AKCJA SUPLEMENTACJA: Planowanie ciąży

Suplement diety w gotowym preparacie czy garść tabletek zawierających poszczególne witaminy i składniki mineralne? Łykać po śniadaniu, a może po kolacji? I jak je stosować, by wspomóc swoją płodność? Jeśli właśnie obmyślasz suplementację przed planowaną ciążą, to tekst dla ciebie.

Wyobraźmy sobie kobietę, która właśnie z partnerem postanowiła zajść w ciążę. Chciałaby zacząć się suplementować, bo wie, jak ważne jest to dla niej i dla jej przyszłego dziecka. Nie wie jednak, od czego zacząć. Z pomocą przychodzimy my i nasz nowy cykl „AKCJA SUPLEMENTACJA”. W tym odcinku wraz z cenioną dr n. med. Katarzyną Skórzewską, specjalistką ginekologii i endokrynologii staramy się wyjaśnić, jakich substancji warto szukać w suplementach diety podczas planowania ciąży.

Suplementacja w ciąży – od czego zacząć?

Od czego zacząć suplementację? Najbezpieczniej od wykonania badań krwi i zinterpretowania jej wyników z lekarzem. To najprostsza droga do tego, by dowiedzieć się, jakich składników potrzebujemy przed ciążą. Nie wszystkie bowiem musimy przyjmować w suplementach, często wystarcza tylko zdrowa, zbilansowana dieta. Warto też pamiętać, że nadmiar niektórych witamin i składników mineralnych nie jest dobry dla organizmu. A co potem?

– Nigdy nie wiadomo, kiedy dojdzie do ciąży. Planowanie nie zawsze wiąże się ze spodziewanym efektem. Tak naprawdę więc na początek należałoby zadbać o zdrowe odżywianie. Rzucamy papierosy, odstawiamy alkohol, jeżeli mamy nadwagę lub otyłość – staramy się zmniejszyć BMI. Wszystko zależy od tego, jak do tej pory kobieta się odżywiała, czy stosuje diety eliminacyjne, czy jest wegetarianką, weganką… – wyjaśnia specjalnie dla Hello Zdrowie dr n. med. Katarzyna Skórzewska, ginekolog-endokrynolog.

Kiedy najlepiej łykać suplementy diety? Jak tłumaczy ekspertka, w wielu preparatach dla kobiet planujących ciążę znajduje się żelazo. W związku z tym najlepiej przyjmować je z jedzeniem, np. podczas obiadu.

– Wszystko jednak zależy od tego, jakie suplementy pacjentki przyjmują i jakie inne leki jeszcze biorą – dodaje specjalistka.

Kwas foliowy

Najwięcej kobiet suplementację przed planowaną ciążą rozpoczyna od łykania kwasu foliowego. Zapobiega on wadom otwartej cewy nerwowej oraz pomaga w prawidłowym rozwoju kręgosłupa u dziecka. Okazuje się jednak, że ta forma witaminy B9 może nie wystarczyć.

– Podczas planowania ciąży zaleca się stosowanie najbardziej aktywnej formy kwasu foliowego, czyli metafolianu. Czasami występują bowiem różnego rodzaju nieprawidłowości genetyczne, które mogą wpływać na to, że przekształcanie się kwasu foliowego w formę aktywną jest utrudnione. Jest tak np. u nosicielek mutacji MTHFR. Te kobiety powinny więc stosować aktywne formy kwasu foliowego – wyjaśnia dr n. med. Katarzyna Skórzewska.

Witamina D

Synteza witaminy D w naszej szerokości geograficznej jest możliwa tylko od maja do października. Warto więć suplementować ją codziennie. Szczególnie istotna jest tutaj witamina D3, która obniża ryzyko wystąpienia bacterial vaginosis – łączonej niekiedy z powikłaniami podczas ciąży. Jak podaje Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, kobiety planujące ciążę powinny codziennie przyjmować 2000 j. m. witaminy D.  

– To dawka standardowa, którą rekomendujemy kobietom planującym dziecko oraz następnie przez całą ciążę. Jeżeli jednak ktoś choruje np. na osteomalację (czyli odpowiednik krzywicy u osób dorosłych), wtedy są potrzebne większe dawki. To jednak powinno być ustalone z lekarzem – mówi specjalistka.

Jod

Kolejnym suplementem diety, który obowiązkowo powinnyśmy stosować podczas planowania ciąży (jak i podczas ciąży i karmienia piersią) jest jod. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, by przez cały ten czas przyjmować codziennie dawkę 200 µg jodu.

– Warto wiedzieć, że jeżeli kobieta ma chorobę Hashimoto, sam jod nie jest w tym wypadku najlepszy, ponieważ przyspiesza rozwój niedoczynności tarczycy w tej chorobie. Jeżeli jednak chodzi o ciążę, matka nie jest tutaj najważniejsza. Jod stosujemy po to, by tarczyca u dziecka rozwijała się prawidłowo – dodaje ekspertka.

Selen i cynk

Dla kobiet starających się o dziecko istotne jest też suplementowanie selenu oraz cynku. Zadaniem selenu jest działanie wzmacniające układ odpornościowy oraz przeciwzapalne. Odpowiednia dawka selenu zapobiega też poronieniom. Jeżeli chodzi o cynk, wspomaga on płodność oraz bierze udział w regulowaniu cyklu miesięcznego. Co ważne, wpływa też na odpowiednie funkcjonowanie endometrium.

– Selen zaleca się jednak odstawić, gdy w ciążę się już zajdzie. Co do cynku – badania pokazują, że jest on ważny nie tylko dla kobiet starających się o dziecko, ale także dla ich partnerów – dla prawidłowego rozwoju nasienia oraz tworzenia DNA – dodaje ekspertka.

DHA

Ważnym, ale nie niezbędnym dla kobiet planujących ciążę, jest kwas DHA, który wspomaga prawidłowy rozwój mózgu i wzroku u dziecka. Niektóre źródła podają, że podczas starań o ciążę zalecane jest spożywać dziennie przynajmniej 200 mg tego kwasu.

– Najważniejsze jest to, by kwas DHA przyjmować w ciąży, szczególnie w II i III trymestrze, gdy intensywnie rozwija się mózg dziecka – dodaje dr Skórzewska.

Cholina

– W suplementach diety dla kobiet starających się o dziecko ważne jest też, by znalazła się cholina, która zapobiega chorobom związanym z przewodnictwem nerwowym – wyjaśnia ekspertka.

Składnik ten jest produkowany przez wątrobę, jednak wiele osób cierpi na jej niedobór. Badania wskazują, że niski poziom choliny w organizmie matki może przyczynić się do wystąpienia wad cewy nerwowej u dziecka.

Witaminy z grupy B

W preparatach witaminowych dla kobiet starających się o dziecko często możemy znaleźć też witaminy z grupy B, które zapewniają prawidłowy rozwój układu nerwowego u dziecka. Jak wyjaśnia dr n. med. Katarzyna Skórzewska, nie muszą być one jednak stosowane przez wszystkie kobiety starające się o ciążę. By zapewnić sobie odpowiednią ilość tych składników w organizmie, wystarczy zbilansowana dieta. Jest jednak pewien wyjątek.

– Kobiety, które są wegetariankami lub wegankami, koniecznie muszą przyjmować suplementy z witaminami z grupy B, szczególnie witaminę B 12, której zwykle mają niedobory. A wtedy może dojść do niedoborów masy ciała u dziecka czy nawet do przedwczesnego porodu – mówi dr Skórzewska.

Witamina E

Niektóre źródła mówią, że przyjmowanie witaminy E poprawia płodność. Jest to też silny przeciwutleniacz, który przeciwdziała występowaniu wad wrodzonych płodu oraz poronieniom.

– Możną ją jednak przedawkować, więc ja z tą witaminą proponowałabym jednak ostrożność. Wytycznych i rekomendacji do stosowania jej w okresie planowania ciąży nie ma – wyjaśnia ekspertka.

Jedna kapsułka zażywana dziennie w zupełności więc wystarczy.

Jeżeli masz pytania dotyczące suplementów diety, chcesz zacząć się suplementować, ale nie wiesz od czego zacząć – odezwij się do mnie. Czekam także na propozycje kolejnych odcinków z serii „AKCJA SUPLEMENTACJA”. Wraz z naszymi ekspertami postaramy się pomóc! 

Dr n. med. Katarzyna Skórzewska – lekarka, specjalistka ginekologii i endokrynologii. Doświadczenie zawodowe zdobywała w Klinice Endokrynologii Ginekologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz w szpitalach klinicznych: im. Dzieciątka Jezus przy Pl. Starynkiewicza i im. Ks. Anny Mazowieckiej przy ul. Karowej. Zajmuje się diagnostyką i leczeniem zaburzeń hormonalnych u kobiet, szczególnie w obszarze endokrynologii ginekologicznej oraz leczeniem współistniejących u kobiet zaburzeń hormonalnych innych gruczołów wydzielania wewnętrznego. Autorka wielu publikacji naukowych w periodykach polskich i zagranicznych oraz artykułów popularnonaukowych. Prowadzi autorską rubrykę „Damskie sprawy bez tabu” w serwisie Enel Zdrowie.