Mity dotyczące cyklu menstruacyjnego, w które wiele z nas wciąż wierzy. Najwyższy czas je obalić

„Czas skończyć ze szkodliwymi mitami dotyczącymi cyklu menstruacyjnego, które od lat szkolnych przewijają się w twojej głowie, mediach itd.” – pisze w swojej książce „W harmonii z cyklem. Kompletny przewodnik po miesiączce i zdrowiu kobiety” Dominika Czajka – dietetyk kliniczna specjalizująca się w endokrynologii ginekologicznej. Hello Zdrowie objęło ten poradnik swoim matronatem medialnym. Przeczytaj fragment poświęcony często powtarzanym mitom.

Istnieje „idealny” 28-dniowy cykl

Czy wiesz, że zaledwie 13% kobiet ma 28-dniowe cykle?

Wiem, że uczyli nas w szkole, że tyle on powinien trwać, ale nie do końca tak jest. Długość cyklu może być różna u każdej kobiety i może się wahać od 21 do 35 dni. Sytuacja wygląda jeszcze inaczej u nastolatek, których cykle mogą mieć długość od 21 do 45 dni, co jest normalne i nie należy tego regulować. Poza tym długość cyklu nie jest wystarczającym parametrem, żeby ocenić, czy cykl jest „idealny”. O tym przekonasz się w rozdziale 6.

Menstruacja nie jest do niczego potrzebna

Czy naprawdę potrzebujesz miesiączki? Nie chodzi o samo krwawienie, ale o hormony, których potrzebujesz. I nie chodzi o zajście w ciążę, ale o to, że zdrowie Twojego serca, mózgu, kości, skóry, układu odpornościowego, metabolizmu i całego organizmu zależy od hormonów.

Jak to działa? Jeśli miesiączkujesz regularnie, masz regularną owulację, to poszczególne hormony spełniają swoje funkcje.

Estrogeny podnoszą poziom serotoniny, dopaminy, oksytocyny, więc wpływają na Twój nastrój i sprawiają, że jesteś zmobilizowana do działania, rozwiązywania problemów, masz lepszą koncentrację. Wpływają też na utrzymanie stabilnego poziomu cukru we krwi, zwiększając wrażliwość na insulinę.

Progesteron pobudza do pracy tarczycę, która jest odpowiedzialna za metabolizm całego ustroju. Hormon ten zmniejsza stany zapalne, chroni przed nowotworami, chorobami serca. Równoważy estrogeny, dlatego ma działanie uspokajające układ nerwowy i wyciszające, dzięki czemu po owulacji śpisz lepiej niż w pierwszej fazie cyklu.

Testosteron odpowiada oczywiście za poziom libido, ale też za pewność siebie, humor czy budowanie mięśni.

BA! KAŻDA owulacja w wieku reprodukcyjnym to swego rodzaju lokata na lata menopauzy. Im więcej progesteronu „odłożonego na lokatę” po owulacji, tym mniej nieprzyjemnych objawów związanych z menopauzą.

To tylko wierzchołek góry lodowej benefitów, jakie daje Ci miesiączka i regularna owulacja. Więc odpowiedź jest prosta: TAK, NAPRAWDĘ POTRZEBUJESZ MENSTRUACJI.

Czy tak samo to działa podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej?

Nie! Nie korzystasz z benefitów, jakie dają hormony płciowe, bo antykoncepcja wyłącza wszystkie hormony na czas jej stosowania.

Czy krwawienie podczas przyjmowania tabletek jest potrzebne?

Nie! Ma ono wyłącznie na celu dawać złudne uczucie, że Twój organizm pracuje tak jak powinien i krwawienie pojawia się regularnie co 28 dni. W rzeczywistości nie możemy tego krwawienia nawet nazwać miesiączką, bo miesiączka pojawia się, jeśli jest owulacja, a antykoncepcja hormonalna ma na celu ją zahamować. Pamiętaj, że jest to krwawienie wynikające z odstawienia, a nie miesiączka.

Owulacja występuje zawsze w dniu 14.

Owulacja może pojawiać się pomiędzy 10. a 23. dniem cyklu, średnio występuje ok. 15. dnia. U każdej kobiety, w zależności od długości cyklu i poszczególnych faz, owulacja może występować innego dnia i nie musi to być 14. dzień. Mało tego; w każdym cyklu punkt kulminacyjny, czyli owulacja, może mieć miejsce innego dnia. Z tego właśnie powodu zachęcam Cię do obserwowania swojego organizmu, bo z miesiąca na miesiąc może on funkcjonować inaczej. Co więcej, przy skróconych lub wydłużonych cyklach owulacja może pojawiać się nawet 8. dnia cyklu lub później niż 25. dnia cyklu.

Możesz zajść w ciążę każdego dnia cyklu

Kobieta jest płodna mniej więcej 6 dni w całym cyklu, a nie każdego dnia. Ciąża jest możliwa tylko w krótkim oknie płodnościowym w trakcie całego cyklu. To okno rozpoczyna się na kilka dni przed owulacją, średnio trwa 6 dni. Dlaczego akurat tyle? Dlatego, że nasienie jest w stanie przetrwać w pochwie ok. 5 dni, za sprawą płodnego śluzu. Jeśli do tych 5 dni doliczymy żywotność uwolnionej podczas owulacji komórki jajowej, czyli ok. 24 godzin, to łącznie mamy właśnie 6 dni. Ta liczba płodnych dni może być krótsza lub dłuższa (maksymalnie 8 dni). Wszystko zależy od produkcji płodnego śluzu.

Nawet jeśli obserwujesz obecność śluzu szyjkowego po potwierdzonej owulacji, w fazie lutealnej, to ciąża NIE JEST możliwa. Żeby doszło do zapłodnienia, konieczna jest owulacja, czyli uwolnienie komórki jajowej, a to zachodzi tylko raz w trakcie jednego cyklu menstruacyjnego.

Tabletki antykoncepcyjne regulują miesiączki

Jeśli Twoje cykle są nieregularne albo miesiączka w ogóle się nie pojawia, to antykoncepcja hormonalna nie rozwiąże tego problemu. Po pierwsze dlatego, że to nie eliminuje przyczyny problemu, a po drugie, tabletki antykoncepcyjne NIE WYWOŁUJĄ OKRESU. To, co wywołują, to krwawienie wynikające z odstawienia (ang. withdrawal bleeding), jednak nie można tego nazwać miesiączką.

Z definicji miesiączka doprowadza do owulacji, a większość form antykoncepcji hormonalnej ma przede wszystkim zablokować możliwość owulacji (całkowicie lub częściowo), żeby nie doszło do zapłodnienia. Ba, pierwsze tabletki antykoncepcyjne wprowadzone na rynek (enovid-10) w latach 60. ubiegłego wieku nie wywoływały krwawienia co 28 dni. Sprawiło to, że kobiety nie chciały ich przyjmować, bo czuły, że coś jest z nimi nie tak. Dlatego zmieniono formułę, żeby było uczucie, że hormony „pracują” jak należy.

To krwawienie występujące u Ciebie co 28 dni podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej daje Ci złudne wrażenie, że pojawia się regularnie, ale w rzeczywistości nie dlatego, że Twoje hormony zostały ustabilizowane. Gospodarka hormonalna w trakcie przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych jest po prostu wyłączona.

Czy tabletki wyregulują miesiączki i hormony? Nie! Czy są skuteczną formą antykoncepcji? Tak! Jeśli nie ustalisz przyczyny nieregularnych cykli, to po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej problem powróci. Jeśli ten problem Cię dotyczy, zapraszam do rozdziału 7. o zaburzeniach hormonalnych.

Antykoncepcja hormonalna reguluje hormony

Być może zburzyłam Twój światopogląd, ale prawda jest taka, że tabletki antykoncepcyjne niczego nie regulują, tylko wyłączają hormony na czas ich przyjmowania!

Raz jeszcze powtórzę, żeby ta informacja nigdzie Ci nie umknęła: tabletki antykoncepcyjne nie regulują hormonów, tylko je wyciszają na czas przyjmowania! Nie jest to rozwiązanie problemu, lecz zamiatanie go pod dywan, a po ich odstawieniu problem wróci. Często ze zdwojoną siłą.

Jeśli masz zaburzenia hormonalne, to pierwsze, co powinnaś zrobić, to zastanowić się nad przyczyną ich pojawienia się i na podstawie tego zaplanować dalsze postępowanie. Więcej o najpowszechniejszych problemach hormonalnych i skutecznych sposobach postępowania w rozdziale 7.

Chcesz wiedzieć więcej? Koniecznie przeczytaj „W harmonii z cyklem. Kompletny przewodnik po miesiączce i zdrowiu kobiety”.

„W harmonii z cyklem. Kompletny przewodnik po miesiączce i zdrowiu kobiety”, Wydawnictwo Sensus, premiera 28 stycznia 2025