polsce,
• Tężnia solankowa Wieliczka niedaleko Kopalni Soli,
• Tężnia solankowa w Inowrocławiu to druga co do wielkości tężnia w Polsce,
• Tężnia solankowa w Konstancinie Zdroju – w jej skład wchodzi m.in. tężnia solankowa Konstancin- Jeziorno,
• Tężnia solankowa w Krakowie – Nowej Hucie.

Domowa tężnia solankowa

Na szczególną uwagę zasługują domowe tężnie solankowe. To urządzenie wykorzystywane w SPA czy salonach kosmetycznych, z powodzeniem może być używane także w domu. Dzięki domowym mini tężniom solankowym nie musisz odwiedzać uzdrowisk, ale leczniczą mocą solanki możesz cieszyć się na co dzień.

Domowe tężnie solankowe wyglądem przypominają wolno stojącą drewnianą szafę lub kominki. Aerozol pompuje zaś solankę, jednocześnie nawilżając i oczyszczając powietrze.

Źródła:

1. R. Faracik, Tężnie w Polsce. Geneza, stan i przyszłość zjawiska, Prace geograficzne, 2020.
2. J. Gaweł, P. Kuczaj, W cieniu tężni, Wszechświat nr 4-6/2012.