WHO: coraz więcej zakażeń w Europie. Wzrasta ryzyko pandemii

Rośnie liczba zachorowań na dengę. Groźny wirus przenoszony przez komary najczęściej należące do gatunku aedes aegypti rozprzestrzenia się po świecie. Jak podała Światowa Organizacja Zdrowia, w 2023 roku liczna przypadków zachorowań na dengę może być rekordowa.

„Połowa światowej populacji jest obecnie zagrożona”

Od 2000 r. liczba zakażonych dengą wzrosła ośmiokrotnie i w 2022 roku osiągnęła 4,2 milionów przypadków. Denga, choroba rozpowszechniona w tropikalnych i subtropikalnych regionach świata dotarła też do Europy, gdzie zakażeń lawinowo przybywa. Z danych Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) wynika, że Europa odnotowała w 2022 r. prawie tyle samo przypadków dengi, co w poprzednich 11 latach (w 2022 odnotowano 71 przypadków choroby, głównie we Francji, a w latach 2010-2021 były łącznie 74 przypadki zachorowania).

W marcu choroba dotarła do stolicy Sudanu i zaczęła się gwałtowanie rozprzestrzeniać. Z dengą mierzy się także Peru. Tamtejsze władze w czerwcu wprowadziły stan wyjątkowy. Według oficjalnych danych z czerwca liczba ofiar śmiertelnych w Peru wyniosła do 248, a zgłoszone przypadki przekroczyły 146 tys.

Egipt, to kolejny kraj, gdzie wrasta liczba zakażeń. Na razie wykryto 67 przypadków. Można przewidzieć, że będzie ich znacznie więcej, bo w kraju tym jest wielu turystów.

Już na początku tego roku Światowa Organizacja Zdrowia ostrzegała, że ​​denga jest najszybciej rozprzestrzeniającą się chorobą tropikalną na świecie i stanowi „zagrożenie pandemią”.

— Połowa światowej populacji jest obecnie zagrożona – powiedział podczas konferencji w Genewie dr Raman Velayudhan, specjalista w departamencie WHO ds. kontroli zaniedbanych chorób tropikalnych, którego wypowiedź cytuje portal abc.net.au

Podał, że w 2019 roku odnotowano rekord — 5,2 miliona w 129 krajach. Dr Raman Velayudhan prognozuje, że w tym roku możliwa jest liczba „ponad 4 milionów zakażeń”. Wskazał, że obie Ameryki borykają się z zakażeniami (łącznie 3 miliony przypadków). Argentyna sterylizuje komary za pomocą promieniowania, które zmienia ich DNA.

Denga jest śmiertelna u 1 proc. zakażonych. WHO podkreśla, że zgłoszone przypadki choroby stanowią zaledwie ułamek całkowitej liczby infekcji na świecie, ponieważ większość przypadków przebiega bezobjawowo.

Co jest przyczyną aż tylu zakażeń? Eksperci przyczyn upatrują przede wszystkim w zmianach klimatycznych. Coraz wyższe temperatury pomagają komarom szybciej się rozmnażać i umożliwiają namnażanie się wirusa w ich ciałach. Kolejną przyczyną jest dynamiczny wzrost populacji i rozwój urbanizacji. Większa liczba ludzi w skoncentrowanych obszarach miejskich tworzy dogodne środowisko dla rozprzestrzeniania się wirusa. Mobilność, przemieszczanie się społeczeństwa i podróże międzynarodowe również sprzyjają rozprzestrzenianiu się wirusa dengi.

Dr Raman Velayudhan, zapytany, w jaki sposób fala upałów na półkuli północnej wpłynie na rozprzestrzenianie się choroby, powiedział, że jest za wcześnie, aby to stwierdzić.

„Komar jest bardzo sprytnym owadem i może rozmnażać się w zbiornikach wody, gdzie temperatura nie wzrasta tak wysoko”- powiedział dr Velayudhan, cytowany przez abc.net.au

Denga: objawy, leczenie

Denga to choroba tropikalna przenoszona przez komary (przede wszystkim te należące do gatunku Aedes aegypti oraz Ae. albopictus ),wywoływana przez wirus gorączki denga. Występują cztery typy serologiczne wirusa, co ma znaczenie dla przebiegu choroby.

Ocenia się, że obecnie 40-50 proc. populacji świata żyje na obszarach o ryzyku infekcji wirusem dengi. Na zakażenie narażone są osoby podróżujące do popularnych regionów turystycznych, takich jak Karaiby, Ameryka Łacińska i Południowa, Azja Południowo-Wschodnia, a także na wyspy pacyficzne. Komary występujące w krajach europejskich nie przenoszą wirusa dengi – przypadki choroby odnotowywane na Starym Kontynencie dotyczą osób, które zostały zakażone w czasie wyjazdów w inne części świata.

Jak dochodzi do rozpowszechniania dengi? Komar, który ukąsi zainfekowaną osobę, staje się wektorem dla czynnika zakaźnego. Jeśli ukąsi następną (zdrową) osobę, przenosi wirus dengi do jej krwiobiegu i tym samym może wywołać chorobę. Szacuje się, że do rozwoju schorzenia dochodzi u co czwartej osoby ukąszonej przez zainfekowanego komara. Wirusem dengi nie można zakazić się na skutek przebywania w towarzystwie osoby chorej. Do transmisji wirusa z chorującej matki na dziecko może dojść w czasie ciąży i porodu.

Możliwe jest również przeniesienie wirusa dengi przez przetaczanie krwi, przeszczepienie narządu lub zakłucie, takie przypadki zdarzają się jednak bardzo rzadko.

Jak się objawia?

Objawy dengi mogą się różnić w zależności od ciężkości infekcji. Pierwsze objawy dengi pojawiają się po okresie od czterech do dziesięciu dni od ukąszenia przez komara przenoszącego wirusa. Występowanie choroby podejrzewa się u osoby, która przebywała na terenie o ryzyku zakażenia, jeśli rozwinęła się u niej wysoka gorączka (około 40 stopni) oraz przynajmniej dwa z poniższych objawów:

• wysoka gorączka,
• bóle głowy (często o charakterze migreny),
• bóle mięśni i stawów,
• wysypka,
• nudności,
• wymioty,
• ból brzucha,
• utrata apetytu.

W niektórych przypadkach denga może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak denga krwotoczna, która może być potencjalnie śmiertelna. Po czasie od trzech do siedmiu dni od pojawienia się objawów dengi, gorączka zaczyna spadać poniżej 38 stopni C. Pacjent wchodzi wtedy w fazę, w której potencjalnie może dojść do rozwoju ostrej postaci dengi i znacznego pogorszenia stanu klinicznego. Sygnały ostrzegawcze świadczące o zagrożeniu to:

• ostry ból brzucha,
• uporczywe wymioty,
• wymiociny z domieszką krwi,
• szybki oddech,
• krwawiące dziąsła,
• zmęczenie,
• nerwowość, niepokój.

Leczenie dengi

Leczenie dengi polega na łagodzeniu objawów, takich jak gorączka i ból oraz zapewnieniu odpowiedniego nawodnienia. Ważne jest monitorowanie stanu pacjenta, zwłaszcza jeśli występują objawy sugerujące rozwój dengi krwotocznej, takie jak krwawienie z nosa, dziąseł lub pod skórą. W przypadku powikłań lub ciężkiego przebiegu dengi konieczne może być hospitalizacja. Trzeba również pamiętać, że chory nie powinien zażywać aspiryny ani ibuprofenu – te leki mogą znacznie zwiększać ryzyko krwawienia u osób zakażonych wirusem dengi. Można za to podawać paracetamol.

Jak się chronić przed tym wirusem?

Jak zapobiegać zarażeniu dengą? Najlepszy sposób to unikanie ukąszeń komarów. W tym celu należy stosować środki odstraszające przeciwko owadom, zawierające 50 proc. DEET (dla dzieci rekomendowane są środki o stężeniu 15-30 proc.), nosić luźną odzież, zakrywającą jak najwięcej partii ciała, korzystać z moskitier. Zaleca się także unikać miejsc lęgowych komarów, czyli zbiorników wody na terenach miejskich, w których mogą się rozmnażać.

Szczepionka

Na rynku pojawiła się nowa szczepionka o nazwie Qdenga, który zawiera atenuowane osłabione wirusy dengi (należy do grupy szczepionek „żywych”). Preparat chroni przed gorączką denga wywołaną przez serotypy 1, 2, 3 i 4 wirusa dengi. Szczepionka może być podawana dzieciom od 4. roku życia oraz dorosłym. P reparat został dopuszczony do obrotu na terenie Unii Europejskiej. Wśród zdarzeń niepożądanych najczęściej zgłaszano: bóle w miejscu wstrzyknięcia, bóle głowy, bóle mięśni i ogólne złe samopoczucie.

źródło: www.abc.net.au, szczepienia.pzh.gov.pl