WHO alarmuje: mamy prawie 45-krotny wzrost zachorowań na odrę w Europie

Do Europy wróciła jedna z najbardziej zakaźnych chorób. W 2023 r. liczba zachorowań na odrę wzrosła niemal 45-krotnie – informuje Światowa Organizacja Zdrowia. „Konieczne są pilne działania” – powiedział dyrektor regionalny WHO dr Hans Kluge.

Rośnie zagrożenie odrą

Wirus odry jest wysoce zaraźliwy. Zakażenie szerzy się drogą kropelkową, poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Ta potrafi zarazić nawet 15-20 osób, które nie były zaszczepione. Co ważne, chory zaraża na kilka dni przed wystąpieniem u niego pierwszych objawów oraz do czwartego dnia utrzymywania się wysypki.

Światowa Organizacja Zdrowia wydała pilny komunikat w związku z alarmującym wzrostem zachorowań na odrę w Europie. Mowa o prawie 45-krotnym zwiększeniu liczby przypadków odry. W 2023 r. zarażonych było ok. 42 200 osób w porównaniu z 941 w całym 2022 r. Najwięcej przypadków odry odnotowano w Kazachstanie – 13 667, Rosji – 10 710, Kirgistanie – 5 452 oraz Turcji – 4 584. W Europie Zachodniej rekord należał do Wielkiej Brytanii – 183 przypadki.

„Zaobserwowaliśmy także prawie 21 tys. hospitalizacji i 5 zgonów z powodu odry. Jest to niepokojące” – podkreślono w oświadczeniu.

W Polsce, z danych opublikowanych przez Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH – PIB, wynika, że od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. zgłoszonych zostało 36 przypadków odry, podczas gdy w tym samym okresie 2022 odnotowano ich 27.

Brak zbiorowej odporności

Odra powoduje gorączkę, kaszel, a w rzadkich przypadkach może prowadzić do poważnych powikłań (np. zapalenie mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ostra biegunka, odwodnienie, zapalenie płuc, zapalenie ucha, trwała utrata wzroku), a także śmierci.

Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia za odrodzenie się niezwykle zakaźnego wirusa odpowiedzialny jest spadający poziom szczepień. Eksperci podkreślają, że rutynowe szczepienia dzieci w latach 2020-2022 zakłóciła pandemia COVID-19. Według szacunków w tym okresie ponad 1,8 mln dzieci w Europie nie zostało zaszczepionych przeciwko odrze.

Wskaźniki zaszczepienia pierwszą dawką szczepionki MMR, chroniącej przed odrą, spadły w całej Europie z 96 proc. w 2019 r. do 93 proc. w 2022. W tym samym okresie zaszczepienie drugą dawką spadło z 92 proc. do 91 proc. Z danych WHO i ECDC wynika, że w Polsce w 2022 r. wskaźnik wyszczepialności dzieci pierwszą dawką szczepionki przeciwko odrze wynosił 71 proc., a drugą 95 proc.

Choć wirus odry, podobnie jak wirus ospy wietrznej, najczęściej atakuje dzieci (zazwyczaj między drugim a piątym rokiem życia), to w ubiegłym roku odra dotknęła wszystkie grupy wiekowe – zarówno osoby młode, jak i starsze. Z szacunków wynika, że dwa na pięć stwierdzonych na świecie przypadków dotyczyły dzieci w wieku 1-4 lat, a jeden na pięć przypadków – dorosłych w wieku 20 lat i starszych. Według WHO, tendencja może ulec pogorszeniu, jeśli ludzie nie będą szczepić swoich dzieci przeciwko tej chorobie.

– Szczepienia to jedyny sposób, aby chronić dzieci przed tą potencjalnie niebezpieczną chorobą. Konieczne są pilne działania w zakresie szczepień, aby zatrzymać przenoszenie wirusa i zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się – powiedział dyrektor regionalny WHO dr Hans Kluge, cytowany przez BBC.

Winę za wzrost przypadków odry ponosi nie tylko spadający procent wyszczepienia, ale też zwiększona liczba osób podróżujących za granicę po pandemii COVID-19. Może to mieć wpływ na zwiększenie ryzyka transgranicznego przenoszenia chorób i rozprzestrzeniania się jej w obrębie różnych społeczności.

Władze WHO ostrzegają, że wobec stale rosnącej liczby zachorowań na odrę potrzebne są „pilne działania”, tj. kampanie informacyjne i masowe szczepienia. Organizacja zwróciła się apelem do wszystkich państw w rejonie europejskim o szybkie wykrywanie ognisk odry i reagowanie na nie, a także o zapewnienie szczepionek większej liczbie osób.

Przed odrą chroni szczepionka

Skuteczna profilaktyka odry możliwa jest tylko i wyłącznie poprzez szczepienia ochronne. W Polsce wykorzystuje się w tym celu skojarzoną szczepionkę MMR (z ang. Measles, Mumps, Rubella – czyli odra, świnka, różyczka). Preparat ukierunkowany tylko na zapobieganie odrze nie jest dostępny. Szczepionki MMR w naszym kraju powinno się przyjmować w dwóch dawkach:

• I dawka – należy ją podać pomiędzy 13. a 15. miesiącem życia,
• II dawka – należy ją podać w wieku 6 lat.

Szczepienie na odrę jest u dzieci obowiązkowe i finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia. Podanie preparatu jest zalecane, ale nie obowiązkowe dla osób dorosłych, które nie przyjęły szczepionki MMR w dzieciństwie.

Źródło: bbc.com