Wszystko, co musisz wiedzieć o zakażeniu wirusem HPV-16

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) ma ponad 200 różnych odmian. Wiele z nich nie stanowi większego zagrożenia dla człowieka – odpowiadają za pojawianie się na skórze niewielkich zmian, znanych jako brodawki lub kurzajki. Jednak niektóre odmiany, w tym HPV-16, wiążą się z większym ryzykiem zdrowotnym. Dowiedz się więcej na temat typu 16 HPV. Jakie mogą być skutki zakażenia tym patogenem?
Wirus brodawczaka ludzkiego HPV-16. Co to za odmiana?
HPV-16 jest uznawany za jedną z najbardziej onkogennych odmian wirusa brodawczaka ludzkiego. Oznacza to, że zakażenie może prowadzić do rozwoju nowotworów, szczególnie raka szyjki macicy – jak można przeczytać na stronie szczepienia.info, wirusy HPV typu 16 i 18 powodują ok. 70% wszystkich przypadków tej choroby. Oprócz tego, niezależnie od płci może on wywołać także nowotwory:
- odbytu,
- jamy ustnej,
- okolic głowy oraz szyi,
- u kobiet dodatkowo pochwy i sromu,
- u mężczyzn raka prącia.
Niestety wirus HPV-16 rzadko powoduje widoczne objawy. Wielu ludzi może być jego nosicielami, nie zdając sobie z tego sprawy, co wiąże się z ryzykiem przeniesienia patogenu na kolejne osoby. Od momentu zakażenia do ujawnienia się wirusa może upłynąć nawet kilkadziesiąt lat.
Jak można zarazić się typem 16 HPV?
Do zakażenia HPV-16 dochodzi poprzez bezpośredni dotyk zakażonej skóry, a najczęstszą drogą są kontakty seksualne. Co ważne, aby wirus przeniósł się pomiędzy partnerami, nie musi dojść do stosunku – wystarczy kontakt z okolicami intymnymi objętymi zakażeniem. Oprócz tego istnieje ryzyko przekazania patogenu z matki na dziecko podczas porodu.
Zakażenie wirusami HPV to jedna z najczęstszych infekcji przenoszonych drogą płciową. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego podaje, że ponad połowa aktywnych seksualnie kobiet zakaża się odmianą wirusa HPV wysokiego ryzyka. Do czynników zwiększających ryzyko kontaktu z HPV-16 należą:
- wielu partnerów seksualnych,
- brak stosowania prezerwatyw – choć nie dają one pełnej ochrony przed wirusem, zmniejszają ryzyko zakażenia,
- osłabiony układ odpornościowy,
- wczesne rozpoczęcie życia seksualnego.
Światowe doniesienia wskazują, że aż 75 proc. kobiet, które rozpoczęły współżycie płciowe, jest nosicielkami wirusa HPV. Wirus przenosi się głównie drogą płciową, podczas wszelkich kontaktów seksualnych: oralno-genitalnych; genitalno-genitalnych, genitalno-analnych. Przenoszenie wirusa, choć dużo rzadziej, może zdarzyć się na skutek używania tych samych ręczników, bielizny, przedmiotów higieny osobistej. Szczególnie gdy zmiany chorobowe znajdują się na zewnętrznych narządach płciowych i nie dba się o odpowiednią higienę.
Jak rozpoznać zakażenie HPV-16? Objawy i diagnostyka
Zakażenie HPV-16 często przebiega bezobjawowo, co utrudnia jego wykrycie. Charakterystyczne dla innych odmian wirusa brodawki rzadko pojawiają się w przypadku typów wysokiego ryzyka. Dlatego podstawą rozpoznania infekcji u kobiet jest badanie cytologiczne, które wykrywa zmiany w komórkach szyjki macicy.
W przypadku podejrzenia HPV-16 wykonuje się również badania wymazowe DNA z miejsc zmienionych chorobowo, np. gardła, odbytu czy cewki moczowej. Na tej podstawie można określić nie tylko obecność brodawczaka, ale także w wielu przypadkach konkretny typ wirusa. Takie badanie DNA jest wskazane np. w przypadku HPV-16 u mężczyzn, ale także u kobiet ze zwiększonym ryzykiem infekcji. W diagnostyce zakażenia tym wirusem wykorzystuje się także np.:
- biopsję zmienionego chorobowo miejsca,
- kolposkopię, która pozwala lekarzowi dokładnie obejrzeć szyjkę macicy.
Co dokładnie oznacza diagnoza HPV-16? Czy to rak?
Zakażenie HPV-16 nie oznacza automatycznie choroby nowotworowej. Przeciwnie, u większości osób wirus zostaje samodzielnie zwalczony przez układ odpornościowy. Jednak w niektórych przypadkach może dojść do przewlekłego zakażenia, co zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworu.
HPV-16 jest uznawany za wirus wysokiego ryzyka onkologicznego, ponieważ może prowadzić do niekontrolowanego podziału komórek i w efekcie do rozwoju raka. Kluczowe znaczenie ma więc regularne monitorowanie zdrowia oraz wczesne wykrywanie zmian przedrakowych. Jeśli będą one rozrastać się w sposób niekontrolowany, na pewnym etapie przekształcą się w inwazyjną postać nowotworu.
Dostępne metody leczenia HPV-16. Czy może się cofnąć?
Niestety nie znamy obecnie metod, które pozwalałyby skutecznie pozbyć się wirusa HPV-16. W większości przypadków organizm sam świetnie sobie radzi z tym patogenem, jednak proces ten zajmuje sporo czasu – ok. 2 lata. Jeśli w wyniku zakażenia rozwiną się zmiany przednowotworowe, możesz rozważyć ich usunięcie za pomocą np. krioterapii czy klasycznego wycięcia.
W przypadku HPV-16 kluczową rolę odgrywa profilaktyka. Rozsądne dobieranie partnerów seksualnych, korzystanie z antykoncepcji mechanicznej i regularne badania to podstawa. Oprócz tego w Polsce dostępne są szczepionki przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego. Każda z nich jest skuteczna wobec typu 16 HPV, jednak szczepienie największy sens ma przed rozpoczęciem współżycia, czyli zanim organizm miał kontakt z wirusem.
Czas, który upływa od momentu zakażenia do momentu wystąpienia pierwszych zmian na nabłonku szyjki macicy lub pochwy jest dość długi. Wirusa można wtedy jedynie stwierdzić poprzez specjalistyczne badanie wirusologiczne. W pierwszej fazie zakażenia na ogół badania cytologiczne wypadają dobrze. W tzw. fazie klinicznej łagodne zmiany chorobowe widoczne są gołym okiem, mają one charakter kłykcin, a czasem już raka szyjki macicy lub pochwy i sromu. Zdarza się, że wirus w fazie utajenia może utrzymywać się bardzo długo, nawet do kilkunastu lat i przejść w fazę subkliniczną. Taką, podczas której na nabłonku widoczne są już mniej lub bardziej zmiany, możliwe do zdiagnozowania w badaniu kolposkopowym, lub cytologicznym.
Mam wynik dodatni HPV-16 – co dalej?
Wynik dodatni HPV-16 to nie wyrok. Nie oznacza nawet nowotworu, jednak jest to sygnał, którego nie należy lekceważyć. W takiej sytuacji niezbędne są regularne kontrole lekarskie oraz wykonywanie zleconych badań z ustaloną przez specjalistę częstotliwością. Warto porozmawiać z nim także o szczepieniach przeciwko HPV. Choć do zakażenia już doszło, preparat może chronić przed innymi typami wirusa.
Zadbaj też o swój organizm, by miał siły i możliwości na walkę z wirusem. Unikaj palenia papierosów, odżywiaj się zdrowo i różnorodnie, w miarę możliwości ogranicz stres w swoim życiu. Ważna jest także regularna aktywność fizyczna, która korzystnie wpływa na samopoczucie i funkcjonowanie organizmu.
O ekspertce:
Katarzyna Pietuch – specjalistka ginekologii i położnictwa ze Szpitala Klinicznego przy ul. Kondratowicza w Warszawie (Szpital Bródnowski). Link do rozmowy TUTAJ
Bibliografia:
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/dla-lekarzy/szczepienia-hpv/o-wirusie-hpv-i-chorobach/ [dostęp 11.03.2025].
- https://www.cancer.gov/types/cervical/screening/abnormal-hpv-pap-test-results [dostęp 11.03.2025].
- https://www.gov.pl/web/zdrowie/o-chorobie [dostęp 11.03.2025].
Polecamy

Nietypowe objawy raka prostaty. Sprawdź, czy problem cię dotyczy

Jak wygląda brodawczak ludzki na skórze?

Tatuaże mogą sprzyjać nowotworom. „Organizm postrzega tusz jako obcą substancję”

Aspiryna może zatrzymać przerzuty raka. Odkrycie naukowców daje szansę milionom chorych
się ten artykuł?