Z czego wynika ból nóg przed okresem?

Ból nóg jest dość nietypowym objawem zwiastującym miesiączkę. W końcu co wspólnego mają kończyny dolne z macicą? Tymczasem wspomniane dolegliwości są konsekwencją zmian hormonalnych oraz przenoszenia bólu z miednicy w stronę kręgosłupa i dalej ku pośladkom, udom, łydkom. Jak sobie radzić z bólem nóg przed okresem? Kiedy warto przyjrzeć mu się uważniej?

Czy ból nóg może być związany z zespołem przedmiesiączkowym? 

Ból i tkliwość piersi, zaburzenia trawienia czy złe samopoczucie należą do dość charakterystycznych objawów zbliżającej się miesiączki. Mniej oczywisty jest ból nóg. Jak się jednak okazuje i on może pojawić się przed okresem. Wynika to z zachodzących w fazie lutealnej przemian hormonalnych. W pierwszej połowie fazy lutealnej poziom estradiolu podnosi się, ciałko żółte wykształcone z pęcherzyka Graafa wydziela też znaczące ilości progesteronu. Z kolei w drugiej połowie, czyli przed miesiączką, stężenie obu hormonów gwałtownie spada. 

Rwący ból nóg przed okresem najprawdopodobniej wynika pośrednio ze spadku poziomu progesteronu. Powoduje to bowiem pobudzenie metabolizowania kwasu arachidonowego, a ten z kolei wzmaga syntezę prostaglandyn (to hormony, które warunkują powstawanie stanów zapalnych). To właśnie one odpowiadają za odczuwany dyskomfort o różnym nasileniu. 

Ból na nogi przenosi się z macicy. Prostaglandyny bowiem (a dokładnie prostaglandyny F2-alfa) pobudzają jej mięśnie, powodując ich niedotlenienie i niedokrwienie, a w konsekwencji odkładanie się w beztlenowych metabolitów. Oddziałują one bezpośrednio na receptory bólu. 

Co zrobić, jeśli ból nóg przed miesiączką pojawia się po raz pierwszy? 

Każda zmiana w przebiegu cyklu miesiączkowego powinna wzbudzić twoją czujność. Objawy mogą się zmieniać w kolejnych cyklach, dlatego, nawet jeśli wcześniej nie występowały mdłości czy wzmożona senność, mogą się pojawić. W przypadku bólu nóg warto skonsultować dolegliwość z ginekologiem, bo to nie zawsze jest efekt przemian hormonalnych. Czasami może być symptomem zaburzeń czynności jajników lub postępującej endometriozy, które wymagają specjalistycznej diagnostyki i leczenia.

Jak mogą boleć nogi przed miesiączką? 

Przed miesiączką możesz odczuwać ból obu nóg albo tylko jednej z nich. Czasami jest to nieznaczny dyskomfort, a innym razem przybiera postać tzw. rwania. Niekiedy ból ma charakter promieniujący. Rozciąga się od odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa wzdłuż pośladków aż na uda (a czasami i łydki). To właśnie on przenosi się z macicy, dlatego że ulokowane w niej włókna nerwowe przechodzą przez nerwy dochodzące do rdzenia kręgowego w jego części lędźwiowej. Z tego też powodu ból nóg często jest współodczuwany z bólem pleców. 

Im więcej prostaglandyn F2-alfa uwalnianych jest w następstwie spadku poziomu progesteronu, tym dolegliwości stają się bardziej dokuczliwy. Ból nóg przed okresem nie występuje jednak u każdej kobiety. Tak jak inne objawy przedmiesiączkowe, tak i tutaj duże znaczenie mają uwarunkowania genetyczne oraz indywidualna wrażliwość organizmu na zachodzące przemiany hormonalne.

Jakie objawy towarzyszą rwącemu bólowi nóg przed okresem? 

Ból nóg nie jest symptomem izolowanym. PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) czy PMDD (przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne) to aż 300 różnych objawów, które mają związek ze zbliżającą się menstruacją. Dolegliwościom w obrębie kończyn dolnych towarzyszyć mogą inne objawy fizyczne: 

• migrenowe bóle głowy, 
• bóle pleców, 
• puchnięcie (na skutek zatrzymania wody w tkankach), 
• ból i tkliwość piersi, 
• podwyższona ciepłota ciała. 

Ponadto odczuwać możesz dolegliwości natury behawioralnej i psychicznej, np. pogorszenie funkcji poznawczych, senność, wahania nastroju, stany depresyjne czy napady lękowe.

Jak poradzić sobie z bólem nóg przed miesiączką? 

Objawy przedmiesiączkowe spowodowane są przez przemiany hormonalne, co wcale nie znaczy, że musisz znosić przykre dolegliwości, dzielnie zaciskając zęby. O ile nie wpłyniesz siłą woli na system endokrynny, o tyle możesz ograniczyć nieco wrażliwość organizmu na oddziaływanie hormonów poprzez np.: 

• ćwiczenia relaksacyjne, rozciągające i w odciążeniu (zwłaszcza jeśli ból promieniuje od kręgosłupa), np. stretching, pływanie na basenie, 
• ograniczenie spożycia soli (przyczynia się ona do zatrzymywania wody w tkankach, a opuchlizna może potęgować dyskomfort), 
• zmianę nawyków żywieniowych i wprowadzenie codziennej, umiarkowanej aktywności fizycznej, aby zredukować masę ciała (dolegliwości przedmiesiączkowe są intensywniej odczuwane przez kobiety otyłe i nieaktywne fizycznie), 
• ograniczenie spożycia produktów z kofeiną (kawa, cola, czekolada). 

Bibliografia: 

1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menstrual-cramps/symptoms-causes/syc-20374938 [dostęp 01.02.2024].  
2. Krawczyk W., Rudnicka-Drożak E., Zespół napięcia przedmiesiączkowego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2011, t. 17, nr 3, s.145-147. 
3. Ziomkiewicz-Wichary A., Premenstrual syndrome: A short review, Zdrowie Publiczne i Zarządzanie 2017, nr 15 (2), s.156-160.