Płytka nazębna – co to jest, jak powstaje i jak ją usunąć

Płytka nazębna już po trzech dnia przekształca się w twardą i zmineralizowaną strukturę, znaną nam jako kamień nazębny. O ile płytkę nazębną bez trudu usuniesz dzięki regularnemu i poprawnemu szczotkowaniu, o tyle likwidacja kamienia nazębnego wymaga interwencji stomatologa. Problemu nie warto bagatelizować, bo może doprowadzić do próchnicy, stanów zapalnych, a nawet utraty zębów.

Co to jest płytka nazębna?

Termin „płytka nazębna” pojawił się po raz pierwszy w stomatologii u schyłku XIX w. Określano w ten sposób mikroorganizmy, które cienką warstwą pokrywają szkliwo, doprowadzając do rozwoju próchnicy i chorób dziąseł.

Współcześnie wiadomo, że płytka nazębna jest jednym z rodzajów złogów nazębnych miękkiego typu o wielowarstwowej budowie. Tworzy ją aż 146 różnych drobnoustrojów. Poza mikroorganizmami w jej skład wchodzą także komórki nabłonka, śluz i resztki pokarmowe. Bez trudu ją wyczujesz, gdy po posiłku przesuniesz delikatnie językiem po powierzchni szkliwa.

Jak powstaje płytka nazębna?

Płytka nazębna wykształca się w pełni w czasie do 24 godzin. Proces ten można podzielić na kilka etapów:

• przywieranie bakterii do szkliwa,
• zasiedlanie powierzchni zębów przez bakterie,
• namnażanie bakterii i tworzenie mikrokolonii,
• tworzenie wielowarstwowej struktury bakteryjnej,
• zasiedlanie przez bakterie powierzchni naddziąsłowej i poddziąsłowej.

Aby nie musieć zastanawiać się, czym usunąć kamień nazębny, który ma twardą strukturę – zadbaj o to, by regularnie likwidować płytkę nazębną, zanim ulegnie ona mineralizacji i doprowadzi do rozwoju chorób w obrębie jamy ustnej (w tym próchnicy i stanów zapalnych).

Jak usunąć płytkę nazębną?

Płytka nazębna może mieć zarówno postać naddziąsłową, jak i poddziąsłową (w szczelinie dziąsłowej lub kieszonce zębowej). Mimo że ma miękką strukturę, mocno przykleja się do powierzchni szkliwa. Jej usunięcie możliwe jest wyłącznie poprzez szczotkowanie zębów i nitkowanie szczelin międzyzębowych. Sam płyn do płukania jamy ustnej może wyłącznie odświeżyć oddech, ale nie przyczyni się do usunięcia warstwy bakteryjnej pokrywającej szkliwo.

Płytka nazębna wykształca się w ciągu niespełna doby. Jeśli nie jest regularnie usuwana – przekształca się z formy miękką w twardą (zmineralizowaną), znaną jako kamień nazębny.

Aby nie dopuścić do zmineralizowanej płytki nazębnej, należy większą uwagę zwracać na sposób i czas szczotkowania. Mechaniczne ścieranie wielowarstwowej struktury bakteryjnej powinno odbywać się minimum dwa razy dziennie przez minimum dwie minuty.

Szczotkowanie wykonuj metodą roll. Polega ona na wykonywaniu ruchów wymiatających i obrotowych od dziąsła ku powierzchni zęba. Pamiętaj przy tym, aby szczoteczkę ustawić pod kątem 45 stopni. Taka forma mechanicznego usuwania płytki nazębnej w przeciwieństwie do gwałtownego szorowania, nie doprowadzi do mikrouszkodzeń szkliwa.

Czym usunąć kamień z zębów?

Kamień nazębny jest zwapniałą postacią płytki nazębnej. Stanowi tym samym efekt zaniedbania higieny jamy ustnej. Składa się z soli mineralnych, białka i lipidów. Ma twardą strukturę.

Jak pozbyć się kamienia nazębnego? Niestety nie jest to zabieg, który możesz przeprowadzić w zaciszu własnego domu. Zmineralizowaną płytkę nazębną może usunąć wyłącznie stomatolog, wykonując piaskowanie i skaling.

Jak usunąć kamień na zębach metodą skalingu? Stomatolog wykorzystuje do tego urządzenie emitujące ultradźwięki.  Stosując drugą metodę usuwania kamienia nazębnego, stomatolog sięga po piaskarkę. Emituje ona sprężone powietrze z proszkiem (wodorowęglanu sodu, gliceryna, trójtlenku glinu oraz węglanu wapnia lub erytrol), który ściera zmineralizowaną strukturę.

Bibliografia:

1. P. Mintzberg-Wachowicz, Złogi nazębne, Asysta Dentystyczna, 2018/4, s. 27–30.
2. M. Cesarz, Biofilm – budowa, właściwości, profilaktyka, Asysta dentystyczna, 2019/4, s. 31–35.
3. M. Aleksiński, I. Strużycka, Wybrane metody pomiaru pH biofilmu bakteryjnego, Nowa Stomatologia, 2011/4, s. 175–178.