Grzybica jamy ustnej – czym się objawia i jak leczy

Grzybica jamy ustnej może rozpoczynać się bardzo niepozornie – zajadami w kącikach ust. W przypadku grzybicy gardła przyczyny mogą tkwić w problemach z krwią oraz brakiem witamin. Wczesne rozpoznanie schorzenia warunkuje bezpieczne i skuteczne leczenie.

Grzybica jamy ustnej wywoływana jest przez drożdżaki Candida albicans. Lekarze są zgodni, że jeśli chodzi o grzybicę jamy ustnej, przyczyny to przede wszystkim długie leczenie antybiotykami, spadek odporności organizmu (głównie w sezonie zimowym), niedobór witaminy B12 oraz anemia. Grzybica jamy ustnej jest niestety zaraźliwa. Najczęściej występującym rodzajem kandydozy jest grzybica rumieniowa – wyjątkowo bolesna, cechująca się obecnością brodawek i silnego zaczerwienienia języka i podniebienia. Innym rodzajem jest grzybica rzekomobłoniasta, która nie jest bolesna, jednakże przebiega z obecnością licznych plam na języku i błonach śluzowych – od koloru żółtego do czerwonego. Rzadziej występuje grzybica hiperplastyczna, głównie u osób z zaburzeniami endokrynologicznymi.

Objawy i grupa ryzyka grzybicy jamy ustnej

Okazuje się, że większość populacji posiada na błonach śluzowych drożdżaki z rodziny Candida. Mogą one nie dawać objawów zakażenia nawet przez całe życie. Problem pojawia się przy spadku odporności. Grzybica jamy ustnej i gardła może mieć dalekosiężne konsekwencje zdrowotne, rzutując na praktycznie cały przewód pokarmowy: gardło, żołądek, dwunastnicę, jelita (cienki i grube) oraz odbyt. Bardzo często grzybica jamy ustnej występuje po antybiotykach, szczególnie gdy były one przyjmowane bardzo długo. Wiele osób przy podejrzeniu pierwszych objawów zadanie sobie pytanie o to, jak wygląda grzybica jamy ustnej. Typowymi objawami są: obecność owrzodzeń na błonie śluzowej, nalot w kolorze białym mogący pojawić się na języku lub podniebieniu, pieczenie przy przełykaniu śliny i jedzeniu, nadżerki w kącikach ust, ból oraz rumień dziąsłowy. Grzybica jamy ustnej u dzieci ma ostry przebieg, a na ich błonach śluzowych pojawiają się pleśniawki, co w wyglądzie upodabnia się do ściętego mleka. U niemowląt zakażenie grzybami jest szczególnie niebezpieczne.

Istnieje cała lista czynników ryzyka zwiększających prawdopodobieństwo przejścia grzybicy jamy ustnej. Chyba najważniejszą z nich jest brak higieny jamy ustnej, w tym brak opieki dentystycznej. Próchnica oraz choroby zębów to jedne z największych sprzymierzeńców grzybicy. Grzybica jamy ustnej w ciąży nie jest również rzadkim zjawiskiem i wynika z silnych zaburzeń hormonalnych, którym poddana jest ciężarna. Innym przypadkiem są gwałtowne i nagłe spadki odporności. Mogą one mieć związek ze stosowaniem antybiotyków lub sterydów, ale nie tylko. Grzybica jamy ustnej i HIV to także schorzenia, które współwystępują razem. Również chorzy na cukrzycę powinni szczególnie bacznie obserwować stan swojego gardła i przełyku. Niedoboru witamin oraz mikroelementów, w tym kwasu foliowego i żelaza wpływają na zwiększenie ryzyka zapaleń grzybiczych gardła i jamy ustnej. Badania wykazały, że spożywanie dużych ilości alkoholu oraz palenie papierosów to kolejne z ważnych czynników ryzyka.

Leczenie grzybicy jamy ustnej

W schorzeniu grzybicy jamy ustnej leczenie domowe jest dużym ryzykiem. Podczas wizyty u lekarza specjalisty, poza wywiadem podmiotowym, ocenione zostaną również: stan błony śluzowej gardła, kolor podniebienia, obecność białawych nalotów oraz nadżerek w kącikach ust. Ponadto standardowo można wykonać badanie na posiew, którego wyniki wskażą na rodzaj zakażenia. Nazwa badania to antymykogram. Jego wyniki pomagają lekarzowi dobrać taki lek, który z pewnością zwalczy określony typ patogenu. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod leczenia grzybicy jamy ustnej. Przy stwierdzeniu grzybicy jamy ustnej leczenie odbywa się dwutorowo. Jamę ustną można płukać płynami przeciwgrzybicznymi. Kurację stosuje się około dwóch tygodni. Jeśli nie przynosi ona pożądanego efektu, specjalista może podjąć decyzję o włączeniu leczenia doustnego. Prawidłowe leczenie kandydozy zapobiega powikłaniom takim jak chociażby wstrząs septyczny. Także dieta podczas leczenia grzybicy musi być nieco okrojona i zaleca się zrezygnować z alkoholu, białej mąki, słodyczy (cukier sprzyja rozwojowi grzybni), owoców i kiełek.

Ze względu na niedobory witamin, przy leczeniu grzybicy jamy ustnej powinno się wspomagać suplementacją kwasem foliowym w tabletach oraz żelazem. Leczenie oraz dieta przyczynią się do obniżenia tempa namnażania się grzybów i z czasem całkowitego pozbycia się problemu.