Cefalometria – co to jest, wskazania, przeciwskazania, cena

Cefalometria to jedna z odmian zdjęcia RTG czaszki w pozycji bocznej. Najczęściej wykonuje się ją w celu zdiagnozowania wad zgryzu oraz przy planowaniu badania ortodontycznego. Zdjęcie cefalometryczne umożliwia również kontrolowanie postępów leczenia. Cefalometria obrazuje czaszkę, tkanki twarde oraz miękkie twarzy, podniebienie twarde i zatoki przynosowe.

Cefalometria – co to jest?

Zdjęcia cefalometryczne zębów to szczególny rodzaj diagnostyki obrazowej. Poza diagnostyką wad zgryzu zdjęcie cefalometryczne wykorzystywane jest w diagnostyce stomatologiczno-laryngologicznej. Stosuje się je do oceniania szerokości górnych dróg oddechowych. RTG cefalometryczne to również jedno z narzędzi chirurgii rekonstrukcyjnej i protetyki.

Zdjęcie cefalometryczne – jak wykonać?

Osoba wykonująca zdjęcie cefalometryczne musi mieć na sobie fartuch ochronny, aby w jak największym stopniu ograniczyć przenikanie promieniowania do organizmu. Obowiązkiem osoby, która wykonuje zdjęcie RTG jest poinstruowanie pacjenta, jak powinien się zachowywać w czasie badania i ewentualna pomoc w ustawieniu się, na przykład w przypadku osób z niepełnosprawnościami lub starszych.

Przy badaniu będziesz miał na sobie specjalny fartuch ochronny, który ograniczy ilość promieniowania rentgenowskiego dostającego się do Twojego ciała. Wykonanie zdjęcia cefalometrycznego nie zajmuje więcej niż kilka sekund.

Najczęściej wykonywane są zdjęcia w pozycji bocznej. W czasie robienia zdjęcia pacjent powinien pozostać w bezruchu, przełknąć ślinę i zagryźć zęby. Aby poprawnie wykonać zdjęcie, niezbędne jest zamontowanie specjalnej podstawki, która unieruchomi głowę pacjenta na czas ekspozycji na promieniowanie. Badanie jest całkowicie bezbolesne.

Cefalometria – jak się przygotować do badania?

Do cefalometrii, czyli zdjęcia rentgenowskiego zębów, nie musisz się specjalnie przygotowywać. Jedynym wymogiem jest zdjęcie z siebie wszelkich metalowych przedmiotów z obszaru głowy. Chodzi przede wszystkim o okulary, biżuterię, spinki do włosów, ruchome protezy zębowe czy aparat słuchowy.

Jakie są wskazania do wykonania zdjęcia cefalometrycznego?

Najważniejszym wskazaniem do wykonania zdjęcia RTG zębów jest leczenie ortodontyczne. Takie zdjęcie można wykonać zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Przy większości wad zgryzu poza cefalometrią zaleca się również zrealizowanie pantomogramu.

Wskazaniem do cefalometrii jest również konieczność zdiagnozowania wad zgryzu. Dzięki niej można opracować plan leczenia oraz śledzić jego postępy. Kolejnym wskazaniem do tego badania jest ocena wzrostu kostnego twarzy oraz planowanie leczenia chirurgicznego.

Jakie są przeciwskazania do wykonania cefalometrii?

Tak samo jak w przypadku pozostałych badań rentgenowskich – przeciwskazaniem jest ciąża. W pozostałych sytuacjach można je bezpiecznie wykonać, ponieważ badanie trwa tylko kilka sekund i dawka promieniowania, które może się przedostać do organizmu, jest minimalna. Jednak takiego badania dla bezpieczeństwa nie powinno się wykonywać zbyt często – tylko w razie uzasadnionej potrzeby.

Czy na badanie RTG zębów potrzebne jest skierowanie?

Aby wykonać zdjęcie cefalometryczne, konieczne jest skierowanie od lekarza. Wyjątek od tej zasady stanowi RTG punktowe. Lekarz ortodonta zazwyczaj wypisuje takie skierowanie przy pierwszej konsultacji ortodontycznej. Dotyczy to zarówno badań cefalometrycznych na NFZ, jak i w prywatnych klinikach stomatologicznych. Wynika to stąd, że w czasie badania pacjent jest narażony na promieniowanie rentgenowskie, które nie pozostaje bez wpływu na ludzki organizm. Ważne jest to, że skierowanie na wykonanie zdjęcia RTG zębów może wystawić nie tylko lekarz stomatolog, ale również lekarz podstawowej opieki zdrowotnej lub jakikolwiek inny specjalista.

RTG zębów – cena

Koszt cefalometrii zębów nie jest wysoki. To badanie możesz wykonywać w gabinetach stomatologicznych oraz w niektórych przychodniach. RTG zębowe (zęba) kosztuje zazwyczaj od 20 do 30 zł, RTG zgryzowe 30–40 zł, RTG skrzydłowo-zgryzowe 20–40 zł, RTG pantomograficzne 50–80 zł, a cefalometryczne od 50 do 80 zł.

Źródła:

1. Jurek A., Gozdowski D., Zadurska, M. (2020), Evaluation of the effects of permanent tooth agenesis on the maxillary parameters, „Forum Ortodontyczne” / „Orthodontic Forum”, 16(4), 279–289, https://doi.org/10.5114/for.2020.102225 (dostęp: 07.04.2022).
2. Jankowska-Wika A., Ortodontyczne potrzeby lecznicze studentów stomatologii na podstawie badań o metodologii obiektywnej i subiektywnej, rozprawa doktorska, Biblioteka Medyczna w Poznaniu, 2014, https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/425524/edition/336580/content (dostęp: 07.04.2022).