Kikut pępowiny – jak pielęgnować pępek noworodka i na co zwrócić uwagę?

Kikut pępowiny wymaga pielęgnacji – podobnie jak obszar, który pozostaje po jego odpadnięciu. Dzięki temu proces gojenia może odbywać się prawidłowo. Niekiedy jednak dochodzi do stanów zapalnych. Jak należy dbać o pępek noworodka i na co zwrócić uwagę? Odpowiadamy.

Co to jest kikut pępowiny?

Kikut pępowiny to fragment pępowiny, który pozostaje u dziecka po jej przecięciu. Kiedy on odpada? Dzieje się to w różnych odstępach czasu. Czasem zajmuje to kilka dni, innym razem – kilka tygodni. W dużej mierze zależy to od jego grubości. Do tego czasu trzeba go jednak odpowiednio pielęgnować.

Kikut pępowiny – jak o niego dbać?

Kikut pępowiny to bardzo podatna na zakażenie część ciała noworodka. W pewnym momencie pępowina odpada, jednak zanim to nastąpi, należy traktować ją jako gojącą się ranę. W przeciwnym razie może dojść do zakażenia oraz infekcji. Jeszcze na sali porodowej powinno się ją jałowo zabezpieczyć. Aby nie osiadły na niej bakterie chorobotwórcze, ważne są także standardy czystości, które panują w szpitalnym oddziale, a później również i  te w samym domu.

Jak zatem samodzielnie zadbać o pępek u noworodka? Należy przede wszystkim oczyszczać go gazikiem zwilżonym w ciepłej wodzie. Zabieg ten należy przeprowadzać raz na dobę. Radzimy zrezygnować w tym przypadku ze spirytusu, który czasem podrażnia delikatną skórę dziecka. Po przemyciu należy pępek osuszyć i pozostawić do wyschnięcia – do tego momentu powinien on pozostawać nieosłonięty (warto więc odwinąć brzeg pieluszki). Jeśli koniecznie chcesz, możesz ewentualnie przykryć go cienkim, jałowym gazikiem. Alternatywą dla tego rozwiązania jest korzystanie z pieluszek ze specjalnym otworkiem na pępek. Warto też zadbać o to, aby kikut był czysty. Kąpiele są zatem dobrym pomysłem i nie trzeba się ich bać.

Oderwany kikut pępowiny pozostawia po sobie zwykle małą rankę. Na szczęście, goi się ona stosunkowo szybko. Do czasu wygojenia należy ją wietrzyć i przemywać.

Jak dbać o pępek u noworodka po odpadnięciu kikuta?

Jak wygląda pępek po odpadnięciu kikuta? Zwykle przypomina on obszar po odpadnięciu strupka. Zdarza się jednak, że sączy się z niego wydzielina wymieszana z krwią. Po maksymalnie dwóch tygodniach pępek powinien się jednak zagoić.

Kiedy kikut odpadnie, dobrze jest oczyszczać pępek bawełnianym wacikiem, zwilżonym w ciepłej wodzie z mydłem. Przed przemywaniem należy dobrze wycisnąć wodę. Następnie trzeba oczyścić nie tylko pępek, ale i skórę dookoła niego. Jeśli chodzi o samo mydło, należy skorzystać z produktu przeznaczonego specjalnie dla noworodków. Nie wywołuje on alergii i nie podrażnia skóry. W tym przypadku również odradzamy stosowanie alkoholu. Jak pokazują badania, korzystanie z niego może zwiększać ryzyko zakażenia. Nie polecają stosowania go także m.in. towarzystwa pediatryczne.

Zapalenie pępka u noworodka

Zapalenie pępka to – innymi słowy – miejscowy stan zapalny, który rozwija się w obrębie kikuta. Jeżeli zauważysz w nim ropę, która w dodatku nieprzyjemnie pachnie, trzeba się udać do lekarza, ponieważ może to wskazywać na zakażenie. Zdarza się również, że kikut pępowinowy krwawi – wówczas również należy wybrać się do pediatry. Jak jeszcze objawia się zapalenie pępka? Oto kolejne jego symptomy:

• silne zaczerwienie i obrzęk u nasady pępka,
• duża tkliwość w tym obszarze.

Jeżeli infekcja będzie się rozprzestrzeniała, mogą pojawiać się:

• pęcherze i wybroczyny,
• spadek ciśnienia tętniczego,
• senność,
• problemy z oddychaniem,
• tachykardia,
• wysoka gorączka,
• zanik wrodzonych odruchów,
• żółtaczka.

To z kolei sprawia, że nie należy bagatelizować pierwszych objawów. Jednocześnie warto zaznaczyć, że niewielka ilość ropnej, brzydko pachnącej wydzieliny, nie musi być związana z zapaleniem pępka – jeżeli nie towarzyszą jej inne objawy, zwykle wskazuje to na prawidłowe procesy odbywające się w organizmie. Aby uniknąć stanu zapalnego, należy kierować się powyższymi wskazówkami.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK513338/ (dostęp: 23.03.2022).
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6728785/ (dostęp: 23.03.2022).