Aspiryna może zatrzymać przerzuty raka. Odkrycie naukowców daje szansę milionom chorych

Naukowcy odkryli, w jaki sposób kwas acetylosalicylowy, zwany potocznie aspiryną, może powstrzymywać rozprzestrzenianie się nowotworów. To kolejny, zaskakujący efekt stosowania tego popularnego środka na przeziębienie. Odkrycie rozpala wyobraźnię, ale to dopiero początek drogi do stworzenia bezpiecznego leku. Badacze zalecają spokój i niepodejmowanie leczenia na własną rękę.

Mechanizm działania aspiryny na komórki nowotworowe

Naukowcy z Cambridge dokonali odkrycia przypadkowo, prowadząc inne badania poświęcone reakcji układu odpornościowego na przerzuty nowotworów. Jak się okazało, takie działanie wykazuje tromboksan A2 (TXA2) obecny w płytkach krwi, który hamuje działanie limfocytów T. Aspiryna z kolei zmniejsza produkcję TXA2, dzięki czemu limfocyty T mogą skuteczniej eliminować komórki nowotworowe, zwłaszcza te przerzutowe, szukające nowego miejsca w organizmie.

Eksperymenty prowadzone na myszach chorych na czerniaka potwierdziły wpływ podawania niewielkich dawek aspiryny na ograniczenie przerzutów, zwłaszcza na etapie bardzo początkowym, np. od razu po operacjach nowotworów.

„To był moment Eureka. Było to całkowicie nieoczekiwane odkrycie, które skierowało nas na zupełnie inną ścieżkę badań, niż się spodziewaliśmy” – mówi jedna z badaczek, dr Jie Yang.

Leki wykorzystujące potencjał aspiryny

Czy to znaczy, że aspiryna może być skuteczną odpowiedzią na ograniczanie rozprzestrzeniania się nowotworów w organizmie? Do tego droga jest jeszcze bardzo daleka.

Wyzwaniem będzie ustalenie, w jaki sposób dawkować aspirynę, by była bezpieczna dla organizmu człowieka. Nie od dziś wiadomo, że aspiryna nie jest wolna od skutków ubocznych, takich jak krwawienia wewnętrzne czy udary. Nie wiadomo też jeszcze, czy oddziaływanie kwasu acetylosalicylowego będzie takie samo w przypadków wszystkich rodzajów nowotworów, czy tylko części z nich. „Jeśli jesteś pacjentem chorym na raka, nie spiesz się jeszcze do lokalnej apteki, aby kupić aspirynę, ale raczej aktywnie rozważ udział w trwających lub nadchodzących badaniach aspiryny” – studzi nadzieje chorych na tanią i łatwo dostępną terapię prof. Mangesh Thorat, chirurg i badacz raka z Queen Mary University of London.

Badacze są jednak pewni, że w dłuższej perspektywie zostaną opracowane nowe leki, które wykorzystają potencjał aspiryny.

Aspiryna w leczeniu raka jelita grubego i jajników

Badania nad wpływem aspiryny na rozwój nowotworów są prowadzone od lat. Kilka lat temu dowiedziono, że przyjmowanie jej może hamować postęp raka jelita grubego i innych chorób o charakterze zapalnym, ale przeszkodą były skutki uboczne.

„Powodem, dla którego obecnie nie stosuje się aspiryny w celu zapobiegania tym chorobom, jest to, że przyjmowanie zbyt dużej ilości substancji przeciwzapalnych powoduje powstawanie ubytków śluzówki żołądka, problemy żołądkowo-jelitowe i inne niepożądane efekty uboczne” – tłumaczył wówczas dr Ajay Goel, jeden z autorów badania przeprowadzonego w centrum Medycznym City of Hope USA.

Wyniki opublikowano w styczniu 2020 roku w czasopiśmie Carcinogenesis.

W 2023 roku ogłoszono także wyniki badań, które potwierdzają, że aspiryna może wydłużyć życie pacjentek z rakiem jajnika. Prowadzono także obiecujące badania nad regularnym zażywaniem kwasu acetylosalicylowego przez kobiety zagrożone rodzinnie tym nowotworem.

Kwas acetylosalicylowy w naturalnej, roślinnej postaci był znany i stosowany już w starożytności. Preparaty z bogatej w salicylany kory wierzby wykorzystywano do obniżania gorączki i łagodzenia bólu. Skład chemiczny tego związku ustalono w drugiej połowie XIX wieku, co otworzyło drogę do produkcji znanych nam obecnie tabletek.

Źródła: CNN, Nature, Journal of Clinical Onkology