Dieta Helicobacter pylori – kompletny przewodnik dla pacjentów 

Helicobacter pylori (inaczej H. pylori) to rodzaj bakterii, które mogą powodować stany zapalne i infekcje w żołądku oraz przewodzie pokarmowym. Szacuje się, że ok. połowa światowej populacji jest zakażona, co czyni ją przyczyną jednej z najczęstszych infekcji bakteryjnych na świecie. Jakie są objawy zakażenia Helicobacter pylori? Co można przy niej jeść, a czego należy unikać? Czy dieta jest dobrą metodą leczenia?

Helicobacter pylori – objawy zakażenia 

Helicobacter pylori to bakteria, która najczęściej zagnieżdża się w błonie śluzowej żołądka (rzadziej w przewodzie pokarmowym), wywołując silny stan zapalny. Najczęściej przebiega bezobjawowo, ale zakażeniu może towarzyszyć: 

• ból w górnej części brzucha, 
• wymioty i nudności, 
• wzdęcia, 
• zgaga i częste odbijanie, 
• zaparcia. 

Jak zatem widać, objawy zakażenia Helicobacter pylori nie są swoiste i ciężko na ich podstawie jednoznacznie wskazać obecność bakterii w układzie pokarmowym, ale konsekwencje nieleczonej choroby mogą być poważne. Przede wszystkim może dojść do rozwoju patologii poza żołądkiem, np.: 

• dermatologicznych, 
• metabolicznych, 
• alergicznych, 
• neurologicznych.

Przykładowa dieta przy Helicobacter pylori – ogólne wskazówki 

Bardzo ważne w leczeniu zakażenia Helicobacter pylori jest zastosowanie odpowiedniej diety, aby stworzyć w układzie pokarmowym takie warunki, w których bakteria nie będzie zdolna do dalszego rozwoju czy namnażania się. Poza tym jadłospis należy dostosować do objawów towarzyszących. 

Najważniejsze jest to, aby codzienna dieta była zdrowa, dlatego powinnaś zrezygnować z produktów wysokoprzetworzonych i tzw. gotowców na rzecz większej ilości warzyw oraz owoców. Warto też ograniczyć liczbę spożywanych słodyczy, a także soli czy słonych przekąsek. 

W sytuacji, gdy pojawiają się symptomy, takie jak wzdęcia, pieczenie żołądka czy nudności, zadbaj o to, aby spożywane przez ciebie produkty były lekkostrawne. To pozwoli na ograniczenie nieprzyjemnych objawów, a także poprawi funkcjonowanie układu pokarmowego. Spróbuj także jeść częściej, ale mniejsze porcje – dzięki temu będziesz mogła zniwelować uczucie przepełnienia po posiłku, a także uniknąć zgagi.

Helicobacter pylori dieta – co jeść? 

Istnieją pewne grupy pokarmów, dzięki którym można przyspieszyć leczenie zakażenia Helicobacter pylori, a także ograniczyć występowanie nieprzyjemnych objawów. Ich skuteczność została udowodniona naukowo, dlatego warto włączyć je do swojej diety.

Probiotyki 

Odpowiednia dawka probiotyków pozwoli na przywrócenie prawidłowego mikrobiomu w jelitach i wspomoże stopniowe wypieranie Helicobacter pylori z organizmu chorego. Jogurty naturalne, kefiry, maślanki, sery – te wszystkie produkty są bogatym źródłem „dobrych” bakterii jelitowych i warto je włączyć do codziennej diety. 

Pełne probiotyków są również kiszone warzywa, a także ich soki. W sklepach możesz kupić kiszone ogórki, kapustę, a nawet kalafior, buraki czy bób – wybór jest naprawdę szeroki. A jeżeli wolisz, możesz takie przetwory przygotować samodzielnie. Co więcej, kiszone warzywa kapustne zawierają także izotiocyjaniany, wykazujące działanie bakteriobójcze wobec H. pylori. 

Jeżeli nie możesz lub nie lubisz jeść naturalnego nabiału czy kiszonych warzyw, skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym – może wtedy zalecić stosowanie probiotyków w formie leków. Są one dostępne bez recepty, jednak zawsze warto skonsultować ich suplementację ze specjalistą. 

Pamiętaj również, że bakterie jelitowe są wrażliwe na wysokie temperatury. W związku z tym pokarmy, w których wspomniane mikroorganizmy występują naturalnie, nie powinny być poddawane obróbce termicznej. Spożywaj je na zimno. Jeżeli dodasz je do ciasta albo upieczesz, stracą swoją wartość. 

Owoce i warzywa

Dieta przy leczeniu bakterii Helicobacter pylori powinna obejmować warzywa i owoce, które usprawnią pracę jelit, a do tego będą lekkostrawne. Nie ma tutaj sztywnych reguł, ponieważ, jak już wspomniano, dietę należy dostosować indywidualnie do pacjenta. Może być tak, że jedna osoba będzie odczuwać nieprzyjemne dolegliwości po soku z kiszonej kapusty, a inna poczuje się lepiej, dlatego tak ważne jest podejście holistyczne do całego organizmu. 

Wśród owoców, które na pewno warto włączyć do terapii Helicobacter pylori, znajdują się: 

• maliny, 
• truskawki, 
• jagody, 
• jeżyny, 
• borówki. 

Są one lekkostrawne, a do tego hamują rozwój H. pylori. Zawierają pochodne fenolowe, które m.in. są odpowiedzialne za zmniejszenie możliwości przylegania bakterii do ściany żołądka. Jeżeli więc nie wywołują u ciebie problemów gastrycznych, koniecznie wprowadź je do jadłospisu. 

Jeżeli natomiast chodzi o warzywa, warto spożywać regularnie wspomniane już wyżej kapustne, np.: 

• kalafior, 
• brokuł, 
• kapustę. 

W teorii dzięki wymienionym wyżej warzywom możesz ograniczyć rozprzestrzenianie się H. pylori w przewodzie pokarmowym. W praktyce musisz sprawdzić, czy nie wywołują u ciebie wzdęć albo zgagi – jeżeli tak będzie, powinnaś z nich zrezygnować.

Kwasy omega-3 oraz omega-6 

Jeżeli chcesz zwalczyć bakterie Helicobacter pylori, dieta powinna także obejmować odpowiednią ilość i proporcję kwasów omega-3 i omega-6. Zapobiegają one rozwojowi omawianego mikroorganizmu, a także zmniejszają stan zapalny żołądka. Kwasy omega-3 i omega-6 można znaleźć w: 

• oliwie z oliwek, 
• rybach, 
• nasionach, 
• orzechach. 

Największą skuteczność w walce z H. pylori wykazują: 

• olej z nasion czarnej porzeczki, 
• olej z nasion grejpfruta,  
• olej rybny, 
• olej z nasion marchwi.

Mięso drobiowe oraz ryby 

Dieta przy Helicobacter pylori powinna obejmować białe mięso oraz ryby, ponieważ są one łatwiej trawione niż mięso czerwone, a w związku z tym ich spożycie zapobiega zaleganiu w żołądku pokarmu przez długi czas. Najlepiej, aby podawać je gotowane lub pieczone, ponieważ smażenie sprawia, że jedzenie staje się cięższe do strawienia.

Helicobacter pylori dieta – czego unikać? 

Jeżeli chcesz zmienić swój jadłospis na lepszy, musisz pamiętać, że dieta przy Helicobacter pylori ma też pewne wykluczenia. Poniżej znajdziesz listę produktów, które należy wyeliminować lub mocno ograniczyć: 

• alkohol – napoje alkoholowe są niewskazane do spożycia zarówno przez zdrowych, jak i chorych ludzi. W przypadku omawianej choroby są odpowiedzialne za nasilanie się stanu zapalnego żołądka, 
• napoje lub woda gazowana – jeżeli masz problemy ze zgagą oraz wzdęciami, napoje gazowane mogą nasilić te dolegliwości, 
• kwaśne owoce – zdarza się, że są odpowiedzialne za nasilanie się objawów takich jak zgaga czy ból brzucha, 
• przetworzone jedzenie (konserwy, fast food, etc.) – takie pokarmy zawierają dużo substancji konserwujących, które mogą podrażniać układ pokarmowy i tak samo jak alkohol, nasilać stan zapalny, 
• kawa i czarna herbata – kofeina w nich zawarta pobudza wydzielanie soku żołądkowego, a tym samym może zwiększyć się podrażnienie błon śluzowych, 
• pikantne przyprawy lub sosy – podrażniają układ pokarmowy, 
• tłuste potrawy – nadmiar tłuszczu sprawia, że jedzenie jest wolniej trawione, przez co dłużej zalega w żołądku i przyczynia się do powstawania nieprzyjemnych symptomów.

Dieta przy Helicobacter pylori powinna także wykluczyć produkty, po których odczuwasz bóle brzucha, wzdęcia albo inne nieprzyjemne symptomy, obejmujące układ pokarmowy. Często są to kwestie indywidualne, dlatego w razie wątpliwości możesz skonsultować się z dietetykiem specjalizującym się w tego typu dietach.

Dieta przy Helicobacter pylori – jadłospis 

Dzienny jadłospis w terapii Helicobacter pylori może wyglądać następująco: 

• I śniadanie – naleśniki z jogurtem naturalnym i jagodami, 
• obiad – lawasz z bobem i białym serem, 
• podwieczorek – kulki serowe z miodem, 
• kolacja – kulki ryżowe z tuńczykiem.

Dieta przy Helicobacter pylori – przepisy 

Naleśniki z jogurtem naturalnym i borówkami

Składniki: 

• jajko – 1 szt. 
• mąka – 35 g 
• mleko 0,5% – 165 g 
• borówki – 100 g 
• jogurt naturalny – 75 g 
• orzechy włoskie – 10 g 

Składniki na naleśniki blendujemy (jajko, mąka, mleko). Smażymy naleśniki na suchej patelni, bez dodatku oleju, aż się zarumienią. Do środka naleśników wkładamy jogurt naturalny oraz borówki, posypujemy orzechami włoskimi. 

Lawasz z bobem i białym serem

Składniki: 

• lawasz – 1 szt. 
• bób – 60 g 
• pieczarki – 100 g 
• miks sałat z rukolą – 35 g 
• twaróg chudy – 125 g 
• przyprawy – sól, zioła prowansalskie 

Bób gotujemy z niewielką ilością soli, obieramy. Pieczarki podsmażamy na suchej patelni z niewielką ilością soli i z ziołami prowansalskimi. Kiedy woda z pieczarek odparuje, dorzucamy bób, mieszamy. Na lawasz wykładamy miks sałat, następnie farsz, a na koniec twaróg. Zwijamy, najwygodniej będzie w folii aluminiowej. 

Kulki serowe z miodem 

Składniki: 

• twaróg chudy, wilgotny – 125 g 
• miód – 20 g 
• płatki migdałowe – 10 g 
• maliny – 100 g 

Pół kostki twarogu dokładnie mieszamy z miodem. Następnie formujemy małe kulki i schładzamy w lodówce przez ok. 30 minut. Podajemy z malinami i płatkami migdałowymi.  

Kulki ryżowe z tuńczykiem 

Składniki: 

• ryż – 50 g 
• tuńczyk w sosie własnym – 52 g 
• sos sojowy – 10 g 
• koperek – 10 g 
• kiszona kapusta z marchewką – 100 g 

Ryż gotujemy 5 minut dłużej niż w instrukcji. Tuńczyka odsączamy, mieszamy z ostudzonym ryżem i sosem sojowym. Formujemy w kulki, następnie schładzamy w lodówce lub zostawiamy danie ciepłe – w zależności od preferencji. Podajemy z kiszoną kapustą. 

Należy tutaj jeszcze raz podkreślić, że przykładowa dieta przy Helicobacter pylori nie sprawdzi się u każdego. Kluczowe w zmianie nawyków żywieniowych jest obserwowanie swojego ciała i postępowanie według samopoczucia. Jeżeli picie kawy do śniadania ci nie szkodzi, nie rezygnuj z niej. A jeżeli po wypiciu soku z kapusty zaczyna boleć cię brzuch, to nie pij go pomimo wielu korzystnych właściwości – tobie najwyraźniej szkodzi. 

Bibliografia: 

1. Fahey J. W., Stephenson K. K., Wallace A. J., Dietary Amelioration of Helicobacter Infection, Nutition Research 2015, 35(6) 461-473. 
2. Hołubiuk Ł., Imiela J., Diet and Helicobacter pylori infection, Przegląd Gastroenterologiczny 2016, 11(3), 150-154. 
3. https://www.medicalnewstoday.com/articles/317027 [dostęp 09.04.2023].