L-karnityna – rola w organizmie, niedobór, suplementacja

L-karnityna to substancja niezbędna i niezastąpiona dla naszego organizmu. Występuje fizjologicznie w organizmie, może być przyjmowana jako suplement diety. Upodobali ją sobie sportowcy. Teraz sięgają po nią osoby na diecie, które chcą zgubić nadmiar kilogramów. Jak działa L-karnityna i kiedy po nią sięgać?

L-karnityna – co to jest?

Karnityna to związek występujący przede wszystkim w mięśniach szkieletowych oraz mięśniu serca. Związek ten syntetyzowany jest w wątrobie i nerkach z dwóch aminokwasów – metioniny i lizyny. Karnityna może występować w dwóch postaciach: D-karnityna to postać nieaktywna, a L-karnityna to aktywna biologicznie postać karnityny.

Rola L-karnityny w organizmie

Udział w metabolizmie lipidów to główna funkcja, jaką w organizmie człowieka pełni L-karnityna. Działanie tego związku sprowadza się do uczestnictwa w transporcie kwasów tłuszczowych do miejsca ich spalania, mitochondriów. Karnityna wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mięśni, w tym serca, działa przeciwutleniająco. Suplementacja diety tym związkiem ogranicza uczucie zmęczenia i poprawia nastrój, ale nie zwiększa wydolności organizmu czy utraty masy ciała.

Dzienne zapotrzebowanie na L-karnitynę

Dobowe zapotrzebowanie na karnitynę do około 15 mg. Takie ilości karnityny mogą być pozyskane drogą endogennej syntezy oraz dostarczone wraz z dietą.

Zwiększone zapotrzebowanie na L-karnitynę

Czynniki mogące zwiększać zapotrzebowanie na karnitynę to:

• dieta bezmięsna, zwłaszcza wegańska;
• niedobór w diecie składników, takich jak witamina C, B6, niacyna i żelazo;
• choroba niedokrwienna serca i zaburzenia krążenia;
• neuropatia cukrzycowa,
• zaburzenia pracy nerek,
• zaburzenia płodności u mężczyzn.

Źródła L-karnityny w diecie

W diecie nie brakuje naturalnych źródeł karnityny. Najważniejsze z nich to:

• czerwone mięso, zwłaszcza jagnięcina i baranina;
• drób,
• ryby,
• nabiał,
• fermentowane produkty sojowe, jak miso i tempeh;
• masło orzechowe,
• szparagi,
• awokado,
• pełne ziarno pszenicy.

Niedobór L-karnityny w organizmie

Do niedoboru karnityny może dojść w efekcie zbyt niskiej podaży tego związku wraz z dietą, a także schorzeń wątroby czy nerek. Gdy karnityny jest za mało, może się pojawić niski poziom cukru we krwi, zmęczenie i osłabienie siły mięśni, zaburzenia pracy serca.

Nadmiar karnityny w organizmie

Przyjmowanie zbyt wysokich dawek L-karnityny wraz z suplementami może prowadzić do przedawkowania L-karnityny. Skutki uboczne to  biegunka, osłabienie siły mięśni. W przypadku cukrzycy, padaczki, chorób serca, nerek lub wątroby czy przyjmowania hormonów tarczycy, suplementacja musi być uzgodniona z lekarzem.

L-karnityna – jak stosować suplement diety?

L-karnityna dostępna jest w postaci suplementów diety – jako kapsułki, proszek, L-karnityna w płynie. W jaki celu zażywana jest L – karnityna? Efekty suplementacji są szczególnie doceniane przez osoby intensywnie uprawiające sport – karnityna umożliwia wydłużenie czasu wysiłku i wspomaga potreningową regenerację mięśni. Jak powinna być zażywana L-karnityna – przed czy po treningu? Wskazane jest stosowanie suplementu przed treningiem, a zalecana dawka to 500-2000 mg na dobę.

L-karnityna – skutki uboczne

Stosowanie L-karnityny w postaci suplementu diety uznawane jest za bezpieczne. Niekiedy mogą pojawić się umiarkowane efekty uboczne, towarzyszące zazwyczaj przyjęciu zbyt dużych dawek preparatu. Wówczas można doświadczyć bólów brzucha, biegunki czy wymiotów.

Bibliografia:

Fielding R. i in., L-carnitine supplementation in recovery after exercise; Nutrients, Mar 2018

Kępka A. i in., Karnityna: funkcja, metabolizm i znaczenie w niewydolności wątroby u pacjentów w przebiegłym zatruciu alkoholem; Postepy Hig Med Dośw, 2011