Wirusowe zapalenie spojówek, czyli choroba atakująca oczy

Wirusowe zapalenie spojówek to choroba najczęściej wywoływana przez adenowirusy. Nierzadko pojawia się w trakcie lub po wyleczeniu przeziębienia bądź grypy. W niektórych przypadkach występuje jednak solo. W tym artykule opisujemy objawy wirusowego zapalenia spojówek, sposoby jego leczenia, a także jak odróżnić je od jego bakteryjnej odmiany. 

Czym jest wirusowe zapalenie spojówek? 

Wirusowe zapalenie spojówek to zakaźna choroba, która atakuje spojówkę (błonę śluzową oka, chroniącą je m.in. przed różnego rodzaju urazami i pokrywającą wewnętrzną część powieki oraz fragment gałki ocznej). Może utrzymywać się aż do trzech tygodni, nierzadko ustępuje jednak po jednym lub dwóch. Czasem atakuje jedno oko, innym razem rozprzestrzenia się na oba. Warto dodać, że jest to najczęstszy rodzaj zapalenia spojówek. 

Objawy wirusowego zapalenia spojówek 

Objawy wirusowego zapalenia spojówek zależą od typu choroby. Najczęściej pojawiają się jednak takie symptomy jak: 

• obrzęki powiek, 
• pieczenie lub swędzenie oczu, 
• łzawienie, 
• przekrwienie spojówek, 
• powiększone przyuszne węzły chłonne,  
• światłowstręt (w niektórych przypadkach). 

Epidemiczne zapalenie spojówek objawia się poprzez: 

• przezroczystą lub żółtą wydzielinę z oka, 
• podrażnienie oczu, 
• swędzenie oczu, 
• światłowstręt, 
• niewyraźne widzenie, 
• mocne łzawienie, 
• przekrwienie spojówek, 
• obrzęk spojówek, 
• uczucie ciała obcego w oku, 
• opadnięcie górnej powieki. 

Ważne jest to, że w takiej sytuacji na początku infekcja atakuje jedno oko, a potem także i drugie. Ponadto choroba może objąć tutaj rogówkę i doprowadzić do długotrwałych problemów ze wzrokiem. W przypadku prostego grudkowego zapalenia spojówek symptomy są nieco łagodniejsze. Wymienia się tutaj: 

• zaczerwienienie powiek, 
• przekrwienie powiek, 
• pieczenie, swędzenie i szczypanie powiek, 
• pęcherzyki na spojówce, 
• podrażnienie oka, 
• łzawienie. 

Kolejną odmianą choroby jest gorączka gardłowo-spojówkowa, podczas której można zaobserwować: 

• wysoką gorączkę, 
• łzawienie, 
• swędzenie oczu, 
• obrzęk powiek, 
• powiększenie przyusznych węzłów chłonnych.

Przyczyny zapalenia spojówek 

Wirusowe zapalenie spojówek wywołują najczęściej:

• adenowirusy, doprowadzające do omawianej choroby w większości przypadków,
• pikornawirusy, np. wirus Coxsackie A24, enterowirus 70,
• herpeswirusy, np. wirus opryszczki pospolitej, wirus ospy wietrznej i półpaśca, wirus Epsteina-Barra.

Leczenie wirusowego zapalenia spojówek 

Najczęściej lekarze wdrażają leczenie w przypadku poważniejszych odmian choroby. Zazwyczaj przepisują krople na wirusowe zapalenie spojówek, w których znajduje się gancyklowir. Nierzadko doradzają pacjentom też tzw. sztuczne łzy, czyli nawilżające krople do oczu. Jeżeli u pacjentów występuje światłowstręt, lekarz może przepisać także leki z kortykosteroidami.

Czym jeszcze leczyć wirusowe zapalenie spojówek? W niektórych przypadkach ulgę mogą przynieść chłodne okłady na okolice oczu. Dobrze jest również wyrzucić lub porządnie umyć soczewki kontaktowe, które miały styczność ze zmienionym chorobowo okiem, aby nie doprowadzić do ponownej infekcji. Przez czas choroby najlepiej również wstrzymać się z wykonywaniem makijażu oka. Jeśli chodzi o łagodniejsze przypadki, choroba ustępuje samoistnie i nie trzeba decydować się na leczenie, choć można wypróbować opisane domowe sposoby.

Czy zapalenie spojówek o podłożu wirusowym jest zaraźliwe? 

Zastanawiasz się, czy wirusowe zapalenie spojówek jest zaraźliwe? Odpowiedź brzmi – tak. Choroba rozprzestrzenia się w wyniku kontaktu z wydzielinami chorej osoby – bezpośrednio lub pośrednio, poprzez ślinę, łzy czy śluz z pochwy. Czasem też przenosi się poprzez styczność z przedmiotami, z którymi kontakt miała chora osoba. Jak długo zaraża wirusowe zapalenie spojówek? Jak się okazuje, może to trwać aż 3 tygodnie od wystąpienia pierwszych objawów lub krócej. Innymi słowy, przez cały okres trwania choroby.

Zapalenie spojówek o podłożu wirusowym u dzieci 

Zapalenie spojówek o podłożu wirusowym u dzieci pojawia się rzadziej niż to bakteryjne, natomiast trwa dłużej. Często występuje ono w formie gorączki gardłowo-spojówkowej. Zazwyczaj atakuje maluchy, które są nieco „na bakier” z higieną i stale pocierają oczy. W wielu przypadkach choroba ta pojawia się u młodych pacjentów, którzy zmagają się z różnymi infekcjami dróg oddechowych. Jeśli chodzi o objawy, są one bardzo podobne do tych występujących u dorosłych. Warto dodać, że ze względu na dużą zaraźliwość choroba ta nierzadko dopada dzieci w szkołach i przedszkolach.

Zapalenie spojówek – wirusowe czy bakteryjne? 

Jak odróżnić od siebie oba typy zapalenia spojówek? Różnica polega przede wszystkim na tym, że przy bakteryjnej odmianie wydzielina z oka jest bardziej ropna oraz obfita, natomiast przy wirusowym zapaleniu raczej rzadka, ale wodnista bądź śluzowa. Co więcej, bakteryjne zapalenie spojówek trwa zwykle krócej – utrzymuje się maksymalnie 2 tygodnie, a zwykle mija po 5-7. dniach. Przy tej odmianie choroby nie występuje również charakterystyczne odczucie ciała obcego w oku, które pojawia się przy zapaleniu spojówki o podłożu wirusowym. 

Bibliografia:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470271/ [dostęp 19.10.23].
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541034/ [dostęp 19.10.23].
3. Muto T., Imaizumi S., Kamoi K., Viral Conjunctivitis, Viruses, 2023, 15(3), s. 676.