Jak wygląda atak paniki? To czujesz, gdy strach przejmuje kontrolę
Zrozumienie, jak wyglądają ataki paniki, jest kluczowe dla ich rozpoznania i radzenia sobie z nimi w odpowiedni sposób. Są to nagłe epizody intensywnego lęku, które mogą wystąpić bez wyraźnej przyczyny. Charakteryzują się gwałtownym początkiem i różnorodnymi objawami somatycznymi oraz psychicznymi.
Skąd wzięło się pojęcie „atak paniki”?
Pojęcie „atak paniki” (ang. panick attack) wywodzi się z badań nad zaburzeniami lękowymi prowadzonymi w XX wieku. Oczywiście objawy paniki opisywane były w literaturze od niepamiętnych czasów, ale oficjalny termin pojawił się dopiero w 1971 roku w klasyfikacji Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (APA).
Wprowadzono go w ramach prac nad DSM-III (Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Psychicznych, trzecia edycja) opublikowanego w 1980 roku. Termin ten został opracowany w kontekście badań nad lękiem przeprowadzonych m.in. przez Donalda F. Kleina, który badał związek między atakami paniki a zaburzeniami lękowymi. Klein zasugerował, że napady nie są jedynie objawami nerwicy, jak wcześniej uważano, lecz mogą stanowić odrębne zaburzenie.
Jak wygląda atak paniki? Na co zwrócić uwagę?
Atak paniki to nagłe uczucie przemożnego, trudnego do opisania lęku lub dyskomfortu, które osiąga szczyt w ciągu kilku minut. Osoba doświadczająca ataku odczuwa silne objawy fizyczne, takie jak pocenie się, duszności i przyspieszone bicie serca, co prowadzi do przekonania o wystąpieniu poważnego problemu zdrowotnego o podłożu fizycznym.
Objawy ataku paniki są różne, tak jak różni są wszyscy ludzie na świecie. Jednak niektóre elementy powtarzają się we wszystkich przypadkach, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Do najbardziej charakterystycznych dolegliwości związanych z ciałem można zaliczyć:
- kołatanie serca – uczucie szybkiego lub nieregularnego bicia serca,
- pocenie się – nadmierne wydzielanie potu, często kompletnie niezwiązane z temperaturą panującą w otoczeniu,
- drżenie lub dygotanie – niekontrolowane drżenie ciała lub jego części, np. dłoni,
- duszności – trudności w oddychaniu lub tzw. brak tchu,
- ból i dyskomfort w klatce piersiowej – bardzo łatwo pomylić go z zawałem serca, ponieważ często dochodzi do niego drętwienie ramienia,
- zawroty głowy,
- nudności i mdłości – mogą pojawić się odruchy wymiotne,
- uderzenia gorąca lub dreszcze – nagłe odczucie ciepła lub zimna, w niektórych przypadkach występujące naprzemiennie.
Oprócz bolesnych i nieprzyjemnych objawów fizycznych, atakom paniki towarzyszą też symptomy psychiczne, takie jak:
- lęk przed utratą kontroli – intensywne, paraliżujące uczucie, że nie jesteś w stanie zarządzać własnym ciałem, myślami i zachowaniem (np. boisz się, że zaczniesz krzyczeć, czujesz się zamknięta we własnym ciele, które dosłownie przestaje cię słuchać),
- lęk przed śmiercią – absolutne i całkowicie irracjonalne przekonanie o nadchodzącej śmierci,
- derealizacja – uczucie nierealności otaczającego cię świata,
- depersonalizacja – poczucie oderwania nie tylko od własnego umysłu, ale też ciała.
Bibliografia:
- American Psychiatric Association, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.), APA Publishing, Arlington 2013.
- Craske M. G., Kircanski K., Epstein A., Wittchen H. U., Pine D. S., Lewis-Fernández R., Hinton D., Panic disorder: A review of DSM-IV panic disorder and proposals for DSM-V, Depression and Anxiety 2010, 27: 93-112.
- https://www.openstax.org/books/psychologia-polska/pages/15-4-zaburzenia-lekowe [dostęp 23.02.2025].
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Jak przeprowadzić test na atak paniki? Skąd biorą się takie problemy?
Atak paniki podczas rezonansu magnetycznego. Jak sobie z nim radzić?
Ile trwa atak paniki i jak sobie z nim radzić? Praktyczny przewodnik
Polska, kraj hipochondryków. „Wiele osób nigdy nie poznaje diagnozy, bo nie trafiają do psychiatry”
się ten artykuł?
