Wirus HPV u mężczyzn. Objawy, które powinny cię zaniepokoić

Wirus HPV jest odpowiedzialny za rozwój wielu chorób nie tylko u kobiet, ale też u mężczyzn. Jak można przeczytać w czasopiśmie „Ginekologia po Dyplomie”, aż 80% osób aktywnych seksualnie jest nosicielem tego patogenu. Objawy zakażenia HPV u mężczyzn mogą wskazywać łagodne zmiany (tzw. kłykciny kończyste) lub stany nowotworowe, w tym raka prącia czy raka odbytu.  Jakie symptomy daje zakażenie wirusem HPV? 

Czym jest wirus HPV i jak można się nim zarazić?

Wirus HPV (ang. human papilloma virus) to patogen przenoszony przede wszystkim drogą płciową. Znanych jest blisko 200 typów HPV, które odpowiedzialne są za wywoływanie zmian skórnych, chorób jamy ustnej i przewodu pokarmowego oraz zakażeń narządów płciowych. Choć infekcje wirusem HPV najczęściej kojarzą się z ryzykiem rozwoju raka szyjki macicy u kobiet, może on prowadzić do wielu poważnych schorzeń także u mężczyzn. 

Wśród odmian wirusa HPV wyróżnia się wirusy: 

• wysokoonkogenne – o dużym potencjale onkogenności, największą rolę odgrywają wirusy 16 i 18; 
• niskoonkogenne – prowadzące do powstawania brodawek skórnych i płciowych, najczęściej występujące typy to 6 i 11. 

Ryzyko infekcji wirusem HPV wzrasta przy dużej liczbie partnerów seksualnych, ale wirus jest tak powszechny, że można się nim zarazić, mając tylko jednego partnera. Do zakażenia dochodzi nie tylko wskutek kontaktów seksualnych, ale i poprzez bezpośredni kontakt ze śliną czy skórą pokrytą zmianami chorobowymi. 

Objawy wirusa brodawczaka ludzkiego 

U osoby zakażonej wirus HPV może przez wiele lat występować w formie utajonej i nie dawać żadnych objawów. Dopiero w momencie rozpoczęcia replikacji pojawiają się pierwsze symptomy chorobowe. Rodzaj objawów zależy od typu wirusa odpowiedzialnego za zakażenie. Jakie choroby wywołuje wirus HPV u mężczyzn? 

Kłykciny kończyste 

Kłykciny kończyste, nazywane też brodawkami płciowymi, to zmiany skórne rozsiane na powierzchni żołędzi prącia, napletku lub w okolicach odbytu. Mogą mieć postać niewielkich, pojedynczych brodawek lub zlanych ze sobą kalafiorowatych guzków, nierzadko o znaczących rozmiarach. Narośl ma czerwony, różowy lub brunatny kolor. Zwykle nie powoduje bólu, jeśli nie jest podrażniona. Czasem towarzyszą jej takie objawy jak świąd, pieczenie czy kłucie. 

Nowotwory narządów płciowych, rak prącia 

Wirus HPV jest jednym z czynników ryzyka rozwoju stanów przedrakowych i rakowych u mężczyzn. Infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego zwiększa szanse zachorowania na raka prącia. Jego powstawaniu sprzyjają:  

• palenie papierosów; 
• stulejka; 
• nieodpowiednia higiena.  

Rak prącia to rzadki nowotwór (częstotliwość występowania wynosi 1:100000 w Europie), na który chorują głównie mężczyźni po 60-70 roku życia, choć coraz częściej stwierdza się go także u młodszych osób. Pierwsze objawy widać na napletku lub żołędzi prącia, bardzo często są bagatelizowane. Początkowo pojawia się małe stwardnienie, które przekształca się w coraz większy guzek. Dochodzi też do powstawania owrzodzeń oraz krwawień. 

Nowotwory głowy i szyi 

Krajowy Rejestr Nowotworów wskazuje, że aż 9% wszystkich nowotworów rozpoznawanych u mężczyzn to nowotwory głowy i szyi (dane na 2012 rok). Zakażenie wirusem HPV predysponuje do rozwoju: 

• raka płaskonabłonkowego jamy ustnej; 
• raka gardła; 
• raka krtani; 
• raka migdałków; 
• raka zatok przynosowych. 

Ze względu na umiejscowienie i niecharakterystyczne objawy nowotworu głowy i szyi rozpoznawane są z opóźnieniem. Pacjenci mogą uznać, że tak powszechne objawy jak ból gardła, chrypka czy bolesność przy przełykaniu to zakażenie dróg oddechowych. Na opóźnienie diagnozy wpływają też niewielkie rozmiary guzów czy brak bolesności zmian (np. tych umiejscowionych w obrębie szyi). Inne niepokojące zmiany to: 

• czerwony lub białawy nalot w jamie ustnej; 
• owrzodzenie, które nie chce się zagoić; 
• jednostronna niedrożność nosa lub krwista wydzielina z nosa. 

Jeśli zaobserwujesz u siebie powyższe objawy i nie ustąpią one po 3. tygodniach, koniecznie umów wizytę u lekarza. Szybko wykryty nowotwór w wielu przypadkach można skutecznie wyleczyć i uniknąć groźnych powikłań. 

Bibliografia: 

1. Hrab M., Olek-Hrab K., Kwias Z., Antczak A., Dańczak-Pazdrowska A., Rak prącia – opis przypadku i przegląd literatury, Ginekologia Polska 2012, 83, 67-70. 
2. Słomian G., Chrószcz M., Rozległe kłykciny kończyste okolicy odbytu, moszny i prącia z ogniskami raka płaskonabłonkowego – opis przypadku, Onkologia w Praktyce Klinicznej 2009, tom 5, nr 1, 33-36. 
3. Szafarowska M., Zakażenia HPV, Ginekolodia po Dyplomie 2018, 02. 
4. Raczkowska-Łabuda K., Gorzelnik A., Jadczyszyn J., Zawadzka-Głos L., HPV-zależne nowotwory głowy i szyi a 10 lat doświadczeń ze szczepionkami przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego, New Medicine 2017, 4, s. 145-157.