Endometrium niejednorodne – przyczyny, objawy i diagnostyka

Endometrium to błona śluzowa wyściełająca wnętrze macicy, której struktura i grubość zmieniają się w trakcie cyklu miesiączkowego. Termin „endometrium niejednorodne” odnosi się do obrazu USG, w którym błona wykazuje nierówną strukturę lub nieregularną echogeniczność, co może sugerować obecność różnych zmian patologicznych. Zostaną one omówione w niniejszym artykule.

Przyczyny niejednorodności endometrium

Nieprawidłowy obraz endometrium w badaniu ultrasonograficznym może budzić niepokój, jednak jego przyczyny są zróżnicowane i nie zawsze oznaczają poważne schorzenia. Struktura błony śluzowej macicy zmienia się w trakcie cyklu miesiączkowego pod wpływem hormonów, dlatego czasami jej niejednorodność może być związana z naturalnymi procesami fizjologicznymi.

Jednak w niektórych przypadkach może wskazywać na obecność patologicznych zmian. Dokładna diagnostyka jest kluczowa, aby określić, czy wykryta niejednorodność wymaga leczenia. Nieprawidłowy obraz endometrium może mieć wiele przyczyn, w tym:

• przerost endometrium – nadmierny rozrost błony śluzowej, często związany z zaburzeniami hormonalnymi,
• polipy endometrialne – zmiany w jamie macicy (najczęściej łagodne), mogące powodować nieregularne krwawienia,
• mięśniaki podśluzuwkowe – łagodne guzy macicy, które mogą deformować jej wnętrze,
• endometrioza i adenomioza – choroby, w których endometrium rozwija się poza jamą macicy lub w jej ścianach,
• zapalenie endometrium – stan zapalny, którego konsekwencją jest nieregularna struktura błony śluzowej,
• zmiany nowotworowe – rzadziej niejednorodne endometrium może być oznaką nowotworu złośliwego, np. raka błony śluzowej macicy.

Grubość a niejednorodność endometrium

Grubość endometrium zmienia się w zależności od fazy cyklu miesiączkowego, jednak gdy niejednorodne endometrium osiąga grubość 13 mm lub 17 mm, może wzbudzić podejrzenia lekarza, zwłaszcza jeżeli występują też inne niepokojące objawy, jak chociażby krwawienie. W poniższej tabeli opisano, jaką grubość powinna mieć błona śluzowa macicy.

Niejednorodne endometrium a ciąża

Nieprawidłowa struktura błony śluzowej może mieć negatywny wpływ na płodność. Jeśli błona śluzowa macicy jest zbyt cienka, nierówna czy wykazuje stany zapalne, zarodek będzie mieć trudności z implantacją, co prowadzi do problemów z zajściem w ciążę lub zwiększa ryzyko poronień. W przypadku planowania ciąży, konieczna może być dokładna diagnostyka, obejmującą ocenę endometrium w różnych fazach cyklu oraz ewentualne leczenie nieprawidłowości.

Diagnostyka endometrium niejednorodnego

Pacjentki często zastanawiają się, co oznacza endometrium niejednorodne, gdy otrzymują taki wynik badania USG – w wielu przypadkach wymaga to dalszej diagnostyki, aby określić przyczynę i ewentualną konieczność leczenia. W takim przypadku lekarz zleci dodatkowe badania. Do najczęściej występujących można zaliczyć:

• histeroskopię – metoda pozwalająca na bezpośrednią ocenę wnętrza macicy za pomocą kamery,
• biopsję endometrium – pobranie wycinka tkanki do badania histopatologicznego,
• badania hormonalne – pomocne w ocenie przyczyn przerostu endometrium, szczególnie u kobiet z nieregularnym cyklem,
• rezonans magnetyczny (MRI) – stosowany w przypadkach wymagających dokładniejszej oceny struktury macicy.

Leczenie endometrium niejednorodnego

Terapia endometrium niejednorodnego zawsze zależy od przyczyny zmian i może obejmować zarówno metody zachowawcze, jak i interwencje chirurgiczne.

1. Leczenie farmakologiczne – stosowanie terapii hormonalnej w celu przywrócenia równowagi endokrynnej, co może pomóc w regulacji cyklu miesiączkowego oraz zmniejszeniu nieprawidłowego rozrostu błony śluzowej.
2. Usunięcie polipów lub mięśniaków – w przypadku stwierdzenia tych zmian, często wykonuje się histeroskopię, która pozwala na ich precyzyjne usunięcie bez konieczności przeprowadzania inwazyjnych operacji.
3. Antybiotykoterapia – jeśli przyczyną jest infekcja lub stan zapalny, konieczne jest wdrożenie odpowiedniej antybiotykoterapii, aby zapobiec możliwym powikłaniom.
4. Terapia przeciwnowotworowa – jeśli biopsja wykryje obecność zmian nowotworowych, pacjentka może zostać skierowana na leczenie onkologiczne, obejmujące zabiegi chirurgiczne, radioterapię czy leczenie farmakologiczne.
5. Kontrola i monitorowanie – gdy niejednorodność nie daje jednoznacznych wyników diagnostycznych, lekarz może zlecić regularne kontrole ultrasonograficzne oraz dalsze badania w celu monitorowania ewentualnych zmian w strukturze endometrium.

Bibliografia:

1. Cong Q. et al., Histopathology of women with non-uniform endometrial echogenicity and risk factors for atypical endometrial hyperplasia and carcinoma, American Journal of Translational Research 2021, 13(5):4500-4509.
2. Giri S. K., Nayak B. L., Mohapatra J., Thickened Endometrium: When to Intervene? A Clinical Conundrum, The Journal of Obestrics and Gynecology of India 2021, 71(3):216-225.
3. https://radiopaedia.org/articles/abnormally-thickened-endometrium-differential-1 [dostęp 25.03.2025].
4. Panchal S., Nagori C., Endometrial Lesions and Doppler, Donald School Journal of Ultrasound in Obstetrics and Gynecology 2019, vol. 13, iss. 3, pp. 139-152.