Metoda Affolter wspiera rozwój percepcji i koordynacji ruchowej 

Rehabilitacja osób z zaburzeniami neurologicznymi stanowi duże wyzwanie. W przypadku pacjentów po udarach, z urazami mózgu czy zaburzeniami rozwojowymi, istotne jest nie tylko przywrócenie im sprawności ruchowej, ale także poprawa percepcji oraz integracji sensorycznej. Metoda Affolter, oparta na prowadzeniu pacjenta poprzez dotyk i doświadczanie, jest jednym z podejść, które pozwala na skuteczne usprawnienie codziennego funkcjonowania. 

Czym jest metoda Affolter? 

Metoda Affolter to podejście terapeutyczne skoncentrowane na wspieraniu osób z zaburzeniami percepcji i koordynacji ruchowej. Twórczynią metody jest Felicja Affolter, która określiła tę technikę jako sposób stymulacji sensorycznej poprzez prowadzenie rąk pacjenta i angażowanie go w codzienne czynności. 

Podstawowym założeniem jest to, że ruch powinien wynikać z interakcji z otoczeniem, a nie być jedynie mechanicznym powtarzaniem określonych sekwencji. W opinii Affolter, i trudno się z tym nie zgodzić, to właśnie podejmowana aktywność jest warunkiem uczenia się. 

Zastosowanie metody Affolter w praktyce 

Jak pisze Szeler w artykule pt. „Wybrane metody terapii osób dotkniętych autyzmem w świetle literatur”, Felicja Affolter w swojej metodzie skupia się na wspieraniu pacjenta w pokonywaniu wyzwań dnia codziennego. Są nimi celowe, zgodne z intencją ruchy dłoni i poznawanie swojego zachowania. Dlatego metoda ta znajduje zastosowanie przede wszystkim w terapii osób, dla których takie aktywności są trudne: 

• po udarach i urazach mózgu, 
• z zaburzeniami neurorozwojowymi (np. autyzm), 
• z trudnościami w koordynacji ruchowej. 

Celem terapii prowadzonej tą metodą jest poprawa zdolności do koordynacji przestrzennego ruchu rąk oraz usprawnienie wykonywania codziennych czynności, takich jak jedzenie, ubieranie się czy pisanie. 

Przebieg terapii – ćwiczenia i techniki 

Terapia Affolter opiera się na bezpośrednim prowadzeniu pacjenta poprzez dotyk. Wspomniana wyżej Szeler opisuje, że terapeuta kładzie swoje dłonie na dłoniach pacjenta i wywiera delikatny nacisk, ukierunkowując ich ruch. Nie robi tego jednak na siłę ani wbrew osobie poddawanej terapii – po pierwszym dotyku czeka, czy pacjent wykaże przyzwolenie na pokierowanie. Wszystko po to aby dać poczucie, że nie jest bierny i że to on decyduje o ruchu dłoni i ich działaniu, jest to jego wysiłek.  

Ponadto należy wziąć pod uwagę, że niektóre zaburzenia zwiększają wrażliwość, także wrażliwość dotykową (np. autyzm). Zbyt gwałtowny kontakt fizyczny i nachalne kierowanie mogłyby w takim przypadku wywołać panikę. 

Wraz z czasem terapeuta wycofuje się z udzielanego wsparcia. To znak, że pacjent w coraz większym stopniu przejmuje kontrolę nad swoim zachowaniem – staje się samodzielny. Jest to też sygnał, w przypadku osób ze spektrum autyzmu, że pokonują lęk przed dotykaniem. Co ważne, terapia odbywa się w realnych sytuacjach, które praktykowane są na co dzień, np. dotykanie i manipulowanie owocami. 

Skuteczność metody Affolter 

Badania i praktyka kliniczna wskazują na wysoką skuteczność metody Affolter, szczególnie w przypadku pacjentów z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Zalety terapii to: 

• zwiększenie samodzielności pacjenta, 
• poprawa percepcji przestrzennej i ruchowej, 
• lepsza kontrola nad rękami i dłońmi, 
• zintegrowanie wzroku i ruchu ręki. 

Choć metoda wymaga czasu i regularności, jej efekty mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Ważne jednak, aby pamiętać w jej trakcie o przerwach na odpoczynek. Zapobiega to przestymulowaniu pacjenta poddawanego terapii, zwłaszcza na jej początku. 

Bibliografia: 

1. Marciniak-Paprocka K., Metody pracy z osobami z niepełnosprawnościami – raport z badań pilotażowych, Szkice i rozprawy 2018, nr 18, s. 203-214. 
2. Szeler K., Wybrane metody terapii osób dotkniętych autyzmem w świetle literatur, Pedagogika Christiana 2007, nr 2(20), s. 113-127. 
3. Tsirigotis K., Lewik-Tsirigotis E., Dydyna K., Autyzm w rodzinie – problemy i próby pomocy, Pedagogika Rodziny 2012, nr 2, s. 78-100.