Fakty i mity o pH pochwy – jakie powinno być pH w pochwie i co zrobić, żeby je unormować?

Wchodzisz w okres menopauzy i coraz częściej trapią cię infekcje intymne? To problem  wielu kobiet. Sprawdź, jak przywrócić sobie komfort, suplementując pałeczki kwasu mlekowego. Przypominamy fakty i obalamy mity dotyczące stężenia pH w pochwie.

Od kwasu do zasady – co to jest pH

Potencjał wodoru, czyli pH, to miara kwasowości lub zasadowości w roztworze. Jego zakres wynosi od 0 do 14,0. Na dole skali mamy największą kwasowość, a na górze – największą zasadowość. Roztworem neutralnym jest woda, jej pH wynosi 7,0. Od równowagi kwasowo-zasadowej organizmu zależy prawidłowy przebieg większości procesów życiowych.

Poziom pH poszczególnych układów naszego organizmu jest różny. W przypadku pochwy im niższa wartość pH, czyli bardziej kwasowe środowisko, tym lepiej, ponieważ utrudnia to zasiedlanie się szkodliwych patogenów.

Za utrzymanie kwaśnego odczynu w pochwie odpowiada produkowany przez pałeczki kwas mlekowy.

Prawidłowe pH pochwy – czyli jakie?

Prawidłowe stężenie pH w pochwie kobiety w wieku rozrodczym wynosi od 3,8 do 4,5. Nie jest to jednak wartość niezmienna. Niższa kwasowość (a więc ok. 5,0) występuje podczas okresu, w czasie ciąży, podczas i po antybiotykoterpii, pod wpływem zaniedbań higienicznych czy w czasie choroby.

Ważnym czynnikiem wpływającym na równowagę bakteryjną w pochwie jest także poziom estrogenu, hormonu odpowiadającego m.in. funkcjonowanie układu rozrodczego, a także za elastyczność i nawilżenie pochwy. W okresie okołomenopauzalnym niedobór tego hormonu powoduje m.in. suchość pochwy i upośledzenie produkcji kwasu mlekowego. Kiedy poziom estrogenu w organizmie spada, pH podnosi się – w menopauzie wynosi ok. 5,0, a po menopauzie ponad 6,0. Stan ten sprzyja nieprzyjemnym i nawracającym infekcjom okolic intymnych.

Jakie choroby wywołuje podwyższone pH w pochwie?

Kiedy pH pochwy przekracza 4,5, to znak, że zaburzona została równowaga między dobrymi i złymi bakteriami. Te pierwsze przestają produkować dostateczne ilości kwasu mlekowego, a to powoduje namnażanie się bakterii chorobotwórczych i nieprzyjemne zakażenia. Należą do nich:

• waginoza bakteryjna

Powstaje na skutek przerostu bakterii wchodzących w skład prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. Jej charakterystycznym objawem jest biała wydzielina o nieprzyjemnym zapachu.

• rzęsistkowica

Do zakażenia tym pierwotniakiem dochodzi drogą płciową, dlatego leczenie obejmuje także partnera. Wśród objawów obserwuje się pieniste upławy, którym towarzyszy swędzenie i pieczenie. W niektórych przypadkach infekcja przebiega bezobjawowo.

• kandydoza

To zakażenie wywołane jest przez grzyby z rodzaju Candida. Towarzyszą mu serowate upławy, a także ból podczas oddawania moczu, swędzenie i pieczenie. Zakażeniu drożdżakami sprzyja występowanie cukrzycy, a także zażywanie antybiotyków i sterydów. Infekcje grzybicze są także utrapieniem wielu ciężarnych.

Jak sprawdzić pH w domu?

Zestaw do domowego oznaczania odczynu w pochwie można kupić w aptece i wykonać w domu. Dołączony do testu papierek lakmusowy umieszczamy w pochwie na 10 sekund, a następnie porównujemy jego zabarwienie ze skalą umieszczoną na pudełku. Im bardziej kwasowe pH, tym bardzie intensywny odcień koloru żółtego na testerze.

Jak przywrócić prawidłowe pH pochwy – fakty i mity

Na utrzymanie równowagi bakteryjnej i prawidłowe stężenie pH w pochwie mają wpływ przede wszystkim odpowiednia dieta, suplementacja i higiena.

1. FAKT: W diecie nie powinno zabraknąć owoców i warzyw, a przede wszystkim naturalnych prebiotyków, czyli kiszonek, kefirów i jogurtów.
2. FAKT: Należy unikać posiłków z przewagą cukrów prostych – dowiedziono, że zarówno „słodka” dieta, jak i problemy z przyswajaniem cukru sprzyjają namnażaniu bakterii upośledzających działanie kwasu mlekowego.
3. MIT: Podmywanie się zakwaszoną wodą i irygacje pochwy – nie ma wątpliwości, że zaburzają one naturalną równowagę bakteryjną i sprzyjają rozwojowi nieprawidłowych bakterii.
4. MIT: Choć dowiedziono, że sperma może wpływać na pH okolic intymnych, gdyż jej własne pH wynosi średnio 7,0, jest to jednak zmiana chwilowa, niemająca długotrwałego wpływu na biocenozę pochwy.
5. MIT: Występowanie zakażeń intymnych może mieć związek z niewłaściwą higieną intymną, ale nie jest to jedyny powód. Nierównowagę bakteryjną może wywołać także nadmierne dbanie o higienę.
6. FAKT: Przyczyną zaburzeń biocenozy pochwy mogą być stres i przemęczenie.
7. FAKT: Antybiotykoterapia zabija wszystkie bakterie, nie tylko te chorobotwórcze. To odpowiedź na pytanie, dlaczego zakażeń intymnych nie powinno leczyć się antybiotykami, a antybiotykoterapii powinna zawsze towarzyszyć kuracja osłonowa.

By wesprzeć utrzymanie prawidłowego pH pochwy, zaleca się stosowanie probiotyków dopochwowych i doustnych zawierających szczepy Lactobacillus vaginalis, czyli pałeczki kwasu mlekowego.

Kwas mlekowy – źródło dobrych bakterii

Jak obliczono, pałeczki kwasu mlekowego stanowią ponad 90 proc. wszystkich bakterii zasiedlających pochwę zdrowej kobiety. Ich zadaniem jest zapobieganie zakażeniom poprzez utrzymanie kwaśnego pH.

Nazywane pałeczkami ze względu na podłużny kształt, wydzielają specjalne enzymy rozkładające kwasy wnikające w strukturę bakterii. Ponieważ doskonale się czują w kwaśnym środowisku, odpowiednia ich liczba w naturalny sposób zwiększa kwasowość otoczenia.

Niestety, nie na wszystkie czynniki zaburzające prawidłowe działanie pałeczek kwasu mlekowego mamy wpływ. By zadbać o równowagę bakteryjną w pochwie, warto rozważyć stosowanie probiotyków zawierających dobre bakterie i inne substancje sprzyjające odbudowie i wzmocnieniu błony śluzowej.

Środki te, np. w postaci globulek, nie tylko pomagają przywrócić równowagę bakteryjną, ale także zapobiegają uszkodzeniom nabłonka, nawilżając go i odbudowując elastyczność. Ma to szczególne znaczenie u kobiet w wieku okołomenopauzalnym, kiedy pod wpływem zanikania estrogenów dyskomfort powoduje postępująca atrofia błony śluzowej i suchość pochwy.