Krztusiec – objawy, diagnostyka, leczenie

Choć krztusiec jest chorobą zakaźną wieku dziecięcego, to mogą na niego zachorować także dorośli. Nieleczony lub błędnie rozpoznany, może prowadzić do śmierci. Charakterystycznym objawem krztuśca jest napadowy kaszel, który uniemożliwia oddychanie. To dlatego ta choroba jest często mylona z astmą lub zapaleniem płuc. Leczenie krztuśca jest możliwe dzięki antybiotykoterapii.

Krztusiec, który jest wywoływany przez bakterię Bordetella pertussis, przenosi się drogą kropelkową poprzez drogi oddechowe. Choroba przebiega w trzech fazach: nieżytowej, napadowej i zdrowienia. Ponieważ źródłem zakażenia jest człowiek i mimo odporności można zachorować ponownie, to warto wykonać profilaktyczne szczepienia ochronne. Jest to konieczne zwłaszcza u noworodków, które po urodzeniu nie mają odporności na krztusiec przekazanej przez matkę.

Jak można się zarazić krztuścem?

Krztusiec, który określa się mianem kokluszu, jest chorobą zakaźną przenoszoną drogą kropelkową. Zarazić się nią można podczas kaszlu, kichania, a nawet mówienia. Osoby zdrowe powinny unikać bezpośredniego kontaktu z chorym. Jest to trudne, ponieważ na zachorowanie najbardziej narażone są dzieci do 4. roku życia, które wymagają opieki rodzica. Objawy krztuśca u dzieci mogą się pojawić nawet od razu po urodzeniu. Niemowlęta, które są nieszczepione, nie mają odporności na tę chorobę.

Krztuścem mogą się zarazić dorośli, którzy przebyli chorobę w wieku dziecięcym. Mimo nabytej odporności, kontakt z chorym sprzyja ponownemu zakażeniu. Objawy krztuśca u dorosłych przypominają zapalenie płuc albo astmę. Kaszel może utrzymywać się nawet kilka miesięcy. Jeśli antybiotyki podawane doustnie są nieskuteczne, chorego kieruje się do szpitala na kroplówki dożylne.

Okres wylęgania krztuśca wynosi kilka dni lub kilka tygodni. Choroba cechuje się dużą zaraźliwością. Niektóre osoby mogą zarażać nawet przez 6 tygodni. Okres ten skraca się w momencie przyjmowania antybiotyków i wynosi około 7 dni od momentu przyjęcia pierwszej dawki. Choroba przebiega w 3 fazach: nieżytowej (trwa od 1 do 2 tygodni), napadowej (trwa od 2 do 4 tygodni) i zdrowienia, której objawy mogą się utrzymywać nawet parę miesięcy. Jakie są objawy krztuśca u dzieci, a jakie u dorosłych?

Krztusiec – objawy u dzieci

W krztuścu u dzieci objawy choroby dają o sobie znać w postaci duszności, które nasilają się głównie nocą. W większości przypadków jest to jedyny występujący w przebiegu krztuśca objaw u niemowląt. U tak małych dzieci napad może się wiązać  z bezdechem, a nawet z sinicą twarzy. Choroba ma często gwałtowny przebieg, dlatego ważna jest szybka interwencja lekarza i podanie antybiotyków. Niemożność zaczerpnięcia powietrza przez dziecko może skutkować jego zgonem.

Inne objawy krztuśca u dzieci:

• zaczerwienie twarzy
• napadowy, nasilający się kaszel
• częste zapalenie spojówek, w tym łzawienie oczu
• kichanie
• drgawki
• wybroczyny na skórze.

Leczenie krztuśca u dzieci polega na antybiotykoterapii. Podanie leków odbywa się drogą doustną lub dożylną i jest zależne od wieku dziecka. Objawy krztuśca u niemowląt, które są nieleczone i nieszczepione, mogą skutkować powikłaniami, których efektem będzie zgon. Najpoważniejszym powikłaniem jest krztuścowe uszkodzenie mózgu. W okresie niemowlęcym bardzo istotne są również szczepienia ochronne, które pozwolą zapobiec zakażeniu.

Krztusiec – objawy u dorosłych

W krztuścu u dorosłych objawy w początkowej fazie choroby przypominają grypę, dlatego są błędnie rozpoznawane jako infekcja górnych dróg oddechowych. Chory nie łączy symptomów z chorobą zakaźną.

Początkowe objawy krztuśca u dorosłych:

• łzawienie oczu
• obrzęki na twarzy
• gorączka
• wymioty.

Charakterystycznym przy krztuścu objawem u dorosłych jest napadowy kaszel ze świszczącym oddechem, który jest słyszalny w badaniu osłuchowym. Podczas ataków kaszlu w jamie ustnej chorego pojawia się gęsta i lepka wydzielina.  Odruch kaszlowy jest na tyle silny, że pacjent może się dusić, wytrzeszczać gałki oczne i mieć zaczerwienioną twarz z powodu nadmiernego wysiłku. W wyniku tego twarz jest obrzęknięta, a na skórze widoczne są popękane naczynia krwionośne.

Leczenie krztuśca u dorosłych polega na antybiotykoterapii. Za najskuteczniejsze leki w terapii kokluszu uważa się antybiotyki makrolidowe. Są dobrze tolerowane nawet przez osoby, które borykają się z alergią. Osadzając się w tkankach, wykazują silne właściwości bakteriostatyczne.  Z tego względu czas leczenia choroby znacznie się skraca.

Nieleczony lub leczony nieprawidłowo krztusiec może doprowadzić do szeregu powikłań, które są zagrożeniem dla zdrowia i życia. Powikłaniem kokluszu mogą być: zapalenie płuc, rozedma płucna lub ropniak opłucnej. U niektórych osób dorosłych może dojść do krwawienia wewnątrzczaszkowego, które jest śmiertelne.