Mikrobiota jelitowa – badanie i wskazania, co ją niszczy?

Mikrobiota jelitowa to bogaty ekosystem, który oddziałuje na stan organizmu. Może się zdarzyć, że zostanie on zaburzony – warto wówczas wykonać odpowiednie badania. Na czym one polegają? Co pomagają wykryć? Jaka jest ich cena? I dlaczego warto dbać o mikroflorę bakteryjną? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tym artykule.

Co to jest mikrobiota jelitowa?

Mikrobiota jelitowa (mikroflora jelitowa) to ogół bakterii tlenowych i beztlenowych, które mieszkają w jelitach. Szacuje się, że zasiedla je ponad 1000 różnych gatunków, przy czym więcej jest bakterii beztlenowych. To, jakie ich rodzaje mieszkają w jelitach, zależy w dużej mierze od aktualnej kondycji danej osoby i stosowanej przez nią diety.

Mikrobiota jelitowa ma znaczny wpływ na utrzymanie ludzkiego organizmu w odpowiednim stanie. Odpowiada za jego odporność, uczestniczy w metabolizmie glukozy i białek w wątrobie (co pozwala lepiej wchłaniać różne pierwiastki), wytwarza także witaminy (szczególnie K i te z grupy B). Ochrania również nabłonek jelitowy i zapewnia jego ciągłość, a oprócz tego chroni organizm przed toksynami i drobnoustrojami chorobotwórczymi.

W mikrobiocie jelitowej znajdują się 3 rodzaje mikroorganizmów:

• pożyteczne (np. pałeczki z rodzaju Lactobacillus),
• chorobotwórcze (np. bakterie z rodzaju Clostridium),
• oportunistyczne (np. pałeczki z rodzaju Bacteroides).

W zdrowym organizmie wszystkie wyżej wymienione typy utrzymują się w stanie równowagi. Dzięki temu mikrobiota jelitowa może pełnić odpowiednio swoje funkcje.

Badanie mikroflory jelitowej – na czym polega?

Ze względu na to, że namnożenie patogennej mikrobioty może przyczyniać się do problemów zdrowotnych, warto przeprowadzać badanie mikroflory jelitowej. Można wyróżnić różne jego rodzaje – niektóre z nich są bardziej rozbudowane, inne – mniej.

Badania mikroflory jelitowej polegają na pobraniu próbki kału. Następnie bada się w niej drobnoustroje wskaźnikowe, czyli bakterie jelitowe i grzyby. Później sprawdza się pH kału i jego konsystencję. Rozbudowane warianty badań pozwalają też ocenić funkcjonowanie jelit na podstawie markerów stanu zapalnego (np. kalprotektyny) oraz markerów rozszczelnienia jelita (zonuliny).

Co pomagają wykryć badania flory bakteryjnej jelit?

Badanie flory jelitowej pozwala ocenić pod względem ilościowym i jakościowym szczepy grzybów (pleśniowych i drożdżopodobnych) oraz bakterii (proteolitycznych, mikroflory ochronnej i immunostymulującej), które zlokalizowane są w układzie pokarmowym. Chodzi tu zarówno o bakterie będące źródłem chorób, jak i te, które pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Do badania powinna być dołączona interpretacja wraz z informacjami na temat parametrów podwyższonych i obniżonych oraz ich potencjalnych skutków. Po otrzymaniu wyników warto zadbać o odpowiednią probiotykoterapię, która pozwoli – w razie potrzeby – odbudować Twoją mikroflorę.

Zbadanie statusu flory bakteryjnej pozwala na dalszą diagnostykę i leczenie. Pomaga ono przeanalizować wydolność i zdolności trawienne, a także sprawdzić stan śluzówki jelita, który jest nierozerwalnie związany z ludzkim układem immunologicznym.

Cena badania flory bakteryjnej jelit

Nie da się jednoznacznie określić ceny badania mikroflory jelitowej. Zależy ona od laboratorium, które je przeprowadza oraz jego renomy. Ważna jest również lokalizacja danego ośrodka, a przede wszystkim – zakres badania. Im więcej danych jest analizowanych, tym wyższy jego koszt. Warto dodać, że w niektórych przypadkach próbkę do badań można wysłać również pocztą – wówczas do całościowej ceny należy doliczyć koszt wysyłki.

Ile w praktyce może wynieść cena badania flory bakteryjnej jelit? Zwykle mieści się ona w przedziale 400–1200 zł. Natomiast jeśli chodzi np. o badanie podstawowych grzybów w przewodzie pokarmowym, kosztuje ono od 150 do 400 zł. Tak kształtują się ceny zarówno w Poznaniu, Krakowie, jak i Warszawie.

Kiedy warto się zdecydować na badanie mikrobioty jelitowej?

Badanie na bakterie w jelitach warto przeprowadzić przy następujących objawach:

• bóle brzucha,
• wzdęcia,
• zaparcia,
• biegunki,
• spadek odporności,
• często pojawiające się zakażenia bakteryjne, wirusowe i pasożytnicze,
• huśtawki nastrojów,
• brak motywacji,
• senność,
• bezsenność,
• apatia,
• problemy z koncentracją,
• zmęczenie,
• pogorszenie kondycji psychofizycznej,
• wzrost wagi,
• objawy alergiczne (np. atopowe zapalenie skóry, katar),
• nieswoiste schorzenia zapalne jelit,
• zespół jelita drażliwego,
• choroby autoimmunologiczne.

Ze względu na to, że symptomy te nie są szczególnie charakterystyczne, warto – w razie ich dostrzeżenia – najpierw skonsultować się z lekarzem.

Dysbioza jelitowa – objawy i powikłania

Badania flory jelitowej warto przeprowadzić również wtedy, gdy podejrzewa się obecność dysbiozy przewodu pokarmowego, czyli zaburzenie jego flory bakteryjnej. Jej objawy są następujące:

• dotkliwe bóle brzucha,
• nudności,
• wymioty,
• biegunki lub zaparcia,
• spadek masy ciała,
• utrata apetytu,
• śluz, krew lub ropa w stolcu,
• wzdęcia,
• zgaga,
• zahamowanie wzrostu,
• zmiana konsystencji stolca.

Najlepiej wykryć dysbiozę jelitową jak najszybciej, ponieważ może być ona przyczyną powikłań, takich jak:

• choroby autoimmunologiczne (np. stwardnienie rozsiane, celiakia, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Hashimoto),
• nawracające infekcje,
• choroby skóry,
• schizofrenia i depresja,
• zaburzenia nastroju i osobowości,
• zaburzenia ze spektrum autyzmu,
• choroby zapalne jelit (np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna).

Jak poprawić florę bakteryjną jelit?

Aby mikroflora jelitowa utrzymywana była w dobrym stanie, należy przede wszystkim wprowadzić odpowiednią dietę. Powinny się w niej znaleźć warzywa i owoce, a także duże ilości płynów, jak np. herbaty ziołowe i owocowe, naturalne soki oraz oczywiście woda mineralna. W jadłospisie warto uwzględnić też produkty będące źródłem błonnika, a także kiszonki, w których znajdują się dobroczynne bakterie. W menu należy pozostawić miejsce dla produktów mlecznych, a więc np. maślanek, kefirów czy jogurtów bez dodatku cukru.

Co niszczy florę bakteryjną jelit?

Niszczenie flory bakteryjnej jelit może być spowodowane takimi czynnikami jak:

• nieodpowiednie nawodnienie,
• picie zbyt dużych ilości alkoholu,
• palenie papierosów,
• przyjmowanie innych używek,
• brak aktywności fizycznej,
• nadmierny wysiłek fizyczny,
• prowadzenie nieodpowiedniej diety,
• długotrwałe lub częste przyjmowanie antybiotyków, inhibitorów pompy protonowej lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych,
• nieustanny stres,
• zanieczyszczenie żywności i środowiska.

Źródło:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4290017/ (dostęp: 30.03.2022)