Puchnięcie przed okresem – dlaczego go doświadczasz? 

Puchnięcie przed okresem to zjawisko, które dotyka wielu kobiet w wieku reprodukcyjnym. Choć może być uciążliwe, stanowi naturalną część cyklu miesiączkowego, a wynika z wahań poziomu hormonów. Objaw ten wpływa nie tylko na komfort fizyczny, ale również na samopoczucie i obraz siebie. Skąd się biorą obrzęki w czasie miesiączki? Jak sobie z nimi radzić? Czy da się im zapobiec?

Puchnięcie przed okresem to zupełnie naturalny objaw 

Puchnięcie przed okresem jest jednym z objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (ang. premenstrual syndrome, PMS), który dotyka kobiety w fazie lutealnej cyklu menstruacyjnego, czyli w dniach poprzedzających pojawienie się krwawienia. Zjawisko to jest naprawdę powszechne. Pojawia się w efekcie naturalnych wahań hormonalnych, szczególnie wzrostu poziomu estrogenów i progesteronu, co wpływa na gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, prowadząc do zatrzymania większej ilości wody w tkankach. 

Puchnięcie może objawiać się na różne sposoby – od lekkiego uczucia przybrania na wadze poprzez puchnięcie nóg, twarzy, rąk aż po wrażenie pełności w obrębie brzucha, nierzadko z powiększeniem jego obwodu. Dla wielu kobiet jest to symptom przewidywalny, pojawiający się regularnie w określonym momencie cyklu i chociaż intensywność doświadczanych dolegliwości różni się w zależności od indywidualnych predyspozycji, większość z nas odczuwa w pewnym stopniu, że „nabiera ciała”. 

Puchnięcie przed okresem nie jest powodem do zmartwień, zazwyczaj ustępuje samoistnie wraz z nadejściem menstruacji. Jednak dla niektórych kobiet objaw ten może być na tyle uciążliwy, że utrudnia codzienne funkcjonowanie i znacznie pogarsza samopoczucie oraz samoocenę – w takim przypadku warto skonsultować się z lekarzem.

Przyczyny puchnięcia przed okresem 

Opuchlizna przed okresem jest zjawiskiem wieloczynnikowym, które może być wywołane przez różnorodne procesy zachodzące w kobiecym organizmie. Podstawową przyczyną są hormonalne wahania, które wpływają na gospodarkę wodno-mineralnej organizmu, prowadząc do zatrzymania wody i sodu w tkankach, co manifestuje się jako obrzęk. Oto kilka kluczowych czynników, które przyczyniają się do puchnięcia przed okresem. 

Wzrost poziomu estrogenów 

Wysoki poziom estrogenów powoduje zwiększenie przepuszczalności naczyń krwionośnych, przez co płyny łatwiej przesączają się przez tkanki do przestrzeni międzykomórkowej, powodując obrzęk i wrażenie ciężkości. To naturalna część cyklu miesiączkowego. 

Zmiany w poziomie progesteronu 

Progesteron, którego stężenie wzrasta w drugiej połowie cyklu miesiączkowego, ma za zadanie przygotować organizm do ewentualnej ciąży. Jednak jego wahania mogą też wpływać na zatrzymanie wody w organizmie. To tak samo naturalny proces, jak ma to miejsce w przypadku zmian stężeń estrogenu. 

Zaburzenia równowagi elektrolitowej 

Wahania hormonalne mogą zaburzać równowagę elektrolitową organizmu. Dotyczy to szczególnie sodu, który dodatkowo przyczynia się do zatrzymywania wody, a w efekcie wywołuje obrzmienie i zwiększenie obwodów ciała, szczególnie brzucha. Przed okresem możesz ograniczyć zatem spożycie soli. 

Wpływ na system renina-angiotensyna-aldosteron (RAA) 

Układ RAA ma za zadanie regulowanie ciśnienia tętniczego krwi oraz utrzymywanie balansu wodno-elektrolitowego. Hormony płciowe wpływają na aktywność tego systemu, co ponownie przekłada się na zwiększone zatrzymywanie wody w tkankach. 

Dieta i styl życia 

Spożycie dużej ilości soli, niska aktywność fizyczna oraz przewlekły stres również mogą nasilać objawy PMS, w tym puchnięcie. Dlatego przed zastosowaniem jakiejkolwiek farmakoterapii warto przyjrzeć się swojej codzienności i wprowadzić zdrowsze nawyki. 

Czynniki indywidualne 

Skłonność do gromadzenia się wody przed okresem może być również uwarunkowana genetycznie, a indywidualna wrażliwość na zmiany hormonalne wpływa oczywiście na intensywność doświadczanych objawów.

Czy można zapobiegać opuchliźnie przed okresem? 

Zrozumienie mechanizmów opisanych we wcześniejszej części artykułu jest kluczowe dla określenia najskuteczniejszych sposobów łagodzenia objawów. I mimo że puchnięcie przed okresem jest symptomem fizjologicznym, istnieją metody, które mogą pomóc w zminimalizowaniu jego skutków. Opisałam je poniżej. 

1. Pij więcej wody. Brzmi paradoksalnie? W rzeczywistości picie dużej ilości wody pomaga organizmowi pozbyć się nadmiaru płynów zatrzymywanych w tkankach na skutek odwodnienia. Staraj się pić co najmniej 8 szklanek wody dziennie, zwłaszcza przed miesiączką.

2. Ogranicz spożycie soli. Sól zatrzymuje wodę w organizmie, a to nasila puchnięcie. Spróbuj więc ograniczyć spożycie przetworzonej żywności i potraw bogatych w ten składnik, zwłaszcza na kilka dni przed spodziewanym okresem.

3. Rusz się! Aktywność fizyczna pobudza krążenie krwi i pomaga w eliminacji nadmiaru wody z organizmu. Pamiętaj, że nie musisz od razu zapisywać się na siłownię. Na początku wystarczą regularne spacery, jazda na rowerze czy wybieranie schodów zamiast windy. To pomoże zbudować zdrowe nawyki.

4. Rozważ suplementację magnezem. Okazuje się, że niedobór magnezu również może prowadzić do zatrzymywania się wody w organizmie i puchnięcia. Pamiętaj jednak, że zanim wdrożysz jakąkolwiek suplementację, skonsultuj tę decyzję z lekarzem, bowiem nadmiar witamin i minerałów może być równie szkodliwy, jak ich niedostatek.

5. Zadbaj o zdrową dietę. Spożywanie pokarmów bogatych w potas, takich jak banany, pomarańcze, awokado i szpinak, może pomóc zrównoważyć poziom płynów w organizmie i zmniejszyć obrzęki.

6. Uważaj na kofeinę i alkohol. Spożywanie obu tych substancji może przyczyniać się do zatrzymywania wody w organizmie, dlatego warto je ograniczyć, a zwłaszcza alkohol, który ogólnie szkodzi zdrowiu.

Bibliografia: 

1. https://podyplomie.pl/ginekologia/26246,prawidlowy-cykl-miesiaczkowy-i-zaburzenia-miesiaczkowania-u-dziewczat [dostęp 07.02.2024]. 
2. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/womens-health/in-depth/water-retention/art-20044983 [dostęp z 07.02.2024]. 
3. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1084952120301713 [dostęp z 13.02.2024]. 
4. White C., Hitchcock C. L., Vigna Y. M., Prior J. C., Fluid Retention over the Menstrual Cycle: 1-Year Data from the Prospective Ovulation Cohort, Obstetrics and Gynecology International 2011, 2011: 138451.