Żywność wysoko przetworzona zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci. Zagrożone są szczególnie kobiety

Spożywanie żywności wysoko przetworzonej, takiej jak gotowe dania, słodycze, chipsy czy napoje gazowane może znacząco zwiększać ryzyko przedwczesnej śmierci. Szczególnie niepokojące są wyniki dotyczące kobiet, u których ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych jest wyższe w porównaniu z mężczyznami.

Wysoko przetworzona a ryzyko wczesnego zgonu

Wysoko przetworzone produkty spożywcze, takie jak przekąski, słodycze, napoje gazowane czy gotowe dania stanowią wygodne rozwiązanie dla wielu osób. Są to jednak produkty, które przeszły wiele etapów obróbki przemysłowej, a w ich składzie znajdują się liczne dodatki chemiczne, konserwanty, emulgatory czy sztuczne aromaty. Przykładami takich produktów są mrożone pizze, batony, chipsy, zupy w proszku, napoje energetyczne czy słodzone jogurty. Charakteryzują się one wysoką zawartością tłuszczu, cukru i soli, a jednocześnie niską ilością składników odżywczych, takich jak błonnik, witaminy i minerały.

Niestety, jak wskazują najnowsze badania, dieta bogata w przetworzone produkty może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Naukowcy dowiedli, że ich nadmierne spożycie jest bezpośrednio powiązane z podwyższonym ryzykiem przedwczesnej śmierci. Eksperci podkreślają, że kobiety są szczególnie narażone. Badacze swoje wnioski opublikowali w renomowanym czasopiśmie naukowym Clinical Nutrition.

Uczestnicy badania byli podzieleni na grupy w zależności od ilości spożywanych produktów wysoko przetworzonych, a następnie analizowano dane o ich stanie zdrowia, śmiertelności oraz przyczynach zgonów. W badaniu uczestniczyło 27 670 osób, których nawyki żywieniowe oraz stan zdrowia były monitorowane przez ponad 23 lata. 60,7 proc. badanych stanowiły kobiety, a średni wiek uczestników wynosił 58 lat. Naukowcy do testów wykorzystali dane uzupełniające z badania kohortowego Malmo Diet and Cancer (MDC). Wśród badanych na przestrzeni lat z powodu chorób przewlekłych, w tym nowotworów  zmarło 3938. Choroby układu krążenia odpowiadały za zgony 3709 osób, układu oddechowego – 758 badanych. Ponadto 3672 zgonów zakwalifikowano jako przedwczesną śmierć.

Płatki śniadaniowe i napoje głównymi zagrożeniami

Naukowcy wykazali, że osoby, które regularnie spożywały największe ilości produktów wysoko przetworzonych, miały wyższe ryzyko przedwczesnej śmierci. Było to szczególnie zauważalne w przypadku chorób układu krążenia i chorób układu oddechowego. Nie stwierdzono jednak istotnego związku ze śmiertelnością z powodu raka. Jak podkreślili eksperci, każdy dodatkowy wzrost spożycia żywności przetworzonej wiązał się także ze zwiększonym ryzykiem przedwczesnej śmierci.

W badaniu zidentyfikowano także 900 metabolitów, z czego 93 były bezpośrednio związane ze spożyciem żywności wysoko przetworzonej i drastycznie zwiększały ryzyko śmiertelności. Jak wskazano, wyższe spożycie tych produktów było powiązane z niekorzystnymi profilami lipidowymi, w tym obniżonym HDL i zwiększonym LDL.

Badacze wskazali także, że głównymi produktami wysoko przetworzonymi spożywanymi przez uczestników testów były płatki śniadaniowe (26 proc.), napoje (23,3 proc.), produkty słodkie (18,4 proc.), sosy (15,5 proc.) oraz mięso i ryby (13,6 proc).

Kobiety szczególnie narażone

Najbardziej niepokojące wyniki zaobserwowano w grupie kobiet. Okazało się, że były one szczególnie narażone na zwiększone ryzyko śmierci z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Jak wskazali eksperci, spożywanie żywności przetworzonej wykazywało wśród pań liniową zależność ze śmiertelnością. W grupie mężczyzn przebiegała ona zgodnie z krzywą w kształcie litery J, co sugeruje różne ryzyko śmiertelności w zależności od płci.

Badacze podkreślają, że dokładne mechanizmy stojące za tym zjawiskiem wymagają dalszych badań. Sugerują jednak, że różnice metaboliczne oraz hormonalne mogą wpływać na większą podatność kobiet na negatywne skutki wynikające z diety opartej na przetworzonych produktach.

Podkreślają także konieczność zwiększenia świadomości społecznej na temat negatywnych skutków zdrowotnych wynikających z regularnego spożycia przetworzonych produktów i apelują o promowanie zdrowszych, naturalnych alternatyw żywieniowych.