11 potencjalnych przyczyn bólu głowy i oczu. Czy warto się martwić?

Ból głowy może być wywołany przez wiele czynników. W zależności od przyczyny, towarzyszą mu inne objawy, obejmuje też różne obszary czaszki. Czasem pojawia się np. nieprzyjemny ból głowy i oczu – pulsujący, tępy ucisk wokół oczodołów. Sprawdź, o czym mogą świadczyć takie dolegliwości. 

Co oznacza ból głowy i oczu? Możliwe przyczyny 

Ból głowy i oczu może wynikać z wielu przyczyn. Część z nich jest dość powszechna i szybko ustępuje, jednak niektóre są poważniejsze i obejmują np. różnego rodzaju schorzenia, nie tylko neurologiczne. Do potencjalnych przyczyn bólu głowy i oczu należą m.in.: 

1. Przemęczenie – dolegliwości te mogą być spowodowane przez brak snu, długotrwałe wpatrywanie się w ekran komputera czy inne czynności wymagające skupienia wzroku. 
2. Infekcje górnych dróg oddechowych – w ich trakcie rozwija się stan zapalny, który może objąć śluzówkę nosa i zatok. Dochodzi do ich blokady i zalegania gęstej wydzieliny, co często wywołuje ból głowy i oczu, który nasila się podczas schylania. 
3. Wady wzroku – niezdiagnozowane problemy z widzeniem, np. krótkowzroczność czy astygmatyzm, mogą nadmiernie męczyć oczy i powodować ich ból. 
4. Problemy z kręgosłupem w odcinku szyjnym – dolegliwości takie jak dyskopatia, zwyrodnienie czy nadmierne napięcie mięśni przyczyniają się do podrażnienia nerwów, które promieniuje od kręgosłupa. Ból głowy i oczu może nasilać się wtedy przy zmianie pozycji lub ruchach szyi. 
5. Zaburzenia ciśnienia tętniczego – przyczyną omawianego problemu bywa zarówno wysokie, jak i niskie ciśnienie. Ból głowy i oczu wynika wtedy z nadmiernego obciążenia naczyń krwionośnych oraz wyższego ciśnienia wewnątrzgałkowego lub niedotlenienia mózgu. 
6. Pierwotne bóle głowy, np. napięciowe, klasterowe – mogą mieć różne nasilenie, ale zwykle obejmują obszar wokół skroni i oczodołów. 
7. Jaskra – często powracający ból głowy i oczu, może świadczyć o wysokim ciśnieniu w gałce ocznej. 
8. Migrena – to choroba przewlekła objawiająca się w postaci napadów silnego, pulsującego bólu głowy, któremu towarzyszą dodatkowe objawy, np. światłowstręt czy nudności. Czasem przed atakiem pojawia się aura, czyli zespół dodatkowych dolegliwości obejmujących np. zaburzenia widzenia czy mrowienie i drętwienie kończyn. 
9. Alergia – ból głowy często jej towarzyszy, a objawy wynikające z alergicznego zapalenia spojówek mogą wywołać także dolegliwości ze strony oczu. 
10. Infekcje oczu – zakażenie bakteryjne objawia się m.in. bólem oka, który może promieniować też do czaszki. 
11. Poważne schorzenia ośrodkowego układu nerwowego – np. stany zapalne nerwów, nowotwory. 

Dodatkowe objawy, jakie mogą wystąpić razem z bólem głowy i oczu 

Diagnostyka dolegliwości występujących tak powszechnie, jak ból głowy i oczu, bywa trudna. Trzeba wykluczyć po drodze wiele potencjalnych czynników, żeby ustalić właściwą przyczynę. Pojawiające się objawy, charakterystyczne dla niektórych schorzeń, mogą pomóc ustalić źródło problemu. 

Jeżeli jednocześnie występuje silny ból głowy i łzawienie oczu, może to świadczyć np. o alergii. Najczęściej towarzyszy jej także świąd, stąd jest dość łatwa do rozpoznania. Jednak łzawienie pojawia się również w przypadku specyficznych, klasterowych bólów głowy. Są bardzo intensywne, zwykle jednostronne, zlokalizowane w okolicy oczodołu i skroni. Objawy charakterystyczne dla tego typu bólu głowy to: 

• zaczerwienienie oka, 
• obrzęk powieki, 
• katar, 
• jednostronne zatkanie nosa. 

Czasami możesz doświadczać bólu oczu i zawrotów głowy, które pojawiają się w wyniku np. przewlekłego stresu czy przemęczenia, a także niezdiagnozowanych jeszcze problemów ze wzrokiem. Taki zestaw dolegliwości nie powinien być bagatelizowany, ponieważ może też wskazywać na poważniejsze schorzenia – o podłożu neurologicznym lub laryngologicznym, np. problemy z błędnikiem czy stwardnienie rozsiane. Udaj się do lekarza, zwłaszcza jeśli doświadczasz: 

• zaburzeń równowagi, 
• trudności z koncentracją, 
• problemów z widzeniem. 

Światłowstręt, ból oczu i głowy, mdłości czy nadwrażliwość na hałas to objawy charakterystyczne dla migreny. Jednak mogą wskazywać również na inne schorzenia, np. zapalenie opon mózgowych czy atak jaskry, dlatego u osób, które nie chorują na migrenę, są powodem do niepokoju. Jeżeli objawy te pojawiły się nagle i są mocno nasilone, a także towarzyszą im gorączka i wymioty, wymagają natychmiastowego kontaktu z lekarzem. 

W poniższej tabeli przedstawiono możliwe przyczyny bólu głowy i oczu wraz z towarzyszącymi im objawami w skondensowanej formie, aby łatwiej było ci odnieść opisywane dolegliwości do własnego stanu zdrowia.

Zazwyczaj ból głowy i oczu świadczy o powszechnych problemach, takich jak zmęczenie, wady wzroku czy alergia, jednak w rzadkich przypadkach może wskazywać na poważną chorobę. Dlatego nie lekceważ tych objawów, zwłaszcza jeśli są o dużym nasileniu lub często nawracają. 

Bibliografia: 

1. https://headaches.org/resources/the-complete-headache-chart/ [dostęp 23.09.2024]. 
2. Tabak J., Kopański Z., Kulesa-Mrowiecka M., Rowiński J., Furmanik F., Liniarski M., Pierwotne bóle głowy, Journal of Clinical Healthcare 2018, 2: 28-33. 
3. Tuszyński P. K. (red.), Ból z perspektywy farmaceuty, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 2019.