Objawy pneumokoków. Jakie choroby wywołują?

Pneumokoki potrafią przez wiele lat mieszkać w nosie i gardle, nie dając tak naprawdę żadnych objawów. Kiedy się jednak uaktywniają, przybierają rozmaite postaci, w zależności od rodzaju schorzenia. Na szczęście można się przed nimi ustrzec, przyjmując szczepionkę oraz odpowiednio wzmacniając swoją odporność.

Zapalenie płuc, zapalenie zatok, zapalenie opon mózgowych – to tylko niektóre choroby wywoływane przez pneumokoki. Bakterie, zwane także dwoinkami zapalenia płuc, lubią osiedlać się w gardle i na nosie, a następnie atakować zarówno dorosłych (zwykle po ukończeniu 65 lat), jak i dzieci (zwłaszcza przed 2. rokiem życia). W opinii lekarzy wywołują nawet 14,5 mln zachorowań rocznie, jednak na 90 ich odmian tylko kilkanaście stanowi poważne zagrożenie.

Pneumokoki – objawy

Pneumokoki wywołują objawy charakterystyczne dla wielu chorób, w których wspólnym mianownikiem są: podwyższona temperatura ciała, brak apetytu, gorączka, a także niepokój. Warto jednak przyjrzeć się konkretnym chorobom i dowiedzieć się, jakie jeszcze objawy mogą wywoływać bakterie.

1.    Pneumokokowe zapalenie płuc

Zapalenie płuc jest bardzo często wywoływane właśnie przez pneumokoki. Wystarczy, że przenikają one przez nos lub gardło do dolnego odcinka dróg oddechowych i wywołają:

•         gorączkę i dreszcze,
•         duszności,
•         bóle w klatce piersiowej,
•         kaszel z odkrztuszaniem gęstej wydzieliny.

Co więcej, lekarz w trakcie badania często słyszy w sercu charakterystyczne szmery. W pęcherzykach płucnych obecny jest wówczas płyn, który przeszkadza w normalnym oddychaniu. W przypadku pneumokokowego zapalenia płuc objawy nie wskazują jednoznacznie na chorobę, dlatego lekarz najczęściej zleca dodatkowo prześwietlenie.

2.    Sepsa

Sepsa to innymi słowy zakażenie krwi. Choroba polega na tym, że pneumokoki przedostają się do krwi i zaczynają się w niej rozmnażać, a w konsekwencji – przetransportowywać się do innych części ciała i atakować w ten sposób różne narządy. Najpopularniejsze objawy sepsy to:

•         dreszcze, drgawki,
•         poszarzała skóra,
•         gorączka lub temperatura ciała poniżej 36℃,
•         kołatanie serca,
•         płytki i przyspieszony oddech,
•         ospałość, brak zainteresowania otoczeniem.

Organizm próbuje się bronić, powstaje reakcja zapalna, która skutkuje niewydolnością wielu organów. W niektórych przypadkach mogą także wystąpić zaburzenia świadomości.

3.    Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Pneumokoki to jedna z najpopularniejszych przyczyn zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Już w ciągu 2–5 dni od zakażenia mogą wystąpić następujące objawy pneumokoków:

•         dreszcze,
•         gorączka sięgająca 40℃,
•         bóle mięśni i stawów,
•         bóle głowy i karku,
•         nudności i wymioty,
•         sztywność karku.

To bardzo groźna choroba, która może wywołać różne powikłania neurologiczne: wodogłowie, padaczkę, ropnie mózgu, niedowłady kończyn, zaburzenia osobowości. Dzieci po przejściu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych często mają osłabiony słuch lub nawet są go pozbawione, a także mają trudności z mówieniem.

4.    Zapalenie zatok

Bakterie pneumokokowe najczęściej wywołują ostre zapalenie zatok, które pojawia się nagle i trwa z reguły około 4 tygodni. Mogą w tym czasie pojawić się:

•         ból twarzy i głowy,
•         niedrożność nosa, zaburzenie węchu,
•         wydzielina na tylnej ścianie gardła,
•         gorączka, zły nastrój, uczucie ogólnego rozbicia.

Czasem mogą wystąpić również: ból zębów i ucha, kaszel oraz nieprzyjemny zapach z ust.

5.    Inwazyjna choroba pneumokokowa

Najgroźniejszą chorobą wywoływaną przez bakterie jest inwazyjna choroba pneumokokowa, które wielokrotnie prowadzi nawet do śmierci. Pneumokoki trafiają wtedy do płynu mózgowo-rdzeniowego, doprowadzając do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Wszystkie szczepienia chronią przede wszystkim właśnie przed tą chorobą. Obejmuje ona: zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz zakażenie krwi. Objawia się poprzez te schorzenia.

Pneumokoki u dzieci

Od 2017 r. szczepienie dzieci na pneumokoki jest w Polsce obowiązkowe u dzieci. Niekiedy może się zdarzyć, że dawka szczepionki wywoła następujące objawy:

•         gorączkę,
•         reakcję alergiczną, wysypkę,
•         zaczerwienienie, ból i obrzęk,
•         złe samopoczucie,
•         brak apetytu, wymioty.

Jak podają badania, jeśli chodzi o pneumokoki, objawy po szczepieniu tego rodzaju dotyczą jedynie 2% pacjentów. Bakterie pneumokokowe mogą być bardzo groźne dla dzieci, a szczególnie: wcześniaków, dzieci przewlekle chorych, pacjentów z wadami ośrodkowego układu nerwowego oraz tych z zaburzeniami odporności.

Pneumokoki i objawy u dorosłych

Mimo że pneumokoki kojarzą się głównie z chorobami dotyczącymi dzieci, mogą także być przyczyną wielu chorób u dorosłych, w tym nie tylko u osób powyżej 65. roku życia. Co więcej, dobrze jest wiedzieć, że osoby zakażone mogą stanowić realne zagrożenie dla dzieci.

Szczepienia na pneumokoki zalecane są osobom dorosłym, zwłaszcza tym szczególnie narażonym na zakażenie, czyli m.in. z chorobami układu krążenia, nerek, serca i wątroby, niedoborami odporności oraz cukrzycą.