Czym jest migrena hemiplegiczna? Jak się ją leczy?

Powszechnie uważa się, że wszystkie typy migreny objawiają się w taki sam sposób – poprzez uciążliwy ból głowy. Jednak wśród wielu postaci dolegliwości wyróżnia się również i takie, których objawy przypominają poważne zaburzenia neurologiczne. Taką chorobą jest migrena hemiplegiczna. Jak ją rozpoznać i czy da się ją wyleczyć? 

Czym jest migrena hemiplegiczna? 

Migrena porażenna, określana też jako hemiplegiczna, po raz pierwszy została opisana w drugiej połowie XIX wieku. To rzadka przypadłość, która dotyczy 0,01% populacji ogólnej. Charakteryzuje się napadami migreny z towarzyszącym jej niedowładem połowicznym. Wyróżnia się jej dwa rodzaje: 

• rodzinną; 
• sporadyczną. 

W postaci rodzinnej choroba występuje u przynajmniej jednego krewnego pierwszego lub drugiego stopnia. Może pojawić się w każdym wieku, choć najczęściej pierwsze objawy uwidaczniają się już w drugiej dekadzie życia. Częstotliwość występowania objawów jest uwarunkowana osobniczo i może wynosić od 2. do ponad 100. w ciągu całego życia. 

Objawy migreny hemiplegicznej 

Ataki migreny hemiplegicznej muszą spełniać definicję migreny z aurą, co oznacza, że przed pojawieniem się bólu głowy u pacjenta występują inne objawy. Jednym z nich zawsze jest w pełni przemijający niedowład kończyn, któremu towarzyszą inne objawy ogniskowe, takie jak: 

• zaburzenia czucia; 
• zaburzenia wzroku; 
• zaburzenia mowy przypominające dyzartrię lub afazję. 

Niekiedy u pacjentów występują również tzw. objawy pniowe, np. utrata równowagi czy układowe zawroty głowy. Cechą charakterystyczną jest to, że objawy migreny porażennej ustępują w pełni do 72. godzin. U wielu osób ataki migreny hemiplegicznej wywołują lęk, ponieważ łatwo pomylić je z udarem mózgu. 

Rozpoznanie migreny hemiplegicznej 

Brakuje narzędzi, które pozwoliłyby na odróżnienie migreny porażennej od udaru mózgu lub przemijającego niedotlenienia mózgu. Dlatego w przypadku wystąpienia napadu bardzo ważna jest diagnostyka mająca na celu potwierdzenie lub wykluczenie chorób krążeniowo-mózgowych. Migrena z objawami ruchowymi jest zawsze jednostronna (obejmuje np. lewe ramię i lewą nogę albo wyłącznie jedno ramię). 

Nie są też znane przyczyny występowania hemiplegicznej migreny. Zostało potwierdzone, że w przypadku postaci rodzinnej jej przyczyną są wady w obrębie chromosomów 1. oraz 19. W niektórych przypadkach nie stwierdza się jednak tej zależności, więc najprawdopodobniej również inne nieprawidłowości w budowie materiału genetycznego mogą mieć ten sam efekt. 

Leczenie migreny hemiplegicznej 

Próby leczenia migreny hemiplegicznej podejmuje się na kilka sposobów. Pacjentom są przepisywane: 

• leki antydepresyjne z grupy TCA (ang. Tricyclic Antidepressants) oraz SNRI (ang. Serotonin Norepinephrine Reuptake Inhibitor); 
• leki hipotensyjne, w tym beta-blokery oraz blokery kanałów wapniowych; 
• leki przeciwpadaczkowe; 
• antagoniści CGRP (ang. Calcitonin Gene-Related Peptide). 

Przed rozpoczęciem kuracji należy koniecznie zasięgnąć porady lekarza odnośnie do potencjalnych efektów ubocznych poszczególnych grup leków, choć praktycznie zawsze i tak będą to preparaty na receptę. Niestety nie ma sposobów na uniknięcie ataków migreny hemiplegicznej, choć przyjmowanie leków pozwala złagodzić jej objawy. 

Bibliografia: 

1. Siemiński M., Migrena przedsionkowa, CNS Reviews 2019, vol. 3, no. 3, 197-203. 
2. Kozubski W. i in., Migrena i bóle głowy, Polski Przegląd Neurologiczny 2010, tom 6, supl. A. 
3. Prusiński A., Bóle głowy — wybrane problemy, Polski Przegląd Neurologiczny 2008, tom 4, nr 1.