Tachykardia zatokowa – co to jest, objawy, czy jest groźna?

Tachykardia zatokowa to łagodna arytmia serca. W większości przypadków nie wymaga interwencji lekarza. Z reguły stanowi odpowiedź na bodziec fizjologiczny (np. stres) lub chorobowy (np. nadczynność nadnerczy). Częściej pojawia się u kobiet niż u mężczyzn. Jakie są objawy tachykardii zatokowej? Jakie są jej przyczyny i jak ją leczyć? Odpowiadamy.

Tachykardia zatokowa – co to jest?

Co to jest tachykardia zatokowa? To jeden z rodzajów tachykardii, określany również mianem „tachykardii fizjologicznej”. Jest to przyspieszenie fizjologicznego rytmu pracy serca. W stanie spoczynku powinno ono wykonywać 60–100 uderzeń na minutę. Jeżeli jednak jego tempo pracy jest szybsze i wykonuje ich więcej, mówimy o tachykardii.

W przypadku tachykardii zatokowej występuje prawidłowe pobudzenia serca, przyspieszony jest jedynie jego rytm. Jest on nadawany przez węzeł zatokowy, który stanowi naturalny rozrusznik mięśnia sercowego. Zlokalizowany jest on w prawym przedsionku. Węzeł nadaje sercu częstotliwość, z którą powinien się on kurczyć. W zależności od tego, jak dużo krwi i tlenu potrzebuje organizm, węzeł wysyła określoną ilość impulsów, które wpływają na prędkość bicia serca.

Objawy tachykardii zatokowej

Oprócz występowania przyspieszonej pracy serca tachykardia zatokowa może objawiać się poprzez:

• lekkie bóle w klatce piersiowej,
• sporadyczne zawroty głowy,
• napadowy kaszel,
• zimne poty,
• delikatny niepokój,
• problemy z oddychaniem (i łapaniem powietrza),
• chwilowe problemy ze wzrokiem.

W przypadku tachykardii zatokowej symptomy powinny szybko mijać szybko, utrzymując się maksymalnie do 10 minut.

Przyczyny tachykardii zatokowej

Tachykardia zatokowa powstaje w wyniku zbyt intensywnego wysiłku fizycznego lub ciężkiej pracy. Jej przyczyną mogą być także silne emocje, duży stres i ataki paniki. Można powiedzieć, że ten rodzaj tachykardii powstaje na skutek zwiększonego zapotrzebowania na tlen oraz różne substancje odżywcze, których organizm potrzebuje, aby się zregenerować po wysiłku czy niełatwej sytuacji. Zdarza się też, że doprowadzają do niej takie czynniki jak:

• picie mocnej kawy,
• picie mocnej herbaty,
• picie alkoholu,
• zażywanie narkotyków,
• palenie papierosów,
• odwodnienie organizmu,
• niedotlenienie organizmu,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• utrata krwi,
• posocznica,
• nadczynność tarczycy,
• nadczynność nadnerczy,
• sepsa, wstrząs septyczny,
• anemia,
• niewydolność serca,
• niektóre leki (np. pochodne adrenaliny, atropina, efedryna, hormony tarczycy),
• gorączka.

Objawy znikają wraz z ustaniem przyczyn.

Nieadekwatna tachykardia zatokowa

Warto powiedzieć jeszcze kilka słów o tachykardii zatokowej patologicznej (czyli nieadekwatnej), do której doprowadza nieprawidłowa praca węzła zatokowo-przedsionkowego. O ile klasyczna tachykardia zatokowa jest prawidłową reakcją organizmu na określone bodźce, o tyle ta nieadekwatna wymyka się organizmowi spod kontroli. Mechanizm jej powstawania nie jest do końca znany. Nie wiadomo także, czy jest to choroba serca, czy też zaburzenie na tle lękowym – wiadomo jednak, że związana jest z podwyższonym poziomem lęku. W tym przypadku występuje natomiast duże nasilenie objawów, co z kolei doprowadza do problemów z koncentracją, ograniczenia sprawności, a nawet do depresji. Powoduje ona nieraz także zasłabnięcia, nadmierne zmęczenie oraz uczucie kołatania serca.

Najczęściej nieadekwatna tachykardia zatokowa występuje u młodych kobiet. W przeciwieństwie do standardowej tachykardii zatokowej jest ona stanem trwałym. Wynika z wadliwej pracy węzła zatokowo-przedsionkowego. Może na nią wpływać także nieprawidłowa regulacja przez autonomiczny układ nerwowy.

Czy tachykardia zatokowa jest groźna?

Czy tachykardia zatokowa jest niebezpieczna? W większości przypadków nie jest ona groźna i nie wymaga konsultacji z lekarzem, ponieważ najczęściej nie stanowi zagrożenia dla chorego. Do jej pojawienia się doprowadzają określone przyczyny – tymczasem niebezpieczne są te rodzaje tachykardii, które powstają bez powodu.

Leczenie tachykardii zatokowej

Tachykardii zatokowej najczęściej nie trzeba leczyć, wystarczy minimalizować jej objawy. Jeżeli się ona pojawia, niewskazany jest bardzo intensywny wysiłek fizyczny, zalecany jest raczej umiarkowany – dopasowany do Twoich możliwości rodzaj aktywności. Nie należy nadmiernie forsować organizmu. Warto również ograniczyć stres i unikać sytuacji lękowych. Oczywiście, warto też zrezygnować z używek, które mają negatywny wpływ na serce.

Jeżeli objawy tachykardii zatokowej pojawiają się regularnie, rekomendujemy konsultację z lekarzem kardiologiem. Może się zdarzyć, że konieczne będzie leczenie farmakologiczne, a konkretnie – przyjmowanie leków typu „blokery”, a więc leków przeciwarytmicznych, beta-blokerów czy też blokerów kanałów wapniowych. Terapii wymaga również tachykardia, której towarzyszą omdlenia oraz bóle i zawroty głowy. W przypadku nieadekwatnej tachykardii zatokowej konieczna może być psychoterapia. Co więcej – jeśli chodzi o ten typ arytmii serca, wymagana jest czasem modyfikacja węzła zatokowego lub jego zniszczenie (przy wykorzystaniu zastępczych rytmów dolnoprzedsionkowych).

Źródło:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553128/ (dostęp: 23.03.2022)