Co Polki i Polacy robią na zwolnieniu lekarskim? Zaskakujące wyniki kontroli przeprowadzonej przez ZUS

Ruszyły masowe kontrole zwolnień lekarskich przeprowadzane przez ZUS. Do zaskakujących wyników tych, które już się odbyły, dotarł „Fakt”. Co robimy na L4, czego absolutnie powinniśmy wtedy unikać i kiedy możemy stracić zasiłek chorobowy? Wyjaśniamy.

Zdumiewające wyniki kontroli

Stolarz na L4 z powodu złamanej ręki przyłapany na heblowaniu sztachet, który tłumaczył się tym, że robi to w ramach rehabilitacji. Pracownik, który pobierał zasiłek chorobowy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia, chciał go podwyższyć do 100 proc., ponieważ poinformował ZUS, że w trakcie choroby… tak naprawdę był w pracy i w jej trakcie uległ wypadkowi. To tylko niektóre historie, które opisuje „Fakt”. Wbrew pozorom to wcale nie żart, a historie z życia wzięte, przedstawione w raporcie ZUS-u, do którego dotarła gazeta.

Ruszyły kontrole ZUS-u

Po zniesieniu stanu epidemii ZUS powraca do masowych kontroli zwolnień lekarskich, więc jeśli jesteś na L4 i akurat postanawiasz wykorzystać ten czas na  zakupy, to lepiej zrezygnować z tego z tego pomysłu, bo może to być podstawa do wstrzymania wypłaty zasiłku chorobowego. A to ostatnio całkiem częsta sytuacja.

Podczas gdy w zeszłym roku takich anulowano wypłatę 3,3 mln zł, to w tym roku kwota ta to już ponad 5 mln zł. Jest też znacznie więcej kontroli niż w ubiegłym roku. W drugim kwartale 2021 r. ZUS przeprowadził ich 85 tys., a w analogicznym okresie w 2022 r. to już niemal 110 tys.

Kto i kiedy może przeprowadzić kontrolę, podczas gdy jesteśmy na zwolnieniu? Co ciekawe, wcale nie musi być to ZUS. To, czy nie symulujemy albo czy stosujemy się do zaleceń lekarza, może sprawdzić również nasz pracodawca – o ile zatrudnia więcej niż 20 osób, ponieważ wtedy to on jest płatnikiem składek.

Czego nie wolno robić na L4?

Są pewne rzeczy, których nie wolno robić na zwolnieniu lekarskim, ponieważ może grozić nam za to utrata zasiłku albo zwrot już pobranego. Należą do nich:

• podejmowanie jakiejkolwiek pracy, również np. odpowiadanie na maile czy odbieranie telefonów;
• wykonywanie czynności, które mogłyby opóźnić jego powrót do zdrowia, np. remont mieszkania.

To, czego nie możemy robić na L4, różni się od tego, czy zwolnienie, które dostaliśmy, jest „leżące” czy „chodzące”. Jak wygląda ten podział w praktyce?

Zwolnienie leżące pozwala osobie, która je otrzymała, na wykonywanie jedynie niezbędnych czynności. Lekarz lub lekarka, wystawiając je, uznali, że musimy się regenerować w domu. Więc jeśli np. wyjdziemy do apteki i akurat zawita do nas kontrola ZUS, to będziemy musieli zgłosić wyjaśnienia. Jeśli nie będą one wystarczająco przekonujące, możemy stracić zasiłek chorobowy. Konieczne może być np. okazanie paragonu i przekonanie ZUS-u, że po zakupy nie mógł wyjść żaden inny domownik. Dopuszczalna jest wizyta u lekarza i rehabilitanta, ale trzeba ją potwierdzić odpowiednim zaświadczeniem.

Zwolnienie chodzące w teorii daje większą swobodą niż to leżące, ale w praktyce rzeczy, które możemy robić na tego typu zasiłku chorobowym wcale nie jest o wiele więcej. To, że „możemy chodzić” podczas zwolnienia, wcale nie oznacza, że możemy wybrać się na zakupy czy lekcję angielskiego. Wciąż musimy się powstrzymywać od wszelkich „czynności, które mogłyby opóźnić powrót do zdrowia”. A tutaj w razie kontroli wiele już zależy od interpretacji ZUS-u.