Zespół Aspergera a autyzm – podobieństwa i kluczowe różnice
Zespół Aspergera i autyzm to zaburzenia neurorozwojowe należące do spektrum autyzmu (ASD). Oba wpływają na sposób, w jaki osoba postrzega świat, komunikuje się i wchodzi w interakcje społeczne. Choć mają wiele cech wspólnych, istotne różnice w ich objawach oraz funkcjonowaniu, sprawiają, że diagnoza i podejście terapeutyczne mogą się różnić. Zespół Aspergera a autyzm – jak je odróżnić?
Podobieństwa między zespołem Aspergera a autyzmem
Zespół Aspergera i autyzm charakteryzują się trudnościami w interakcjach społecznych oraz występowaniem powtarzalnych zachowań czy specyficznych, wąskich zainteresowań. Osoby z ASD mogą doświadczać poważnych problemów z nawiązywaniem nawet lekkich relacji, rozumieniem norm panujących w społeczeństwie i interpretacji emocji innych ludzi.
Różnice w rozwoju mowy i funkcji poznawczych
Jedną z kluczowych różnić pomiędzy zespołem Aspergera a autyzmem jest rozwój mowy i tzw. funkcji poznawczych, czyli zdolności umysłowych, które umożliwiają przetwarzanie informacji, uczenie się czy zapamiętywanie.
W przypadku zespołu Aspergera nie obserwuje się opóźnienia mowy ani upośledzenia zdolności poznawczych. Dzieci rozwijają umiejętność mówienia w normalnym tempie, a ich iloraz inteligencji mieści się w normie lub jest wyższy niż przeciętny. Natomiast u osób z autyzmem prawie zawsze występuje opóźnienie mowy oraz różny stopień niepełnosprawności intelektualnej.
Autyzm wysokofunkcjonujący a zespół Aspergera – różnice
Autyzm wysokofunkcjonujący (HFA) to termin używany do opisania osób z autyzmem, które mają iloraz inteligencji mieszczący się w normie lub wyższy oraz relatywnie dobrze rozwinięte umiejętności językowe. Jak podaje Autism Research Institute (ARI) ze Stanów Zjednoczonych, pomimo tego, osoby te mogą doświadczać opóźnień w rozwoju mowy we wczesnym dzieciństwie, czego nie obserwuje się w zespole Aspergera. Różnice te wpływają jednak na podejście diagnostyczne oraz terapeutyczne.
Autyzm a zespół Aspergera. Tabela porównawcza
W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie kluczowych różnic między autyzmem a zespołem Aspergera.
| Obszar | Autyzm | Zespół Aspergera |
| Rozwój mowy | często opóźniony, niektóre osoby mogą nie rozwijać mowy werbalnej
| brak opóźnień, mowa rozwija się zgodnie z normą
|
| Funkcje poznawcze | różny stopień niepełnosprawności intelektualnej
| iloraz inteligencji w normie lub wyższy
|
| Kontakt wzrokowy | unikanie kontaktu wzrokowego
| możliwy kontakt wzrokowy, choć może być niekomfortowy
|
| Umiejętności społeczne | duże trudności w nawiązywaniu relacji, brak świadomości istnienia norm społecznych
| trudności w relacjach, ale świadomość norm społecznych może być obecna lub wyuczona z pomocą odpowiedniej terapii
|
| Zainteresowania | ograniczone, powtarzalne zachowania
| intensywne, wąskie zainteresowania, skłonność do gromadzenia informacji
|
Znaczenie właściwej diagnozy i wsparcia rodziny oraz otoczenia
Rozróżnienie między zespołem Aspergera a autyzmem jest wyjątkowo istotne, ponieważ – jak już wspomniano – wpływa na metody terapeutyczne i formy dostępnego wsparcia. Wczesna diagnoza pozwala na dostosowanie strategii edukacyjnych i społecznych, które pomagają osobom z ASD lepiej, bardziej komfortowo funkcjonować w codziennym życiu.
W przypadku dzieci kluczową rolę odgrywa terapia behawioralna, która uczy umiejętności społecznych i komunikacyjnych. Dla osób dorosłych z zespołem Aspergera lub autyzmem wysokofunkcjonującym istotne jest skupienie się na wsparciu w zakresie kariery zawodowej i budowaniu relacji interpersonalnych.
Rodzice i opiekunowie w życiu dzieci z ASD są równie ważni co terapia, jeśli nie najważniejsi, bo to oni wspierają rozwój, ale też pomagają w codziennym funkcjonowaniu. Wczesne zdobycie rzetelnej wiedzy na temat spektrum autyzmu pozwala lepiej zrozumieć potrzeby dziecka oraz skutecznie wspierać je w pokonywaniu trudności, jakie napotka na swojej drodze.
Istotne jest korzystanie z profesjonalnych źródeł informacji, takich jak poradnie psychologiczne, organizacje wspierające osoby z ASD czy wyniki najnowszych badań dostępnych w literaturze naukowej. Warto też przyjrzeć się grupom wsparcia. Uczestnictwo w spotkaniach, nawet online, pozwala wymieniać się unikalnymi doświadczeniami, ale też czerpać siłę z kontaktu z innymi rodzicami, którzy również zmagają się z podobnymi wyzwaniami.
Bibliografia:
- Attwood T., Zespół Aspergera: Kompletny przewodnik, Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2007.
- Faridi F., Khosrowabadi R., Behavioral, Cognitive and Neural Markers of Asperger Syndrome, Basic and Clinical Neuroscience 2017, 8(5):349-259.
- Frith U., Autyzm i zespół Aspergera, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008.
- https://health.clevelandclinic.org/aspergers-vs-autism [dostęp 24.03.2025].
- https://www.cdc.gov/autism/signs-symptoms/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/ncbddd/autism/signs.html [dostęp 24.03.2025].
- Klin A., Volkmar F. R., Sparrow S. S., Asperger Syndrome, Guilford Press 2000.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
się ten artykuł?
