Czy odsypianie całego tygodnia w weekend ma wpływ na zdrowie? Naukowcy to sprawdzili

W tygodniu nie dosypiasz, a weekendy spędzasz na nadrabianiu straconych godzin snu? Badania z UK Biobank sugerują, że ta popularna strategia może mieć jednak swoje zalety. Jak wykazali naukowcy, osoby odsypiające w wolne dni cechują się niższym ryzykiem wystąpienia chorób serca niż ci, którzy z tego rezygnują. To nowa perspektywa w badaniach.

Warto odsypiać w weekend?

W świecie, w którym stres i chroniczny brak snu stały się normą, wiele osób stara się odsypiać w wolne dni. Jednak czy takie podejście przynosi korzyści zdrowotne? Najnowsze badania sugerują, że dłuższe spanie w weekendy może pozytywnie wpłynąć na zdrowie serca. Jak wykazali naukowcy, osoby funkcjonujące w ten sposób mają o 19 proc. niższe ryzyko chorób serca niż ci, którzy zrezygnowali z dłuższego snu w wolny dzień. Wyniki zostały przedstawione na dorocznym kongresie Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego na początku września.

„Związek ten staje się jeszcze bardziej widoczny wśród osób, które regularnie doświadczają niewystarczającej ilości snu w dni powszednie” – powiedział w komunikacie prasowym współautor badań Yanjun Song z Narodowego Centrum Chorób Sercowo-Naczyniowych w Pekinie.

Naukowcy przeanalizowali dane pochodzące od 90.903 uczestników badania UK Biobank, w którym monitorowano stan zdrowia ponad 500 tys. osób z Wielkiej Brytanii w wieku od 40 do 69 lat. To długoterminowe badanie, które gromadzi dane pacjentów, by zbadać wpływ czynników genetycznych, środowiskowych i stylu życia na zdrowie. Na tej podstawie specjaliści przeanalizowali związek między wzorcami snu a ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. W ramach badania wyodrębnili grupę 19.816 osób, które spełniały kryteria niedoboru snu i próbowały odsypiać stracone godziny snu w weekendy.

Wykazano, że te osoby, które w ciągu 14-letniego okresu obserwacji poświęcały najwięcej czasu na dodatkowy sen w wolne dni, miały o 19 proc. mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia chorób układu krążenia, takich jak choroby serca, niewydolność serca, migotanie przedsionków czy udar, w porównaniu z osobami, które nie odsypiały w weekendy.

„Wielu z nas nie wysypia się z powodu pracy lub zobowiązań rodzinnych. Chociaż weekendowe odsypianie się nie zastąpi regularnego snu, to obszerne badanie sugeruje, że może ono pomóc w zmniejszeniu ryzyka chorób serca” – mówił prof. James Leiper, zastępca dyrektora medycznego British Heart Foundation.

Jak wskazał prof. Yanjun Song, korzyści ze snu kompensacyjnego mogą odczuć wszyscy, którzy zmagają się z niedoborem snu.

Inne badanie z tego roku sprawdziło z kolei, jak niedobór snu wpływa na nasze samopoczucie. Opublikowane w „Proceedings of the Royal Society B” zostało przeprowadzone na blisko 400 osobach w wieku od 18 do 70 lat. Wyniki pokazały, że już jeden dzień niedoboru snu powodował, że uczestnicy czuli się starsi o trzy miesiące. Natomiast osoby, które nie zgłaszały problemów ze snem, oceniały swoje samopoczucie średnio na 6 lat młodsze niż ich rzeczywisty wiek. Jednak ci z badanych, którym pozwolono (w warunkach laboratoryjnych) na sen nie dłuższy niż 4-godzinny, czuli się średnio o prawie cztery i pół roku starsi niż w rzeczywistości.

„Brak snu może mieć wpływ na nasze ogólne samopoczucie”

Naukowcy podkreślają, że najlepszą strategią dla zdrowia serca jest utrzymanie regularnego rytmu snu przez cały tydzień. Wcześniejsze badania wykazywały nawet, że różnice w długości snu oraz jego rozkładzie w tygodniu i w weekendy wprowadzają organizm w stan jet lagu, co negatywnie wpływa na stan zdrowia. Jak podkreślano, organizm doświadcza wtedy podobnych objawów do tych, jakie towarzyszą zmianie strefy czasowej podczas podróży. Stan ten związany jest z szeregiem problemów zdrowotnych, w tym zwiększonym ryzykiem otyłości, cukrzycy typu 2 oraz problemów z nastrojem i zdrowiem psychicznym.

„Wykazano, że próby nadrobienia niedoboru snu w rzeczywistości pogorszały dietę, skutkowały przyrostem masy ciała i zmniejszoną wrażliwością na insulinę” – powiedziała dr Martha Gulati, dyrektorka w Cedars-Sinai Medical Center w Los Angeles w rozmowie z CNN.

Jak zaznaczyła dr Gulati, stała higiena snu i odpowiednia jego ilość na dobę są kluczowe dla utrzymania zdrowego serca i ogólnego dobrostanu.

„Aby zadbać o zdrowie serca, zaleca się spanie co najmniej 7 godzin każdej nocy i utrzymanie stałego rytmu snu” – podkreślała również dr Nieca Goldberg, dyrektorka medyczna Atria New York City w rozmowie z CNN.