„Nie powinniśmy się bać mówienia o tym, że problemy jelitowe należą już do chorób cywilizacyjnych” – mówi Roksana Środa, dietetyk kliniczna

Problemy jelitowe dotykają coraz większej grupy ludzi. Te, z którymi spotykam się najczęściej w swoim gabinecie dietetyka, to zdecydowanie IBS (zespół jelita nadwrażliwego), SIBO (przerost bakteryjny jelita cienkiego) oraz IMO (przerost bakteryjny, ale tylko metanogenów). 

Przedstawiamy artykuł dietetyk klinicznej Roksany Środy.

Problemy jelitowe

Średnio co druga osoba ma przewlekłe problemy jelitowe w mniejszym lub większym natężeniu, które mocno utrudniają życie. Potwierdzi to zapewne każdy, kto choć raz doświadczył przewlekłych lub nawracających problemów z przewodem pokarmowym. Jest jednak także pozytywny element. Z wyżej wymienionymi zaburzeniami jesteśmy w stanie sobie poradzić! Możemy dojść do takiego etapu, w którym nie tylko przewód pokarmowy nie będzie dawał dolegliwości, ale też taką remisję możemy utrzymać przez długie lata.

Podstawą rozwiązania swoich problemów jest prawidłowa diagnostyka i znalezienie przyczyny dolegliwości jelitowych. W tym miejscu moglibyśmy wykonać szereg różnorodnych badań – od podstawowych, do bardzo zaawansowanych i drogich. Skupmy się jednak na tych, od których warto rozpocząć.

Po pierwsze – diagnostyka

Jeśli borykasz się z przewlekłymi dolegliwościami ze strony jelit, wykonaj: morfologię, badanie witaminy B12, żelaza, ferrytyny, kalprotektyny z kału, badanie ogólne kału oraz test wodorowo-metanowy w kierunku SIBO. Jedynie to ostatnie badanie należy do grupy „bardziej skomplikowanych”, ale uważam, że jest jednym z ważniejszych w celu prawidłowej diagnostyki. A prawidłowa diagnoza, to prawidłowe leczenie i prosta droga do rozwiązania swoich problemów ze zdrowiem.

Po drugie – leczenie

Kolejnym elementem będzie wdrożenie prawidłowego leczenia. Czasem koniecznym etapem jest leczenie farmakologiczne i antybiotykoterapia, a czasem wystarczy sama interwencja dietetyczna. Są to kwestie mocno indywidualne, które warto rozważyć, biorąc pod uwagę wyniki badań czy dolegliwości. Z doświadczenia mogę jednak powiedzieć, że w przypadku samego IBS – zazwyczaj wystarcza odpowiednia dieta, a u pacjentów z SIBO i IMO – najczęściej konieczne jest wstępne leczenie antybiotykiem.

Po trzecie – dieta

W tych wszystkich zaburzeniach jest ona kluczowa. Prawidłowo zaplanowane żywienie stanowi jeden z ważniejszych elementów efektywnego leczenia SIBO, IMO oraz IBS. Mowa tutaj o diecie eliminacyjnej low fodmap. Wprowadzamy ją w pierwszej kolejności lub zaraz po leczeniu antybiotykiem – w zależności od sytuacji.

Dieta low fodmap to typowa dieta eliminacyjna. Co najmniej na kilka tygodni wykluczamy produkty wysoko fermentujące, tzw. fodmap, czyli – oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole. To zazwyczaj wiąże się z samodzielnym gotowaniem, unikaniem jedzenia na mieście, u rodziny czy korzystania z produktów gotowych. To etap mocno obciążający nie tylko fizycznie, ale i psychicznie.

Sama dieta low fodmap składa się z etapu eliminacji (zgodnie z zaleceniami trwa on około 8 tygodni, ale są sytuacje, w których ten okres musimy wydłużyć), etapu reintrodukcji, czyli stopniowego rozszerzania diety (kolejne 8 tygodni) oraz etapu obserwacji indywidualnej tolerancji na poszczególne produkty spożywcze.

Przeszkody do pokonania

Specjalizuję się w zaburzeniach przewodu pokarmowego i dietetyczne wyprowadzanie z tego typu zaburzeń, to moja „pałeczka”. Tak jak wspomniałam na wstępie – niestety, coraz więcej osób boryka się z dolegliwościami ze strony jelit i szuka pomocy na wiele sposobów. Ale obserwuję także to, że pacjentki z IBS, SIBO czy IMO mają bardzo mocno utrudnione działanie. Wiem, ponieważ sama byłam w roli tej „pacjentki”. Brak dostępu do dań w restauracjach czy produktów w sklepach dla osób na diecie low fodmap nie ułatwia życia. Takie osoby są również wykluczone z rożnego rodzaju wyjazdów, zlotów i obozów sportowych, ponieważ wyżywienie nie jest dostosowane do ich dolegliwości. Jako że, doskonale rozumiem ten problem – od strony teoretycznej i praktycznej – z powodzeniem udaje mi się pomagać dziesiątkom pacjentów.

A kolejnym krokiem w tej pomocy jest kobiecy Balance Camp (18-21 listopada 2021 r.), podczas którego nie tylko osoby zdrowe znajdą wyżywienie, ale także osoby na diecie eliminacyjnej low fodmap. Wierzę, że to ogromna zmiana w dobrym kierunku i szansa dla osób z dolegliwościami jelitowymi.

Faktem jest, że choruje coraz więcej osób, co zapewne ma niemały związek z szybkim tempem życia, permanentnym stresem i nieprawidłowym żywieniem… Wyjście z tej sytuacji nie jest proste. Wymaga zazwyczaj bardzo dużego zaangażowania ze strony pacjenta, lekarza i dietetyka, czasu i samozaparcia. Niemniej, u 99 proc. pacjentów wymienione problemy są możliwe do rozwiązania. Czasem potrwa to 3 miesiące, czasem 12 miesięcy, ale z powodzeniem (i potwierdzeniem w „metamorfozach” pacjentów) mogę powiedzieć, że jest to jak najbardziej możliwe.

Przykładowy dzień diety na etap eliminacji low fodmap

Śniadanie – jajecznica z warzywami i pieczywem

Składniki:

• 2 jajka
• 5 g oliwy z oliwek
• 100 g pomidora
• 100 g zielonego ogórka
• 50 g chleba bezglutenowego low fodmap (przepis znajdziesz TUTAJ)
• 15 g awokado
• Przyprawy: sól, pieprz

II śniadanie – koktajl owocowy

Składniki:

• 350 g napoju migdałowego bez cukru
• 200 g truskawek
• 50 g jagód
• 10 g masła orzechowego
• 5 g syropu klonowego
• 5 g siemienia lnianego

Obiad – dorada pieczona z warzywami

Składniki:

• 180 g dorady
• 200 g ziemniaków
• 80 g marchewki
• 80 g pietruszki
• 5 g oleju rzepakowego
• Przyprawy: bazylia, oregano, sól, pieprz

Kolacja – poke bowl z kurczakiem

Składniki:

• 100 g udka z kurczaka
• 5 g oliwy z oliwek
• 25 g brązowego ryżu
• 80 g pomidorów koktajlowych
• 80 g marchewki
• 80 g ogórka
• 20 g ciecierzycy
• 20 g roszponki
• 2 g sezamu
• Przyprawy: sól, pieprz, sos sojowy bez glutenu, imbir, kurkuma, słodka papryka

Balance Camp

„Balance Camp” to pierwsze wydarzenie w ramach projektu „Take a Balance”, na które zapraszają obie Roksana Środa oraz Sandra Kotowicz w towarzystwie znakomitych gości – specjalistów z zakresu zdrowia i sportu: Emilii Ankiewicz, półfinalistki olimpijskiej z Rio de Janeiro 2016, i Tadeusza Gauera, trenera gwiazd. Wydarzenie potrwa kilka dni (18-21 listopada) i jest skierowane do kobiet szukających równowagi, chcących poczuć radość z dbania o siebie. Podczas wyjazdu uczestniczki skorzystają z wielu aktywności, ale też chwil na relaks, pysznej i zdrowej kuchni, uzupełnionej o wiedzę merytoryczną w zakresie budowania właściwych nawyków żywieniowych.

Ten wyjątkowy camp odbędzie się w równie wyjątkowym miejscu –  pensjonacie położonym na terenie Portu Nowy Sztynort w okolicach Giżycka.

Specjaliści w swoich dziedzinach, czyli Sandra Kotowicz, Roksana Środa, Tadeusz Gauer oraz Emilia Ankiewicz zadbają o rozszerzenie wiedzy uczestniczek w zakresie diety oraz aktywności, która znacząco wpłynie na poprawę codziennego żywienia, relacji z jedzeniem, swoim ciałem, oraz da silny impuls do permanentnych zmian jakości życia – na lepsze!

Sandra Kotowicz wspólnie z Roksaną Środą przygotuje warsztaty kulinarne oraz live cooking; Roksana poprowadzi warsztaty dietetyczne i będzie do dyspozycji uczestniczek w ramach żywieniowych konsultacji; Tadeusz Gauer zajmie się treningami fitness, a Emilia Ankiewicz porannym bieganiem.

Hello Zdrowie objęło to wydarzenie swoim patronatem medialnym!

Roksana Środa – dietetyk kliniczna, założycielka marki MajDiet, ekspert w mediach. Autorka kursów, webinarów i e-booków poświęconych dietom i zdrowemu odżywaniu, które sprzedały się w tysiącach egzemplarzy. Kocha wyzwania i z chęcią podejmuje się leczenia osób, których choroby nie przebiegają „książkowo”. Uwielbia gotować i podróżować.