Wzgórek łonowy i jego anatomia. Na jakie problemy jest narażony?

Wzgórek łonowy to wypukły element ciała znajdujący się tuż nad spojeniem łonowym. Składa się głównie z tkanki tłuszczowej i występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, chociaż u pań jest najczęściej bardziej widoczny. Jakie funkcje pełni ta struktura? Z czego może wynikać ból lub opuchlizna wzgórka łonowego?

Anatomia i funkcje wzgórka łonowego w ciele człowieka

Wzgórek łonowy (łac. mons pubis), inaczej wzgórek Wenery, znajduje się nad spojeniem łonowym, buduje go przede wszystkim tkanka tłuszczowa. Łono przypomina kształtem trójkąt odwrócony do góry podstawą. Naturalnie pokrywają je dość charakterystyczne włosy łonowe, które zaczynają rosnąć w okresie dojrzewania. Główne funkcje tej struktury to:

• ochrona kości łonowej przed urazami mechanicznymi,
• amortyzacja i zabezpieczenie narządów wewnętrznych oraz całego spojenia łonowego,
• wydzielanie feromonów.

Włosy łonowe stanowią z kolei barierę dla patogenów przedostających się do pochwy lub cewki moczowej, a sam wzgórek łonowy może także pełnić funkcję estetyczną, ponieważ często jest postrzegany (z punktu widzenia obu płci) jako atrakcyjny element ciała partnera. Warto także podkreślić, że wzgórek łonowy u mężczyzn jest zwykle mniejszy niż u kobiet, a to dlatego, iż kobiece narządy rodne potrzebują lepszej amortyzacji oraz ochrony od strony biologicznej.

Ból wzgórka łonowego – jakie mogą być jego przyczyny?

Ból wzgórka łonowego jest zwykle powiązany z dysfunkcjami w obrębie kości łonowej lub innych elementów spojenia. Wśród najpoważniejszych problemów należy tutaj wymienić:

• rozejście spojenia łonowego – charakterystyczny jest tutaj kłujący ból wzgórka łonowego. W badaniu USG widać wyraźną szparę między kośćmi,
• zapalenie spojenia łonowego – charakteryzuje się bólem, który nasila się podczas ruchu nogą do przodu. Możesz go odczuwać nie tylko w okolicy wzgórka łonowego, ale też w dolnej części brzucha,
• zespół bólowy miednicy – objawami towarzyszącymi mogą tutaj być np. zaburzenia miesiączkowania, bolesny seks, a także kłopoty z oddawaniem moczu lub stolca.

Oczywiście nie każdy ból musi być związany z poważną patologią. Inne przyczyny bólu wzgórka łonowego to mogą być urazy albo otarcia czy infekcje dróg moczowych. Również kamienie w nerkach wywołują podobne dolegliwości, ale wtedy omawiany objaw ma charakter promieniujący, pacjentki nie odczuwają go bezpośrednio.

Ból wzgórka łonowego w ciąży to szczególny przypadek

Jeżeli jesteś w ciąży, doświadczasz bólu wzgórka łonowego, a badania ginekologiczne nie wykazały żadnych nieprawidłowości, nie powinnaś się martwić. Taki problem jest bowiem najczęściej związany z intensywnymi przemianami hormonalnymi, jakie zachodzą w twoim ciele. Za dolegliwość odpowiada prawdopodobnie relaksyna wytwarzana przez jajniki oraz łożysko.

Spuchnięty wzgórek łonowy – przyczyny

Główną przyczyną opuchlizny widocznej na wzgórku łonowym może być uraz mechaniczny. Jeżeli jednak nie doszło do niego, a skóra jest ocieplona oraz tkliwa i bolesna, lekarz prawdopodobnie zdiagnozuje stan zapalny wywołany przez:

• rozwój infekcji bakteryjnej lub grzybiczej – w takiej sytuacji towarzyszyć ci może też swędzenie wzgórka łonowego,
• zapalenie mieszków włosowych,
• wypryski skórne, takie jak krosty, wągry czy wrzody,
• reakcje alergiczne.

Guzy na wzgórku łonowym

Część kobiet wyczuwa pod skórą guzy na wzgórku łonowym. Część z nich to będą niegroźne torbiele, które wymagają jednak stałej obserwacji i kontroli lekarskiej. Inne mogą okazać się czyrakami wypełnionymi ropą – te zwykle znikają samoistnie po kilku dniach, ale jeżeli rozrastają się i bardzo bolą, warto udać się do dermatologa, który je oczyści. Sam wzgórek łonowy nie jest podatny na rozwój chorób nowotworowych – te mogą się natomiast rozwinąć np. na kości łonowej i dawać objawy bólowe.

U kogo leczyć wzgórek łonowy?

Wzgórek łonowy to struktura powiązana z różnymi dziedzinami medycyny. Jeżeli obserwujesz u siebie brzydkie wypryski z białymi główkami, czerwone plamy pokryte łuską charakterystyczne dla łuszczycy albo inne zmiany naskórka, skonsultuj się z dermatologiem. Z kolei w razie odczuwania bólu warto udać się na badanie ginekologiczne.

Bibliografia:

1. Dirkx M., Vitale C., Osteitis Pubis, StatPearls 2022.
2. Hernandez A., Mons Pubis, What Is If, Location, and More, Osmosis from Elsevier 2022.
3. https://my.clevelandclinic.org/health/body/23025-pubic-symphysis [dostęp 06.05.2024].
4. Nguyen J. D., Duong H., Anatomy, Abdomen and Plevis: Female External Genitalia, StatPearls 2023.
5. Yax J., Cheng D., Oseomyelitis Pubis: A Rare and Elusive Diagnosis, The Western Journal of Emergency Medicine 2014, 15(7): 880-882.